Zicht op kwetsbaarheid

Kinderen die binnen families worden uitgebuit (familiale uitbuiting)
Illegaal in Nederland verblijvende kinderen die binnen familieverband moeten werken
89
4.3.3.2 Casus 2: Uitbuiting nichtje door oom en tante 103
In deze zaak gaat het om een Turks meisje dat in 2000 op ongeveer tienjarige leeftijd naar Nederland
wordt meegenomen door haar tante. Eerder was het meisje door haar vader mishandeld, omdat hij haar
mede verantwoordelijk hield voor het door haar moeder gepleegde overspel. Eenmaal in Nederland gaat
het meisje bij haar oom, die met zijn gezin al langer in Nederland gevestigd is, inwonen. Voor het meisje
wordt nooit een verblijfsvergunning aangevraagd. Ook gaat zij niet naar school, noch ontvangt ze
medische zorg. Vanaf dertienjarige leeftijd wordt het meisje geacht huishoudelijk werk te verrichten en
voor de kinderen van het gezin te zorgen. De rechtbank stelt vast dat zij in totaal voor een periode van
zeven jaar dit werk heeft moeten doen. In de strafmotivering overweegt de rechtbank dan ook dat de
oom schade heeft toegebracht aan de geestelijke integriteit van zijn nichtje en ‘het persoonlijk gemak
van hem en zijn vrouw boven die integriteit gesteld. Door zijn handelswijze heeft verdachte slachtoffer
een vrije en onbezonnen jeugd ontnomen’. De oom krijgt een onvoorwaardelijke gevangenisstraf opgelegd
van twaalf maanden. Ook legt de rechter de man een twee jaar durend verbod op om contact met
zijn nichtje op te nemen.
4.2.3.3 Casus 3: Uitbuiting neefje door ooms 104
Een Turkse man die in Nederland woonachtig is besluit, als hij in Turkije is, zijn neefje mee te nemen
naar Nederland. Het veertienjarige neefje wordt medegedeeld dat hem in Nederland een betere toekomst
te wachten staat. Als hij aankomt in Nederland wordt het neefje door zijn oom al snel tewerkgesteld
in diens stoffenwinkel in de Amsterdamse Dapperbuurt. Daar werkt hij doorgaans zes dagen per
week, zo’n negen à tien uur per dag. De werkzaamheden die het neefje verricht, bestaan uit het sjouwen
van stofrollen, het in- en uitladen van vrachtwagens met stof en het helpen van de oom en zijn broer,
een andere oom, in de stoffenwinkel. Het neefje is uiteindelijk meer dan acht jaar werkzaam in de winkel
van de ooms. Al die tijd verblijft het neefje illegaal in Nederland en gaat hij niet naar school. Zijn
verblijfplaats wisselt; soms slaapt hij bij zijn ooms, maar ook verblijft hij geregeld bij zijn opa en oma,
die ook in Nederland wonen. De rechtbank veroordeelt de ooms tot een onvoorwaardelijke gevangenisstraf
van respectievelijk 22 en 32 maanden.
4.2.4 Knelpunten
Hierboven zijn drie casus besproken waarin kinderen binnen families in Nederland jarenlang zijn uitgebuit.
In elk van deze zaken is het kind naar Nederland gesmokkeld; werd voor het kind ten tijde van het
verblijf in Nederland nooit een vergunning aangevraagd; en ging het kind nooit naar school of werd het
onthouden van medische zorg. Bovendien ging het in alle drie de zaken om zwaar werk dat voor een
langdurige periode moest worden verricht (de periodes lopen uiteen van zeven tot ruim acht jaar). Het
ging daarbij steeds om zeer vormende jaren in het leven van mensen, namelijk de periode tussen het
tiende en achttiende jaar. In de besproken casus was het kind steeds afkomstig uit hetzelfde land als de
daders, in twee zaken ging het om directe familie.
Zoals uit bovenstaande opsomming blijkt, zijn er duidelijke parallellen waar te nemen in de besproken
casus. Als de zaken worden overzien, dringt het beeld zich op van kinderen die continu in een
werksituatie worden gehouden en te pas en te onpas beschikbaar moeten zijn om aan de wensen van de
betrokken familie te voldoen. Een oplossing voor deze situaties, die zich grotendeels aan het zicht van
103 Rb. Den Haag 30 januari 2015, ECLI:NL:RBDHA:2015:996.
104 Rb. Amsterdam 3 december 2013, ECLI:NL:RBAMS:2013:8461.