ZORG IN MODERNE VERZORGINGSSTATEN EN SOCIAAL BELEID: HET BELGISCHE TIJDSKREDIETFIGUUR 2: EVOLUTIE VAN HET AANDEEL VAN DE VERSCHILLENDE LEEFTIJDSCATEGORIEEN BIJVERLOF NEMENDE (*) VROUWEN, BELGIE, 1990-2004120,0%100,0%80,0%60,0%40,0%< 4935-4925-34< 2520,0%0,0%199019911992199319941995199619971998199920002001200220032004Bron: Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA). (*) loopbaanonderbreking en tijdskrediet samenb) GezinskenmerkenDe gezinssituatie van de verlofnemers hangt nauw samen met persoonlijke kenmerkenals geslacht en leeftijd. Bijgevolg is er een groot verschil tussen degezinskenmerken van voltijdse en deeltijdse loopbaanonderbrekers. Meer dan dehelft van de vrouwen op deeltijds verlof leeft samen met een partner en heeftkinderen ten laste. Dit type van huishouden is zelfs nog opvallender bij vrouwen dieeen voltijdse loopbaanonderbreking nemen: bijna driekwart van deze vrouwen leeftsamen met een partner en heeft kinderen ten laste. Het gaat voornamelijk omvrouwen met twee of meer kinderen ten laste. Bij de vrouwelijke verlofnemers zijnvrouwen met kinderen ten laste oververtegenwoordigd. Slechts 19% van de voltijdseloopbaanonderbrekers en 38% van de deeltijdse loopbaanonderbrekers zijnkinderloos, tegenover 50% van alle werknemers. Bovendien heeft bijna 60% van devrouwen op voltijds verlof een kind dat jonger is dan drie. Bij de vrouwen op deeltijdsverlof is het aandeel van vrouwen met een kind van jonger dan drie lager met bijna40%.Als we de mannelijke verlofnemers even onder de loep nemen, krijgen we eenenigszins ander beeld. Alleenstaande mannen zijn oververtegenwoordigd bij devoltijdse mannelijke verlofnemers. Eén op de vijf mannen is alleenstaand (invergelijking met 12% van alle werknemers), één op drie leeft in een multigenerationeelof opnieuw samengesteld gezin en één op drie leeft in een huishouden381
BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR SOCIALE ZEKERHEID - 3e TRIMESTER <strong>2006</strong>bestaande uit twee partners en kinderen ten laste. Bij de deeltijdse loopbaanonderbrekerszijn koppels zonder kinderen oververtegenwoordigd. Eén man op drie leeftalleen met een partner, wat twee keer meer is dan hun aandeel bij alle werknemers.Mannen op deeltijds verlof zijn inderdaad meestal ouder dan 50. Hun kinderenhebben het gezin reeds verlaten. Interessant is dat inwonende mannen bij de voltijdseloopbaanonderbrekers een grote groep vormen. De meesten van hen zijn tussen de25 en 40 jaar oud en leven bij hun ouders.TABEL 5: VERLOFNEMERS EN WERKNEMERS (8) VOLGENS GEZINSTYPE (9), MANNEN ENVROUWEN, BELGIE, 4e KWARTAAL 1999Voltijdse loop- Deeltijdse loop- Alle werknemersbaanonderbreking baanonderbrekingMannen Vrouwen Mannen Vrouwen Mannen VrouwenAlleenstaanden 19,8 2,0 13,0 4,7 12,4 10,6Koppel zonder kinderen 14,5 11,1 33,9 19,7 17,4 18,8Koppel met kinderen ten laste 32,1 72,8 21,3 54,9 36,4 37,8Alleenstaande ouder 0,8 1,7 1,4 2,4 0,8 4,9Koppel met zelfstandige kinderenen kinderen ten laste 3,1 2,9 5,8 4,0 8,7 7,4Koppel met zelfstandige kinderen 12,2 4,0 15,2 9,0 13,7 10,7Koppel met andere 6,1 3,4 4,0 2,2 3,1 2,7Andere 11,5 2,0 5,4 3,0 7,6 7,2100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0Bron: Loopbanenpanel, berekeningen van De Lathouwer en Bogaerts, <strong>2006</strong>.TABEL 6: LEEFTIJD VAN HET JONGSTE KIND VAN VERLOFNEMERS EN WERKNEMERS (IN % VANHET AANTAL VERLOFNEMERS MET KINDEREN TEN LASTE), MANNEN EN VROUWEN, BELGIE,4e KWARTAAL 1999Voltijdse loop- Deeltijdse loop- Alle werknemersbaanonderbreking baanonderbrekingMannen Vrouwen Mannen Vrouwen Mannen Vrouwen0-2 j 30,0 58,8 20,7 36,9 21,8 19,73-5 j 22,0 18,0 17,1 19,7 14,5 15,06-11 j 22,0 12,0 18,3 19,1 25,5 27,412-14 j 4,0 3,9 3,7 5,7 11,8 12,215-17 j 6,0 3,1 14,6 7,1 12,2 12,118-21 j 14,0 3,1 17,1 8,5 11,6 11,122-24 j 2,0 1,2 8,5 2,9 2,6 2,5100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0Bron: Loopbanenpanel, berekeningen van De Lathouwer en Bogaerts, <strong>2006</strong>.382(8) Alle werknemers (werknemers die een loon combineren met een werkloosheidsuitkering, werdenuitgesloten).(9) De tabel toont in welke gezinstypes loopbaanonderbreking wordt genomen. De loopbaanonderbrekingwordt vooral opgenomen door het gezinshoofd of diens partner, maar ze kan ook wordenopgenomen door kinderen binnen het huishouden. Zij verschijnen in de categorie ‘koppels met zelfstandigekinderen’.