11.11.2013 Views

dissertacia-myrzabaeva.pdf

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

2 МАТЕРИАЛДАР ЖӘНЕ ӘДІСТЕР<br />

Абиотикалық стресс барысында тәжірибелерде пайдаланылған өсімдік<br />

түрлері<br />

Тәжірбие барысында біз төрт түрлі өсімдіктерді: алабота (Atriplex<br />

hortensis L), сораңшөп (Salicornia herbaceae L) инула (Inula crithmoides L)<br />

және теңіз критмумын (Crithmum maritimum L) зерттедік. Өсімдіктер<br />

коммерциялық топырақ қоспасында - НR-1 (құрамы: торф, туф, және<br />

тыңайтқыштар, Shacham Givat Ada, Ltd компаниясынан) отырғызылып,<br />

коммерциялық тыңайтқыштармен жүйелі түрде (20N; 20Р; 20К, Haifa<br />

Chemicals Ltd) суғарылды. Өсімдік тұқымдары фильтр қағазында Петри<br />

табақшасында өсіріліп, 21 күннен кейін арнайы құмыраға отырғызылды.<br />

Тәжірбие арнайы жылыжайларда, температура 15-20°С түнде, күндіз<br />

20-32°С-та өсірілді.<br />

Atriplex hortensis L (Chenopodiaceae) – алаботалар тұқымдасына<br />

жататын қос жарнақты өсімдіктер. Топырақтың жоғары бетіндегі, әсіресе<br />

жағалаудағы және теңізден алыс жатқан тұзды сорларда таралған. Ол<br />

таралған жерлердегі тұз мөлшері 3,6% - ға жетеді. Сор жерде өсетін алабота<br />

өсімдігі тұздың артық мөлшерін жапырақтарында жинап, осы өсімдіктердің<br />

тұзды топырақты айықтырудағы маңызы зор екендігін көрсетеді. Олардың<br />

құрғақ, кептірілген жапырақ ұнтақтары азотқа бай болғандықтан, құнарлы<br />

тыңайтқыш ретінде де ауыл шаруашылығында пайдаланылады. Алаботаның<br />

көптеген түрлері жеуге жарамды, соның ішінде бақша алаботасы (Atriplex<br />

hortensis L.) айтуға болады (1сурет) [43].<br />

Сурет 11 - сол жағындағы – бақша алаботасы (Atriplex hortensis), оң<br />

жағындағы- үшкірбасты алабота (Atriplex sagittata). Якоб Штурманның<br />

ботаникалық кескіндемесі, http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Atriplex<br />

41

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!