20171023_2_MLW_eindrapport_AWB_Simply community_Chris Kesteloot kopie

137
2. Centraliteiten en
antennes
Bij centraliteiten in de wijk, wordt er nog
steeds vaak gedacht vanuit klassieke
voorzieningen en vanuit distributie. Op stadsof
wijkniveau gaat het er dan om dat per aantal
inwoners een gegeven aantal vierkante meters
aan diverse voorzieningen (groen, scholen,
dokters,...) worden ingepast. Uit onze studie is
gebleken dat burenconnecties daarentegen
sterk gestoeld zijn op lokale dynamieken van
‘wederkerigheid’ en ‘entraider’ (iets doen
zonder hier per se iets voor in de plaats terug te
verwachten). Het komt er dus op aan om het
toekomstpotentieel hiervan te leren lezen
(zowel de kansen, als mogelijke problemen),
om zo tot acties te komen. Distributie blijft nog
steeds noodzakelijk, maar het is tegelijk ook
belangrijk om (ook gezien de veranderende rol
van de overheid, en het betrekken van burgers
en markt) distributie beter af te stemmen op
de specificiteit en de sociale en ruimtelijke
mogelijkheden die voorhanden zijn in de
lokale context. Centraliteiten kunnen een
belangrijke rol spelen bij het ‘thuis zijn in de
wijk’, en tegelijk op verschillende lokale en
bovenlokale niveaus werken. Het installeren
van ‘antennes’ gaat om het toevoegen van een
overkoepelende (herkenbare en tegelijk
dynamische) organisatiestructuur om zo een
receptieve, actieve en verbindende rol te
kunnen opnemen, gericht op georganiseerde
en niet georganiseerde bewoners en andere
relevante partijen.
HOE?
THUIS ZIJN IN DE WIJK
Dit gaat om ‘thuis in de wijk’ plekken of
centraliteiten. Sommige van deze
centraliteiten kunnen uitgroeien tot (of reeds
functioneren als) draaischijf in de wijk, omdat
er door bepaalde professionele actoren
voortdurend lokale kennis en netwerken
worden gesprokkeld, beheerd en
gedistribueerd. Dit ‘thuis zijn in de wijk’ kan
zowel plaatsvinden in publieke exterieurs als
in publieke interieurs. Voorbeelden van
publieke interieurs zijn de tearooms op de Bist
in Wilrijk, het grootwarenhuis Colruyt in Deurne
en in Wilrijk, de Marokkaanse beenhouwer in
Oud-Berchem, de Indische winkel in Wilrijk, of
de wasserette in Oud-Berchem en in Wilrijk.
Deze ruimtes worden vaak privaat beheerd
maar worden toch publiek ervaren door
bewoners. Ze vormen centraliteiten, en maken
deel uit van de dagelijkse routes en routines
van bewoners.
Het komt erop aan om niet alleen meer oog te
ontwikkelen voor het diverse gamma van
centraliteiten in de wijk, en de functies die ze
vervullen in het alledaagse leven van
bewoners. Maar ook om vervolgens te bekijken
wat het (sociaal en ruimtelijk) potentieel is van
deze centraliteiten, en hoe ze ook binnen een
ruimer (sociaal en ruimtelijk) verband kunnen
worden geplaatst. Eerder aangehaalde en
reeds uitgewerkte voorbeelden in dit
hoofdstuk, zoals de ruimtelijke ‘scoping up’ van
het sociale initiatief van het ‘fietsatelier’, en de
eerste denkpistes i.f.v. de sociale verankering
van een lokale supermarkt, tonen de
mogelijkheden hiervan.
PROFESSIONELE ANTENNES
Een professionele antenne betreft een
organisatiestructuur waar professionals de
tijd nemen om lokale netwerken op te bouwen
bij georganiseerde én niet-georganiseerde
bewoners, en dit op meerdere plekken in de
wijk en bij diverse lokale maar ook
bovenlokale voorzieningen en diensten. Dit is
een arbeidsintensieve aangelegenheid maar
ook een onontbeerlijke activiteit. De ervaring
met betrekking tot levendigheid rapen ze op
doorheen hun lokale interacties. Vervolgens
gaan zij hier als professionals mee aan de slag.
Het betreft hier geen volledig kunnen
controleren van lokale interacties maar wel het
leren hanteren ervan.
Het gaat hier niet zozeer over een
academische kwalitatieve dataverzameling,
alhoewel professionals soms vertrouwd
kunnen zijn met aspecten ervan. Lokale
kennisopbouw gebeurt via dingen doen.
Lokale kennis wordt opgebouwd door zelf en
op regelmatige basis betrokken te zijn in