Zicht op kwetsbaarheid

82
Zicht op kwetsbaarheid
lieleden betrokken zijn, die niet per se de ouders van het kind zijn. Het verband kenmerkt zich door zijn
mobiele karakter en kan, door de uitbreiding van de Europese Unie en de Schengenzone, gemakkelijk
tussen verschillende landen reizen. 75 Op het moment dat deze groepen te veel in het vizier van instanties
terecht komen, wijken zij uit naar een ander EU-land.
Sommige van deze groepen lijken te opereren als criminele netwerken. Uit onderzoek van Siegel 76
komt naar voren dat de clans zich richten op arme, kwetsbare Roma in het thuisland en hen rekruteren
met de belofte dat ze snel veel geld kunnen verdienen in West-Europa. Vervolgens worden zij door het
netwerk ingezet voor zakkenrollen, bedelarij, wisseltrucs en oplichting en moeten zij het merendeel van
hun geld afstaan aan de clan. Meisjes uit ontwrichte of onveilige gezinnen worden middels de loverboymethode
afhankelijk gemaakt en door de mensenhandelaar geprostitueerd. 77
De aanpak van de genoemde fenomenen is in deze ‘mobiele’ context des te moeilijker omdat vaak
problemen met het vaststellen van de identiteit worden ervaren. 78 Ook is het voor overheidsdiensten
lastig vast te stellen hoe kind en volwassene aan elkaar zijn gerelateerd. Het komt voor dat aangehouden
kinderen worden ‘meegegeven’ aan mensen van wie niet onomstotelijk vast staat dat zij familiaal aan
het kind zijn gerelateerd. 79 Ook is het lastiger zicht te houden op kinderen die deel uitmaken van rondtrekkende
groepen vanwege de fysieke verplaatsingen die plaats vinden.
4.1.6 Knelpunten (in de keten)
Roma-kinderen zijn bijzonder kwetsbaar voor uitbuiting en dienen als zodanig door Nederlandse overheidsinstanties
te worden (h)erkend en behandeld. Helaas is dat nog niet altijd het geval. Een vijftal
knelpunten wordt in dit verband besproken.
4.1.6.1 De bescherming van Roma-kinderen die worden uitgehuwelijkt
Het eerste knelpunt betreft de besproken gearrangeerde huwelijken. Kinderen die al op jonge leeftijd
moeten trouwen, zijn kwetsbaar voor mensenhandel. Zoals beschreven, worden vooral meisjes voor het
plegen van strafbare feiten ingezet om te bewijzen dat zij een bron van inkomsten kunnen vormen,
waarmee later ook de bruidsschat kan worden terugbetaald. Ook kan het gearrangeerde huwelijk mogelijk
zelf als vorm van mensenhandel worden gezien en is te zien geweest dat ook de consummatie
ervan in het kader van mensenhandel en seksueel geweld tegen kinderen kan worden bezien.
Vanuit de praktijk bereiken de Nationaal Rapporteur signalen dat het zeer lastig is te voorkomen dat
kinderen worden uitgehuwelijkt. Dat begint al bij de signalering. Hoewel het op stapel staan van een
huwelijk van minderjarigen bij duurzaam in Nederland gevestigde Roma-families op zich nog zou kunnen
worden herkend in een vroeg stadium, bijvoorbeeld als een meisje wordt aangezet om te stelen,
gaan deze meisjes doorgaans niet meer naar school, waardoor de signalering in het onderwijs, en door
onderwijsgevenden in het bijzonder, ontbreekt. Daarnaast blijkt uit onderzoek van Myria dat er zeer
weinig melding wordt gemaakt van gedwongen huwelijken. 80 In de eerste plaats heeft dit te maken met
het feit dat deze huwelijken zich voltrekken in de privésfeer en hier daarom weinig zicht op is door
(overheids)instanties. Ten tweede komt het weinig voor dat de slachtoffers melding maken van hun situ-
75 Dokters van de Wereld, 2009.
76 Siegel, 2013: p. 38.
77 CKM/Terres des Hommes, 2014: p. 7-8.
78 Zie ten aanzien van kinderen van Centraal- en Zuidoost-Europese afkomst De Witte en Pehlivan, 2014: p. 54; Anti-
Slavery International, 2014; Europese Commissie, 2012.
79 De Witte en Pehlivan, 2014: p. 35.
80 Myria, 2015: p. 23.