dissertacia-myrzabaeva.pdf
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
2 МАТЕРИАЛДАР ЖӘНЕ ӘДІСТЕР<br />
Абиотикалық стресс барысында тәжірибелерде пайдаланылған өсімдік<br />
түрлері<br />
Тәжірбие барысында біз төрт түрлі өсімдіктерді: алабота (Atriplex<br />
hortensis L), сораңшөп (Salicornia herbaceae L) инула (Inula crithmoides L)<br />
және теңіз критмумын (Crithmum maritimum L) зерттедік. Өсімдіктер<br />
коммерциялық топырақ қоспасында - НR-1 (құрамы: торф, туф, және<br />
тыңайтқыштар, Shacham Givat Ada, Ltd компаниясынан) отырғызылып,<br />
коммерциялық тыңайтқыштармен жүйелі түрде (20N; 20Р; 20К, Haifa<br />
Chemicals Ltd) суғарылды. Өсімдік тұқымдары фильтр қағазында Петри<br />
табақшасында өсіріліп, 21 күннен кейін арнайы құмыраға отырғызылды.<br />
Тәжірбие арнайы жылыжайларда, температура 15-20°С түнде, күндіз<br />
20-32°С-та өсірілді.<br />
Atriplex hortensis L (Chenopodiaceae) – алаботалар тұқымдасына<br />
жататын қос жарнақты өсімдіктер. Топырақтың жоғары бетіндегі, әсіресе<br />
жағалаудағы және теңізден алыс жатқан тұзды сорларда таралған. Ол<br />
таралған жерлердегі тұз мөлшері 3,6% - ға жетеді. Сор жерде өсетін алабота<br />
өсімдігі тұздың артық мөлшерін жапырақтарында жинап, осы өсімдіктердің<br />
тұзды топырақты айықтырудағы маңызы зор екендігін көрсетеді. Олардың<br />
құрғақ, кептірілген жапырақ ұнтақтары азотқа бай болғандықтан, құнарлы<br />
тыңайтқыш ретінде де ауыл шаруашылығында пайдаланылады. Алаботаның<br />
көптеген түрлері жеуге жарамды, соның ішінде бақша алаботасы (Atriplex<br />
hortensis L.) айтуға болады (1сурет) [43].<br />
Сурет 11 - сол жағындағы – бақша алаботасы (Atriplex hortensis), оң<br />
жағындағы- үшкірбасты алабота (Atriplex sagittata). Якоб Штурманның<br />
ботаникалық кескіндемесі, http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Atriplex<br />
41