Zicht op kwetsbaarheid

50
Zicht op kwetsbaarheid
lijke vrijheid en dit gedurende haar vormende jaren, waarin zij nu juist van haar familie liefde, steun
en begeleiding mocht verwachten. Zij heeft schade toegebracht aan de geestelijke integriteit van
[slachtoffer] en het persoonlijk gemak van haar en haar man boven die integriteit gesteld. Door
haar handelswijze heeft verdachte [slachtoffer] een vrije en onbezonnen jeugd ontnomen. 70
Of de afhankelijkheidssituatie waarin een Syrische kindbruid kan verkeren ten opzichte van haar echtgenoot,
ook daadwerkelijk overgaat in uitbuiting is een juridische vraag die in Nederland wordt beantwoord
aan de hand van de wetgeving over mensenhandel (artikel 273f Sr) in combinatie met de uitleg
die daaraan in de jurisprudentie is gegeven. Volgens de Hoge Raad komt bij de beoordeling of sprake is
geweest van het oogmerk van uitbuiting 71 betekenis toe aan de aard en duur van de werkzaamheden, de
beperkingen die de tewerkstelling meebracht voor het slachtoffer en het economisch voordeel dat daarmee
door de tewerksteller, in casu de echtgenoot, is behaald. 72 Bij deze beoordeling dienen naar het
oordeel van de Hoge Raad de Nederlandse maatstaven als uitgangspunt; het is bijvoorbeeld niet relevant
of de betreffende situatie vanuit andere referentiekaders (bijvoorbeeld het Syrische) wel oorbaar is. De
Hoge Raad heeft recent bepaald dat de beoordeling van voornoemde factoren in het geval van minderjarige
slachtoffers tot een andere uitkomst kan leiden dan in het geval slachtoffers meerderjarig zijn. Die
overweging kan als een aansporing worden gelezen om de ‘factor’ minderjarigheid expliciet te betrekken
bij de toets of sprake is (geweest) van het oogmerk van uitbuiting. 73
3.2.5 Preventie en onderzoek
Er zijn in deze eerste verkenning meerdere kwetsbare factoren voor mensenhandel geïdentificeerd ten
aanzien van de groep Syrische kindbruiden. Deze risicofactoren kunnen zien op isolatie, de verhoogde
kans op seksueel geweld, de sterke afhankelijkheidspositie ten opzichte van hun echtgenoot en op de
onbekendheid met de Nederlandse gewoonten, de wet- en regelgeving en de instanties waar ze hulp kan
krijgen in het geval zij slachtoffer worden van seksueel geweld of uitbuiting. Dit zijn zorgelijke punten.
Daar staat tegenover dat er geen expliciete signalen zijn die duiden op mensenhandel. Op basis van deze
eerste verkennende analyse is de groep Syrische kindbruiden daarom ingedeeld in de categorie ‘Onderzoek
en preventie’.
De morele verontwaardiging die is ontstaan naar aanleiding van de berichtgeving 74 over de aanwezigheid
van Syrische kindbruiden in Nederland heeft er toe geleid dat op 6 oktober 2015 het wetsvoorstel
tegengaan huwelijksdwang 75 versneld is aangenomen in de Eerste Kamer. Deze wet heeft tot gevolg dat
minderjarigen niet meer kunnen trouwen én dat Nederland niet langer de in het buitenland voltrokken
huwelijken met minderjarigen erkent. 76 Op 5 december 2015 is de wet in werking getreden. 77 De Nationaal
Rapporteur was al geruime tijd pleitbezorger van de Wet tegen Huwelijksdwang, toch betekent de
wet niet dat alle problemen nu met één pennenstreek zijn opgelost. Nederland kan het kindhuwelijk wel
70 Ibid.
71 Het oogmerk van uitbuiting betreft één van de kernbestanddelen van het misdrijf mensenhandel.
72 HR 27 oktober 2009, ECLI:NL:HR:2009:BI7099, r.o. 2.6.1.
73 HR 24 november 2015, ECLI:NL:HR:2015:3309, r.o. 4.4.2.
74 RTV Noord, 28 september 2015, ‘Tientallen Syrische kindbruiden onderweg naar Ter Apel’, beschikbaar op http://
www.rtvnoord.nl/nieuws/154125/Tientallen-Syrische-kindbruiden-onderweg-naar-Ter-Apel, geraadpleegd op 19 januari
2016.
75 Kamerstukken II 2012/13, 33488, nr. 2.
76 Stb. 2015 nr. 354 en Stb. 2015 nr. 373.
77 Stb. 2015 nr. 373.