Asya Tipi Üretim Tarzı'na Veda - Bilig

More documents

Recommendations

Info

ilig 2002 Yaz Sayı 22 lı Toplumu" adlı eserinde 14 Osmanlı toplum yapısını klasik Marksist şemanın dışında görür. Divitçioğlu'na göre (1981:154), idareci sınıf sermaye ve ticaretle ilgisi olmayan bir müsrifler kalabalığıdır. İmparatorlukta askeri tımar sistemi hâkimdir. Tımar sahibi ne toprağın mülkiyetine ne de tasarruf hakkına sahipti. Timar verasetle geçmez mutlak hakka sahip olan sultandır. Dolayısıyla Divitçioğlu, Osmanlı toplumunda toprağın devletin malı ve sipahinin de devletin temsilcisi olan bir memur olduğu sonucuna varır. O'na göre timar sahipleriyle Orta çağdaki Avrupa senyörleri arasında bir paralellik kurup Osmanlı sisteminin klasik tipte bir feodal sistem olduğunu söylemek hatalıdır. Divitçioğlu bu tesbitinden sonra Osmanlı toplumunu Asya Üretim Tarzıyla karşılaştırarak özetle şu sonuçlara varıyor (Divitçioğlu 1981:119-125); 1- Her İki Modelde Toprak Mülkiyeti: Marks, Asya üretim tarzında toprakların mülkiyeti hususunda bazen özel mülkiyetin yokluğu, bazen müşterek mülkiyet, bazen komün mülkiyeti, bazen de devlet mülkiyeti deyimlerini kullanmıştır. Osmanlı toplumunda ise topraklar miridir, murakabesi devlete aittir. 2- Her İki Modelde Sınıflaşma: Marks'a göre Asya tipi devlet birleştirici, ulu bir varlığa sahiptir. Halk ise genelleşmiş köledir. Osmanlı toplumunda, çoklukla kullanılan devlet ve sultan üstün otoriteyi temsil eder. Kullar ve ulema seçkin sınıfı oluşturur. Tabi ya da sömürülen sınıf asıl üretici olan reayadır. 3- Her İki Modelde Sınıf Çatışması: Asya toplumlarında hakim ve tabi sınıflar arasındaki sınıf çatışmasını üreticiler tarafından yaratılan artıkürün gasp edilme şekli belirler. Artık ürün vergi, haraç ve angarya olarak devlete geçer. Osmanlı toplumunda reaya tarafından yaratılan artık ürün, mükemmel bir vergi sistemi yoluyla devlete ve sipahiye geçer. Angarya genelleşmiştir. Devlet artık ürünü kendi keyfince kullanmakta serbesttir. 4- Her İki Modelde devletin Yaptığı Kamu İşleri : Asya üretim tarzında devlet kamu işleri yapmakla görevlidir. Osmanlı toplumunda da kamu işleri ve hizmetleri devlet ve devleti temsil eden hakim sınıf tarafından yapılır. 5- Her İki Modelde Köy Üretim Şekli: Asya üretim tarzmda köy ekonomisi tarım ile el sanatları arasındaki iş bölümünü oldukça gelişmiş oldu- 10
Başak Avcılar, Asya Tipi Üretim Tarzı'na Veda ğu bundan dolayı kendini destekler karakterli bir ekonomidir. Osmanlı ekonomisinde köyün kendini destekler olduğu muhakkaktır. 6- Her İki Modelde Köy ve Şehir İş Bölümü : Asya üretim tarzında şehir ve köy farklılaşmamıştır. Osmanlı ekonomisinde ise ikili ekonomi belirgin bir şekilde ortaya çıkar. Bir yandan gelişmiş şehirler, öte yandan köylü ekonomilerinin hâkim olduğu bir kır kesimi vardır. Şehir ve köy birbirlerinden kopmuştur. 7- Her İki Modelde Durağan Hal : Marks'a göre Asya üretim tarzında ekonomi, bir yandan kendini destekler köy ekonomilerinin varlığı, öte yandan devletin yaptığı kamu işleri dolayısıyla içten dinamikten yoksun, sağlam ve dayanaklı durağan ekonomiler halindedir. Osmanlı toplumunda ise hâkim sınıf yapmak zorunda olduğu kamu işleri içinde hiç biri üretken yatırım değildir. Divitçioğlu birinci, ikinci ve üçüncü başlıklar altında belirtilen hususlarda ise farklılık olduğundan bahsederek Osmanlı toplumunun Asya üretim tarzına yaklaştığı sonucuna varıyor. S. Divitçioğlu mülkiyet biçimi, köy ile kent arasındaki işbölümünü ele alarak Osmanlılarda ATÜT' paralelinde bir ekonomik model tasarımlamaktadır. S. Divitçioğlu'nun yanı sıra ATÜT konusunu ilk işleyenler arasında adını sayacaklarımızdan birisi de Selahattin Hilav'dır. S. Hilav "Asya Tipi Üretim Nedir? Yön 18 Şubat 1966 yazısıyla konuyu açıyor" (Kıray 1982:130). Yazar ve çevirmen olan (1928) dergi ve gazetelerde deneme ve inceleme yazılarıyla tanınan S. Hilav 15 , bu konuda yazdığı yazı ve çevirileriyle konuya ilgi uyandırmıştır (Sencer 1969:73). K. Marks'm "Şark Meselesi", E Engels'in "Sosyalist Düşüncenin Gelişmesi" (1964), Henri Lefebre'nin "Marks'ın Sosyolojisi" (1968) adlı çalışmalarını çevirerek konuyu odak noktası haline getirmiştir. Ayrıca ATÜT'le ilgili çeşitli makaleleri bulunmaktadır. Yine bu konuda ilkler arasında zikredebileceklerimizden birisi de İdris Küçükömer ve Muzaffer Sencer'dir. İktisatçı olan İdris Küçükömer Osmanlı'dan "Asyagil Tımarlı Üretim Biçimi" (1977:28) terimiyle söz eder. Ona göre (1969:11-28) Osmanlı'nın tarihi oluşumu içinde bir sınıf yapısı oluşmamıştır. Ne alt gruplar, ne de yönetici bürokratlar sınıfa dönüşebilmiştir. Yönetici bürokratların elde ettikleri ürün, üretim araçları sahipliğini sağlamaya ve yatırıma kullanılmamış, tüketime gitmiştir. Ayrıca toplumun tüm katlarından yönetici gruba girip oarada rütbe alabilme yolu açıktır. Osmanlı üretim ilişkilerinin mer- 11
Page 1 and 2: Asya Tipi Üretim Tarzı'na Veda Ya
Page 3 and 4: Başak Avcılar, Asya Tipi Üretim
Page 9: Başak Avcılar, Asya Tipi Üretim
Page 27 and 28: A Farewell to Asiatic Mode of Produ
Page 29 and 30: Yerel Kalkınma Stratejisi İçinde
Page 31 and 32: Gürbüz, Yerel Kalkınma Stratejis
Page 47 and 48: Tourism and Safranbolu Model in the
Page 49 and 50: Tarih ve Tarihî Roman Arasındaki
Page 51 and 52: Çelik, Tarih ve Tarihi Roman Aras
Page 61 and 62:
Çelik, Tarih ve Tarihi Roman Aras
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67:
___________________________________
Page 70 and 71:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 bir tema ola
Page 72 and 73:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Taşçaynar
Page 74 and 75:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Yazar, Filof
Page 76 and 77:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 b. Sovyetler
Page 78 and 79:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 korku komple
Page 80 and 81:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Aytmatov, bu
Page 82 and 83:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Bir kudret-i
Page 84 and 85:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 ERHAT, Azra,
Page 86 and 87:
___________________________________
Page 88 and 89:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 de "ithaftı
Page 90 and 91:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 "Ey, vatanı
Page 92 and 93:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 yim. Tâhir
Page 94 and 95:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 nin bütün
Page 96 and 97:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Bu ithaflard
Page 98 and 99:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Haşim'in sa
Page 100 and 101:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 nûn mektebi
Page 102 and 103:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 8 Sanat anla
Page 104 and 105:
Kaynaklar bilig 2002 Yaz Sayı 22 A
Page 106 and 107:
Analysis of the Term "Dedication" i
Page 109 and 110:
Eleştiri Terimleri Açısından He
Page 111 and 112:
Çetindağ, Eleştiri Terimleri Aç
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Latîf Çetindağ, Eleştiri Teriml
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
The Influence of the Herat School T
Page 133 and 134:
Türk Edebiyatında Kaside Dr. Yaş
Page 135 and 136:
Aydemir, Türk Edebiyatında Kaside
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Kaside in Turkish Literature Dr. Ya
Page 169 and 170:
Ümumtürk Edabiyyatı Araşdırıc
Page 171 and 172:
Hüseynoğlu, Ümumtürk Edabiyyat
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183:
183
Page 186 and 187:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Bir zamanlar
Page 188 and 189:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 lerini ele a
Page 190 and 191:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 "Türkmenced
Page 192 and 193:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 PARLATIR, İ
Page 194 and 195:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 ma amacı ta
Page 196 and 197:
ilig 2002 Kış Sayı 20 si bulundu
Page 198 and 199:
ilig 2002 Kış Sayı 20 molojiyle
Page 200 and 201:
ilig 2002 Kış Sayı 20 LÂM'Î Ç
Page 202 and 203:
ilig 2002 Kış Sayı 20 bir çalı
Page 204 and 205:
ilig 2002 Kış Sayı 20 çeviri ya
Page 206 and 207:
Bilig’de yayımlanması kabul edi
Page 208 and 209:
Kaynaklar Dizini a) Süreli yayınl
Page 210 and 211:
Payments to the authors and referee
Page 212:
c. For books The name(s) of author(
show all

Asya Tipi Üretim Tarzı'na Veda - Bilig

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?