You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
idé å drive ein slags opplæring i arbeidsmetodar og individuelt ansvar,<br />
inkludert i undervisninga på grunnskulen?<br />
Her kjem vi inn på korleis lærarane bør gripe an den nye situasjonen.<br />
Det er enda viktigare enn før at lærarane høyrer på kvar einskild elev, og<br />
kva han eller ho kan bidra med i undervisninga. Leiaren i klassa blir <strong>no</strong><br />
meir ein rettleiar og verdifull bidragsytar enn forelesar. Mi erfaring med<br />
dette er at <strong>no</strong>rske lærarar framleis tek litt for mykje kontroll over klassa<br />
si, men dette kan sjølvsagt ha grunnlag i at ikkje alle klasser tek godt<br />
<strong>no</strong>k vare på si eiga læring. Her har kvar og ein ein jobb å gjera i si klasse<br />
eller gruppe. Det står i opplæringslova kva læraren sine oppgåver for<br />
å garantera tilpassa opplæring og sikre stor grad av elevmedverknad er.<br />
Men kven fortel oss elevar kva vi skal gjera? Hjå oss går det mykje meir<br />
på å kunna kjenne seg trygg i klasseromsituasjonen, slik at vi får lyst til<br />
å hjelpa kvarandre i skulearbeidet. Sosiale evner er altså viktig.<br />
Lat oss nå gå inn på dei konkrete tiltaka, som blant andre eg har fått<br />
oppleva, og som skal fremja meir engasjerte elevar. Ein ting er å ha moglegheit<br />
til nær sagt å skreddarsy sin eigen skulekvardag. Det kan gjerast<br />
ved at elevane får høve til å laga sin eigen arbeidsplan for kvar veke –<br />
eller alternativt for ein enda lengre periode. Om dette blir vellykka eller<br />
ikkje, står og fell på at det ligg føre periodeplanar eller generelle arbeidsplanar<br />
i alle teoretiske fag – og at faglærarane greier å følgja dei. Dersom<br />
ein da har eit visst timetal i veka til sjølvstudium under rettleiing av ein<br />
eller fleire fagpersonar, er dette eit framifrå høve til å påverke sin eigen<br />
læringsprosess under så godt som heilt frie tøyler. Ulempa her er, liksom<br />
ganske ofte elles, at kvar og ein må ta fullt ansvar og ikkje sluntra bort<br />
tida han har til rådvelde. Som sagt er ikkje alle modne <strong>no</strong>k til å få delegert<br />
så mykje ansvar. Men eg trur <strong>no</strong>k at jo større ansvar ein får overlate<br />
til seg sjølv, dess alvorlegare tek ein det. Så, til alle lærarar, pøs på med<br />
sjølvstendig arbeid, så vil klassa fort kunne leggja æra si i å ha fullført<br />
det på eiga hand!<br />
Eit anna verkty for meir motiverande læring er den stadig meir populære<br />
samarbeidslæringa. Ho går ut på å fordele elevane i ei stor klasse<br />
til mindre grupper som arbeider ihop. Innanfor samarbeidslæringa finst<br />
det mange metodar å jobbe utifrå. Veggplakatar med tankekart er min<br />
favoritt. Det går ut på at gruppa, som består av tre-fire personar, får utdelt<br />
eit emne og ein kvit plakat saman med kvar sin tusj. Så skal gruppa<br />
samla skrive og teikne eit tankekart. Er emnet for eksempel «Norsk<br />
litteratur», kan ein i gruppa begynne å skriva og teikna Knut Hamsun<br />
i eitt hjørna, ein annan kan skriva ned det ho knyter til naturalismen,<br />
den tredje kan prøva å få fram kva påverknad Camilla Collett har hatt<br />
på feminismen i Noreg, osb. Til slutt har vi ein flott plakat som inneheld<br />
mange morosame og ulike innfallsvinklar til eit såpass komplekst<br />
tema som «Norsk litteratur». Her er det òg opna for å bruka meir krea-<br />
135
Change language