11.12.2012 Views

In hierdie uitgawe

In hierdie uitgawe

In hierdie uitgawe

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Verband tussen klimaat,<br />

oorloë<br />

Londen – Oorloë en burgerlike konflik is twee keer<br />

meer geneig om plaas te vind tydens jare waarin<br />

El Niño-klimaatstoestande voorkom, het „n studie<br />

bevind.<br />

Die natuurlike weerverskynsel, wat temperature<br />

laat styg en reënval laat daal, kom elke drie tot<br />

sewe jaar oor „n groot deel van die wêreld voor.<br />

Die Amerikaanse navorsers het bevind die<br />

verskynsel verdubbel die kans op burgeroorloë in<br />

verskeie tropiese lande.<br />

Hul navorsing is in die joernaal Nature gepubliseer<br />

en is die eerste om „n verband tussen die stabiliteit<br />

van moderne samelewings en die klimaat te<br />

probeer vind.<br />

“As daar ongelykheid in die samelewing is, as daar<br />

onderliggende wrywing is, is dit moontlik die<br />

klimaat gee die uitklophou,” het die hoofnavorser<br />

Solomon Hsiang gesê.<br />

Die navorsers meen El Niño kan in die laaste<br />

halfeeu vir tot „n vyfde van die wêreld se konflik<br />

verantwoordelik wees.<br />

I Believe...<br />

That just because two people argue<br />

it doesn't mean they don't love each<br />

other.<br />

And just because they don't argue,<br />

it doesn't mean they do love each other.<br />

Facebook : Namaqualand-info /<br />

of : www.namaqualand-info.co.za<br />

'Urine is goed vir kweek<br />

van groente'<br />

Johannesburg. – Australiese wetenskaplikes het<br />

met ‟n veldtog begin om mense ter wille van<br />

voedselsekerheid en skoon waterbronne te oorreed<br />

om hul urine te herwin en hul groentetuine<br />

daarmee te bemes. Die wetenskaplikes by die<br />

<strong>In</strong>stituut vir ‟n Volhoubare Toekoms by die Sydney-<br />

Universiteit van Tegnologie (SUT) het gesê urine is<br />

‟n belangrike bron van fosfor en behoort daarom as<br />

natuurlike bemestingstof vir gewasse gebruik te<br />

word.Dena Fam, leiernavorser, het aan die<br />

Australiese medianetwerk ABC gesê fosfor is die<br />

hoofoorsaak van die verryking en gevolglike<br />

besoedeling en algegroei in die wêreld se<br />

waterbronne. Dit beland in riviere en damme deur<br />

rioolsuiweringstelsels wat onklaar geraak<br />

het.“Terwyl kundiges waarsku fosfor, sowel as<br />

skoon water, is besig om al hoe skaarser te word,<br />

klink die herwinning van urine dalk na ‟n radikale<br />

oplossing. Historiese navorsing het egter bewys in<br />

antieke tye het mense – van die ou Grieke tot die<br />

Arabiere – hul eie urine gebruik om gewasse mee<br />

te bemes,” het Fam gesê.Mense kan dalk<br />

wegskram van dié gedagte, maar die waarheid is<br />

dat urine feitlik steriel is sodra dit die liggaam<br />

verlaat.“Die hoeveelheid nie-herwinbare fosfor, wat<br />

noodsaaklik is vir alle lewe op aarde, is besig om te<br />

kwyn en urine bevat alle voedingstowwe – fosfor,<br />

potassium en stikstof – wat nodig is vir die kweek<br />

van gesonde groente.”Fam en haar<br />

navorsingsvennote gebruik nou tegnologie om<br />

urine van vaste stowwe te skei, asook “droë<br />

toilette” wat reeds in Finland en ander dele van<br />

Skandinawië gebruik word. Die urine word as<br />

natuurlike bemestingstof in ‟n eko-dorpie naby die<br />

SUT gebruik en die groente daar groei glo<br />

welig.Fam en haar kollegas doen nou ook<br />

navorsing om te probeer vasstel watter medisyne<br />

en ander hormonale middels in urine is wat<br />

plantgroei moontlik kan benadeel.Volgens Fam<br />

moet mense oorreed word om kulturele<br />

vooroordele te oorkom en die konsep van urineherwinning<br />

te aanvaar. Hulle het reeds ‟n<br />

ooreenkoms met ‟n maatskappy gesluit wat Sydney<br />

se urine gaan herwin. Die navorsers gaan nou ‟n<br />

spesiale groentetuin buite die stad aanlê en net<br />

urine gebruik om die groente mee te bemes.<br />

Men for the sake of getting a<br />

living forget to live.<br />

Tant <strong>In</strong>a se Kook en<br />

Geniet laat rekords spat<br />

Dit was bitterlik harde 7 werk wat haar<br />

ma die sukses gemaak het wat sy<br />

vandag steeds is, sê Eunice van der<br />

Berg, die dogter van die kookboeklegende<br />

<strong>In</strong>a de Villiers.<br />

En tant <strong>In</strong>a, soos almal haar geken<br />

het, oortref vandag nog rekords– 60<br />

jaar nadat Kook en Geniet in haar<br />

agterplaas in Pretoria die eerste<br />

keer die lig gesien het.<br />

Hierdie immergroen resepteboek het<br />

pas die magiese verkoopsyfer van<br />

1111111 oortref.<br />

Human & Rousseau het die<br />

publikasieregte van sowel die<br />

Afrikaanse as Engelse boeke in<br />

1990 oorgeneem nadat De Villiers<br />

dit al die jare self uitgegee het.<br />

Van der Berg, ‟n huishoudkundige<br />

soos haar ma, het later meer as ‟n<br />

jaar lank saam met haar vriendin en<br />

kollega Heleen Meyer aan die bygewerkte<br />

<strong>uitgawe</strong> gewerk, wat in<br />

November 2009 verskyn het.<br />

Hoewel sy die boek gemoderniseer<br />

het, was dit vir haar belangrik om<br />

die boek as eenheid te benader, die<br />

essensie te behou en iets van die<br />

kultuur wat dit weerspieël, vertel sy.<br />

Haar ma het sommer van vroeg al<br />

metrieke mate ingebring, maar altyd<br />

die koppies en lepelgroottes tussen<br />

hakies behou. Dis vandag nog so.<br />

“Ons het meestal foute reggemaak,<br />

hier en daar herhalings uitgegooi en<br />

enkele van die heel outydse<br />

resepte. Ek was vas van plan om<br />

die resep vir gekookte skaapboud te<br />

skrap, maar toe sê ‟n vriend en<br />

bekende sjef dis deel van ‟n<br />

klassieke Franse tradisie.<br />

“Só het die jellieslaaie ook gebly, en<br />

selfs bron en hoe om tarentaal te<br />

maak. Dis vir daardie resepte<br />

waarvoor baie mense vandag nog<br />

die boek koop.”<br />

Een klassieke resep wat aangepas<br />

is, sê sy, is die bekende “Japie se<br />

gunsteling”, ‟n gebakte<br />

lemoenpoeding. “Die poeding is na<br />

my pa genoem. Ek weet nie of dit is<br />

omdat hy altyd gesê het dis so<br />

lekker hy eet als op nie, maar die<br />

resep was baie klein. Ons het dit toe<br />

met ‟n halfgrootte vergroot.”<br />

7<br />

7<br />

7

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!