de en nieuwe fenomenen te kijken en om een samenleving die steeds bewuster is en daardoor weerbaarder is tegen mensenhandel. Aan de totstandkoming van deze verkenning hebben diverse personen en instanties bijgedragen. Ook dank ik de vele personen die bereid waren mee te lezen en mijn bureau voor hun inspanningen. Hierbij mag niet onvermeld blijven de bijdrage van Sjoerd van Bemmel. C.E. Dettmeijer-Vermeulen, Nationaal rapporteur mensenhandel en seksueel geweld tegen kinderen
1 Inleiding 1.1 De verbreding van het mensenhandelbegrip Een jongetje van twaalf dat elke ochtend de kraam van zijn oom <strong>op</strong>bouwt, een meisje van acht dat bedelt <strong>op</strong> straat, of een jongen van veertien die steelt onder toeziend oog van zijn <strong>op</strong>a. Al deze voorbeelden hebben mogelijk één ding gemeen: mensenhandel. Bij de totstandkoming van de eerste internationale definitie van mensenhandel 1 in 2000 zouden waarschijnlijk weinig mensen aan de gegeven voorbeelden hebben gedacht, en ook de wetgever kon niet voorzien in welke gedaanten mensenhandel zich zou kunnen voordoen in Nederland, ook buiten de seksindustrie. 2 De laatste decennia heeft de definitie van mensenhandel een verbreding doorgemaakt. Naast de groeiende aandacht voor vormen van uitbuiting buiten de seksindustrie, staan ook kinderen die slachtoffer van mensenhandel worden de afgel<strong>op</strong>en jaren in toenemende belangstelling. Meer bewustwording van mensenhandel, binnen de gehele overheid, heeft geleid tot meer zicht <strong>op</strong> waar mensenhandel voorkomt en in welke vormen. Maar het heeft Nederland ook geconfronteerd met een trieste realiteit, namelijk dat mensenhandel veel nauwer verweven is met de samenleving dan bijna twee decennia geleden vermoed had kunnen worden. Nieuwe fenomenen duiken <strong>op</strong>, waarbij niet zelden minderjarige slachtoffers betrokken zijn. Deze zaken baren in het bijzonder zorgen. Kinderen kunnen namelijk worden beschouwd als inherent kwetsbaar voor mensenhandel; de afhankelijkheidssituatie waarin zij zich per ‘Right now, there’s a young boy, in a brick factory, covered in dust, hauling his heavy load under a blazing sun, thinking if he could just go to school, he might know a different future, but he doesn’t think anybody is paying attention. Right now, there is a girl, somewhere trapped in a brothel, crying herself to sleep again, and maybe daring to imagine that some day, just maybe, she might be treated not like a piece of pr<strong>op</strong>erty, but as a human being. And so our message today, to them, is – to the millions around the world – we see you. We hear you. We insist on your dignity. And we share your belief that if just given the chance, you will forge a life equal to your talents and Worthy of your dreams‘ [Barack Obama, 25 september 2012]. definitie bevinden ten <strong>op</strong>zichte van volwassenen, maakt dat we <strong>op</strong> mensenhandel ten aanzien van minderjarigen extra alert moeten zijn. In het bijzonder waar het gaat om vormen van mensenhandel waarmee geen of weinig ervaring is <strong>op</strong>gedaan. 1 Protocol inzake de voorkoming, bestrijding en bestraffing van mensenhandel, in het bijzonder vrouwenhandel en kinderhandel, tot aanvulling van het Verdrag van de Verenigde Naties tegen grensoverschrijdende georganiseerde misdaad (New York, 15 november 2000), Trb. 2001, 69 en 2004, 35 (hierna: Palermo Protocol). 2 Kamerstukken II 2003/04, 29291, 3, p. 18. Zie ook het verkennend onderzoek van Van der Leun en Vervoorn 2004 naar vormen van uitbuiting buiten de seksindustrie, dat door de toenmalig minister van Justitie werd ingesteld om meer zicht te krijgen <strong>op</strong> de eventuele prevalentie van deze vormen <strong>op</strong> Nederlandse bodem.
Change language