20171023_2_MLW_eindrapport_AWB_Simply community_Chris Kesteloot kopie

83
en een noodzakelijke voorwaarde om aan
levendigheid te werken.
50 jaar Oud-Berchem: de liefhebbers van
de braderij
Terwijl de vorige respondenten zich inzetten
voor het bevorderen van interculturele
contacten tussen bewoners, is het opvallend
dat de door ons geïnterviewde respondenten
met een andere etnische-culturele herkomst
levendigheid in eerste instantie niet
associëren met een burencollectief maar
wel met het economisch weefsel. Zohra
en Dilek, dochters van de eerste generatie
migrantenfamilies in het Antwerpse, wonen
vijftig jaar in de wijk. Indien zij zelf of hun
familieleden verhuisden over de jaren heen,
was dat binnen de wijk. Oud-Berchem is voor
hen een dorp waar ze “de families” kennen
en waar de main street het kloppend hart
vormt. In tegenstelling tot de bovenstaande
respondenten zien zij vooral het verval van
de winkelstraat en vormt de winkelstraat
geen troef met betrekking tot diversiteit.
Zohra: Er zijn geen sjieke winkels meer
alleen maar groentes, groentes en nog
eens groentes…. Niks meer van kledij of zo.
Hakima: En dan vijf Turkse bakkers,
vijf Turkse frituren,… Het is goed dat er
Marokkaanse beenhouwers zijn, want dat
hebben wij nodig, maar daarom geen tien
in de straat hé.
Naima: Het zou aangenamer zijn als het
wat meer gecombineerd was en ook wat
diverser.
(Zohra en dochters, interview 1 mei 2017)
Dilek die twaalf jaar zaakvoerder was van
een kruidenier en nu een tweedehandswinkel
heeft in de main street, mist de braderij
van weleer enorm. De vele “straatfeestjes”
in Oud-Berchem lijken nu de gezellige
dorpssfeer in stand te moeten houden.
Zowel Zohra als Dilek denken echter dat
het verstandiger zou zijn om meer te
investeren in de winkelstraat en de braderij
want dat heeft een veel breder bereik dan
al die burengroepjes. Zohra zegt dat ze niet
welkom is in het burencollectief bij haar
om de hoek. Deze bewoners hebben het
moeilijk met haar Marokkaanse roots. In de
straat waar haar ouders wonen, is er een
comité dat haar en haar familie dan weer
wel met open armen ontvangt. Volgens
Dilek zijn die burencollectieven gewoon
familiefeestjes maar dan op de straat waar
buitenstaanders niet welkom zijn. Zohra en
Dilek kennen echter zeer veel mensen in
Oud-Berchem zonder dat daar een collectief
burengebeuren aan is vooraf gegaan. Ze
zijn vooral betrokken in burenconnecties
die goed gedijen in de centrale winkelstraat.
De wasserette is alvast de ‘place to be’,
maar ook de apotheek, de bakker en de
erg populaire Marokkaanse beenhouwer,…
Dilek vormt dan weer een draaischijf tussen
al haar erg verschillende klanten in haar
tweedehandswinkel.
De ‘Oude Belgen’ en de dreiging vanuit
Zurenborg
De Vlaamse Mieke, een vijftiger, is ook
opgegroeid in Oud-Berchem.
“Oud-Berchem was voor mij Marokkanen,
maar toch vooral Turken en een
bommagebied. Het was een volkse buurt met
veel oude Vlaamse mensen. De Turken waren
toen nieuw. Ik weet nog dat ze de gevels van
hun huizen schilderden in felle kleuren. Hun
kinderen, van mijn leeftijd, droegen kleren
die wij niet meer wilden dragen. Zo van die
groene neplederen frakskes enzo. Maar
met de bomma gingen wij toen ook al bij de
Marokkaan winkelen. En de Statiestraat, ja
dat was de Meir van Berchem hé.” (Mieke,
interview 29 maart 2017)
Tijdens de jaren 1990 woonden er ook
reeds jonge Vlaamse gezinnen met vooral
beroepen in de non-profitsector of in het
onderwijs. Mieke wijst op een stijlbreuk met
de jonge gezinnen die nu in Oud-Berchem
neerstrijken.
“Het zijn nu die met de bakfietsen. Het lijkt
wel of het publiek van Zurenborg naar opzij
schuift. Dat zie je ook aan de cafés. Eerst de
Sanseveria, dan Den Brel…. Nu is het hek van
de dam en zitten ze hier op het terras met
hun dure zonnebrillen en kunde niet meer