dissertacia-myrzabaeva.pdf
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Біздің бұл зерттеу жұмысымыз жоғары тұздануда және вирустық<br />
аурулармен зақымдану барысында өсімдіктерде бейімделу механизмінің<br />
қазірге дейін белгілі болған жүйелерінен басқа абиотикалық және<br />
биотикалық стресс барысында тауарлы ауыл шаруашылық дақылдарын өсіру<br />
және бейімделу механизмдерін зерттеу арқылы осы стрестермен күресуге<br />
ауқымды жол ашады.<br />
Зерттеудің мақсаты: Тұзды (абиотикалық) стресс кезінде<br />
галофиттердің әртүрлі ұлпаларында орын алатын тұзға бейімделуде шешуші<br />
рөл атқаратын физиологиялық, биохимиялық және антиоксиданттық<br />
жүйелердегі және вирустық инфекция (биотикалық) стресс кезіндегі<br />
антивирустық үрдістердегі өзгерістерді зерттеу.<br />
Зерттеудің міндеттері:<br />
1. Тұзды стрестің галофит тұқымдарының өнгіштігіне және биомасса<br />
өнімділігіне әсерін зерттеу.<br />
2. Тұзды стрестің биохимиялық көрсеткіштеріне (жалпы ерігіш қант<br />
құрамы, хлорофилл, ақуыз синтезі, иондардың жиналуы) әсерін<br />
анықтау.<br />
3. Тұзды стрестің антиоксиданттар синтезіне (аскорбин қышқылы,<br />
полифенол, пролин, уреид) әсерін анықтау.<br />
4. Молибдоферменттердің тұзды стресс жағдайында галофиттердегі<br />
биологиялық рөлін анықтау.<br />
5. Биотикалық стресс- TBSV вирусының N. benthamiana өсімдігінде<br />
таралу қарқындылығын анықтап, TBSV вирусының патогенезіндегі<br />
Р19 вирустық суппрессордың биологиялық маңызын зерттеу.<br />
Зерттеу объектілері: C. maritmum, I.crithmoides, A. hortensis, S.<br />
herbaceae галофиттері және N. benthamiana өсімдігі.<br />
Зерттеудің теориялық және практикалық маңызы.<br />
Жұмыстың практикалық маңызы, ең алдымен, ауыл шарушылығында<br />
азық-түлік құндылығы жоғары өсімдіктерді тауарлық дақылдар ретінде<br />
пайдалануға мүмкіндіктер берсе, екіншіден, биотикалық стресс барысында<br />
супрессорлы Р19 ақуызы механизмінің ашылуы қожайын және вирустар<br />
арасындағы қатынасты кеңінен түсініп, ауыл шаруашылығындағы<br />
өсімдіктердің вируспен зақымдану дәрежесін бақылауға жол ашады.<br />
Өсімдіктің абиотикалық және биотикалық стрестерге төзімділігі патогеннің<br />
түрлеріне және стресс сигналдарына қарай көптеген молекулалық,<br />
биохимиялық және физиологиялық механизмдерді қамтиды. Осы<br />
механизмдердің үлгісін біз ең алғаш рет абиотикалық стресс (тұзды стресс)<br />
барысында C.maritimum, I.crithmoides, A.hortensis, S.herabceae –<br />
өсімдіктерінен анықтадық. Аталған өсімдіктердің ауыл шаруашылық,<br />
тауарлық дақыл ретіндегі келешектері олардың антиоксиданттарды<br />
синтездеу қабілеттерімен байланысты зерттеліп отыр. Сонымен қатар, стресс<br />
ферменті - молибдоферменттердің тұзды стресс барысындағы қызметі де<br />
айқындалып отыр. Ал биотикалық стресс - өсімдіктердің вирустарға<br />
төзімділігінің молекулалық механизмдерін анықтау болашақта вирустық<br />
8
Change language