Asya Tipi Üretim Tarzı'na Veda - Bilig

More documents

Recommendations

Info

ilig 2002 Yaz Sayı 22 gahda, bu sıkıntıları giderecek olanın memduhun lutfu, ihsanı, âb-ı zülâ-li olduğu söylenerek övgüye geçilir. Temmuz, genellikle sıkıntı ifadesidir. Fehîm-i Kadîm'in Sultan Murad'a, Râmî'nin Reisü'l-küttap Hamza Efendi ve Halep Kadısı Mustafa Efendiye, Nef î'nin Vezir Nasuh Paşaya yazdığı temmuziyeleri ile Vâdî-i Üsküdârî'nin bir temmuziye kasidesi bunlara örnek verilebilir. Verdiyye Kimi şairler bazı kelimeleri, kasidelerin hem nesîbinde, hem de redifinde işlerler. Bu konulardan biri de, "Verdiyye" kasideleridir. Gül, hem redifinde, hem de nesîb bölümünde işlenir. Rengi, kokusu, şekli, güzelliği sözko-nusu edilen gül, daha çok sevgili ile ilgili benzetmelere konu olur. Hz. Peygamber için de değişik şekillerde kendisine benzetilen olur. Tecellî'nin Hz. Peygamberi konu alan na'tı, Hayâlî Bey'in ve Fuzûlî'nin Sultan Süleyman'ın övgüsünde söyledikleri "gül" redifli kasideleri, hemen örnek olarak zikredilebilecek şiirlerdir. Sünbüliyye Redifleri sünbül olan ve buna bağlı olarak da nesîbinde sünbül konusunun işlendiği kasîdelere verilen addır. Değişik benzetmelere konu olan sünbül, şekli ve kokusu itibariyle, daha çok sevgilinin saçlarına benzetilir. Kasidelerde redif olarak çiçekler içerisinde "gül"den sonra en çok işlenen konudur. Tecellî'nin Hz. Peygamberi konu alan na'tı, Riyâzî'nin Nakî-bü'1-eşrâf Allâme Efendi'ye, Bakî'nin Mehmet Çelebi'ye yazdığı kasîdesi, sünbüliyye örnekleridir. Bunların dışında yukarıda detayına girdiğimiz başlıklar kadar olmamakla beraber nesîbi mehtâbiyye, azliyye, hazaniyye gibi isimlerle aralan kasidelerle, "serv", "kalem", "âb", "güneş", "su", "hâtem", "arpa", "cev", "tîğ", "hançer" gibi rediflerle kurulmuş ve bu adla anılmış kasideler vardır. Kasîdeler, bunların dışında kafiyeyi oluşturan harflere göre nûniyye, mîmiyye, tâiyye, râiyye, lâmiyye, vâviyye gibi isimler alır. 2. Maksûd/Medhiye Nesîb bölümünü müteakip, bir veya birkaç girizgâh beyti ile esas konunun dile getirildiği bu bölüme, kasîde nazım şekliyle daha çok medhiye tarzında şiirler yazılmış olduğu için medhiye denmesi yaygınlık kazanmıştır. Kasîde nazım şekli ile yazılan türlerin farklılığı düşünüldüğünde, "medhiye" yerine "maksûd" demenin daha doğru olacağı aşikârdır. Bazı 152
Aydemir, Türk Edebiyatında Kaside kaynaklarda da bu bölüm için, "maksad" veya "maksûd" dendiği dikkate alınırsa bu isimlendirme isabetli olacaktır (Çakıcı, 1996, 27). Medhiye kasidelerinde bu bölüm, genellikle nesîbden sonra bir girizgâhla başlar ve burada memduhun işgal ettiği makama göre, o makamın gerektirdiği, daha çok adaleti, lutfu, cömertliği, kahramanlığı, savaşçılığı, gazabı vs. özellikleri abartılı bir şekilde dile getirilir. Bu özelliklerin bir kısmı memduhda olmamasına rağmen, belki de memduhun bu yöne dikkati çekilerek daha duyarlı olması istenir. Memduh sultan ise; adaleti, lutfu, cömertliği, savaşçılığı, hışmı ve gazabı, re'yi ve aklı, hüneri, tedbiri, fermanı, irfanı, bahşişi vs. özellikleri şeklinde kullanım yoğunluğuna göre sıralanır. Sultanın bu özellikleri vurgulanırken değişik vesilelerle birtakım kişiler anılır. Bunların çoğu İran mitolojisinden, bir kısmı da gerçek hayatta farklı yönleriyle öne çıkan isimlerdir. Bu isimler karşılaştırma, benzeme ve ondan üstün görme münasebetiyle anılmıştır. Bunların başında gelen, içkiyi bulmuş olması, meclisi, tacı, hükümdarlığı ve mertebesi açısından adı zikredilen Cem (Cemşid)'dir. Diğer bazı önemli şahıslar, savaşçılığı ve kahramanlığıyla anılan Rüstem, cihangirliği ile İskender, insanların dışındaki varlıklara da hükmü dolayısıyla Süleyman isimleridir. Daha sonra değişik yönleriyle Kahraman, Dârâ, Behrâm, Hz. Ali, Hüsrev, Hz. ömer, Feridun, Neriman, Sâm, Hz. Yûsuf, Efrâsyâb, Hz. İsâ (Mesih), Hâtem, Eflâtun, Nûşirvân, Hz. Osman, Zâl, Hâkân, Hz. Ebu Bekir vs. gibi isimler sıralanır. Memduh vezir-paşa-kazıasker olunca, üstlendiği icrâî, teşri ve kazâî salahiyetleri kayıtsız şartsız elinde bulundurması ve hükümdarın vekili sıfatıyla devletin bütün işlerini sevk ve idare etmesinin gereği olarak, lütuf sahibi, adaletli, cömert, kahraman, savaşçı, kerem sahibi ve uzak görüşlü olması gerekir. Bu özelliklerin yanında yine sırasıyla vezirin hulkı, kahrı, aklı, hükmü, tedbiri, ilmi, kalemi, ikbali, fazlı, nüktesi, bahşişi vs. özellikleri dile getirilir. Benzetildiği, karşılaştırıldığı kimseler ise sırasıyla Rüstem, Âsaf, Cem, İskender, Süleyman, Kahraman, Behrâm, Dârâ, Nerîmân, Hz. İsâ (Mesih), Yûsuf, Hızr, Sâm, Mûsâ-Kelîm, Husrev, Feridun, Hz. Ömer, Efrâsyâb, Ebu Bekir, Ethem gibi isimlerdir. Medhedilen şeyhülislam olunca, bu makamın gereği olarak sırasıyla şeyhülislamın lutfu, fazlı, adli, keremi, fetvası ve fetva yazdığı kalemi, ihsanı, ilmi, şiiri, kahrı, re'yi, hulkı, himmeti, feyzi, bilgisi, hükmü, hikmeti, zekâsı, ictihadı, hayali, hüneri, diviti, irfanı, allameliği vs. özellikleri baş- 153
Page 1 and 2:
Asya Tipi Üretim Tarzı'na Veda Ya
Page 3 and 4:
Başak Avcılar, Asya Tipi Üretim
Page 5 and 6:
Page 7 and 8:
Page 9 and 10:
Page 11 and 12:
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
A Farewell to Asiatic Mode of Produ
Page 29 and 30:
Yerel Kalkınma Stratejisi İçinde
Page 31 and 32:
Gürbüz, Yerel Kalkınma Stratejis
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Tourism and Safranbolu Model in the
Page 49 and 50:
Tarih ve Tarihî Roman Arasındaki
Page 51 and 52:
Çelik, Tarih ve Tarihi Roman Aras
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67:
___________________________________
Page 70 and 71:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 bir tema ola
Page 72 and 73:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Taşçaynar
Page 74 and 75:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Yazar, Filof
Page 76 and 77:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 b. Sovyetler
Page 78 and 79:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 korku komple
Page 80 and 81:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Aytmatov, bu
Page 82 and 83:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Bir kudret-i
Page 84 and 85:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 ERHAT, Azra,
Page 86 and 87:
___________________________________
Page 88 and 89:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 de "ithaftı
Page 90 and 91:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 "Ey, vatanı
Page 92 and 93:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 yim. Tâhir
Page 94 and 95:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 nin bütün
Page 96 and 97:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Bu ithaflard
Page 98 and 99:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Haşim'in sa
Page 100 and 101:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 nûn mektebi
Page 102 and 103: ilig 2002 Yaz Sayı 22 8 Sanat anla
Page 104 and 105: Kaynaklar bilig 2002 Yaz Sayı 22 A
Page 106 and 107: Analysis of the Term "Dedication" i
Page 109 and 110: Eleştiri Terimleri Açısından He
Page 111 and 112: Çetindağ, Eleştiri Terimleri Aç
Page 117 and 118: Latîf Çetindağ, Eleştiri Teriml
Page 131 and 132: The Influence of the Herat School T
Page 133 and 134: Türk Edebiyatında Kaside Dr. Yaş
Page 135 and 136: Aydemir, Türk Edebiyatında Kaside
Page 151: Aydemir, Türk Edebiyatında Kaside
Page 167 and 168: Kaside in Turkish Literature Dr. Ya
Page 169 and 170: Ümumtürk Edabiyyatı Araşdırıc
Page 171 and 172: Hüseynoğlu, Ümumtürk Edabiyyat
Page 183: 183
Page 186 and 187: ilig 2002 Yaz Sayı 22 Bir zamanlar
Page 188 and 189: ilig 2002 Yaz Sayı 22 lerini ele a
Page 190 and 191: ilig 2002 Yaz Sayı 22 "Türkmenced
Page 192 and 193: ilig 2002 Yaz Sayı 22 PARLATIR, İ
Page 194 and 195: ilig 2002 Yaz Sayı 22 ma amacı ta
Page 196 and 197: ilig 2002 Kış Sayı 20 si bulundu
Page 198 and 199: ilig 2002 Kış Sayı 20 molojiyle
Page 200 and 201: ilig 2002 Kış Sayı 20 LÂM'Î Ç
Page 202 and 203:
ilig 2002 Kış Sayı 20 bir çalı
Page 204 and 205:
ilig 2002 Kış Sayı 20 çeviri ya
Page 206 and 207:
Bilig’de yayımlanması kabul edi
Page 208 and 209:
Kaynaklar Dizini a) Süreli yayınl
Page 210 and 211:
Payments to the authors and referee
Page 212:
c. For books The name(s) of author(
show all

Asya Tipi Üretim Tarzı'na Veda - Bilig

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?