Asya Tipi Üretim Tarzı'na Veda - Bilig

More documents

Recommendations

Info

ilig 2002 Yaz Sayı 22 Dâriyye Nesîb bölümlerinde cami, köşk, saray, yalı, bina vs. gibi yapıların söz konusu edildiği kasidelere dariyye denir. Kasidelerde memduhun inşa ettirdiği herhangi bir yapı, şairlerce hem bu yapının tavsifi, hem de, övülen kimseye kaside sunmanın bir aracı olarak değerlendirilir. Bina edilen bir saraysa; gül bahçesinin güzelliği, çatısı, yüksekliği, ferahlığı, altın kubbesi, şadırvanı, süsleniş biçimi, fenerleri, odaları; çilehaneleri, cami ise; kubbesi, avizesi, minareleri, kemeri, mermeri, havzı, şadırvanı vs. gibi özellikleri dile getirilerek anılır. Şitâiyye Şitaiyye kasidelerinin nesîbinde kıştan; soğuktan, kardan; karın etrafı kaplamasından; gül bahçesinin, servinin görünümünden, kara bağlı olarak av merasimlerinden, yağmurdan, rüzgarın sert esmesinden, güzellerin dışarı çıkıp gönlünce salmamamasmdan, saçaklarda oluşan buzlardan, vs.den bahsedilir. Medhiye türündeki kasidelerin nesîb bölümlerinin yaklaşık %3'ünü şitâiyyeler oluşturur. Kışın tavsifine genellikle, memduhun makama gelmesi öncesi var olan sıkıntılı durumun anlatılması için başvurulur, övülen kişinin makama gelmesi ile kış etkisini kaybetmiş ve bahar havası duruma hakim olmuştur. Necâti'nin Sultan Mehmed'e yazdığı şitâiyesi, Fâizî'nin Hz. Hasan'ı konu alan şitâiyyesi ile, Bosnalı Alaeddin Sabit'in Müfti Feyzullah Efendi'ye söylediği şitâiyyesini buna örnek verebiliriz. Bazan da kış, özellikle av mevsimi olması münasebetiyle, pozitif yönleriyle karşımıza çıkar. Nâdirî'nin Sultan Ahmed için yazdığı ve av merasimini anlattığı saydiyye kasidesinde olduğu gibi. Kalemiyye Kasidelerin nesîb bölümlerinde kalemin işlenmesi veya nesîbi olmayan kasidelerde kalemin redif olarak kullanılmasından dolayı bu ad verilmiştir. Redif olarak seçilen kasidelerin büyük bir çoğunluğu aynı zamanda nesîbinde de kalemi konu edinmiştir. Cevrî'nin, Muhammed Paşa ve Mevlânâ Bahâyî için yazdığı kalemiyye kasideleri ile, Sabit'in Seydîzade Mehmed Paşa'ya yazdığı kasidesi, nesîbinde kalem konusunun işlenmesine, Tıflî'nin na'tı "kalemüm" redifi almasına, Fuzûlî'nin Mustafa Çelebi'nin vasfında söylediği kasidesi de hem redif hem de nesîb olarak işlenmesine örnektir. Kalem, düşünceleri kağıda dökmesi, nüktesi, şivesi, cızırtısı, fesahat vadisinin raksedeni, iki dilliliği, sihri, sırdaş oluşu vs. özellikleri ile tasvir edilir. 148
Aydemir, Türk Edebiyatında Kaside Fethiyye Daha çok nesîb bölümlerinde herhangi bir yerin fethinin sözkonusu edildiği veya nesîbi olmadan doğrudan fethi gerçekleştirenin övgüsünün yapıldığı kasidelere verilen addır. Bu tür kasideler, fethi gerçekleştiren en üst düzeydeki yetkiliyi tebrik mahiyetini taşır. Şairler için de memduha bir yakınlaşma vesilesidir. Fethiyyede, fethedilen yerin ehemmiyeti, tasviri, savaşa hazırlık, fetheden askerlerin tekbir sesleri, şükür nidaları, satır aralarında tarihî bilgiler, birtakım özel isimler vs. dile getirilir. Eğer kasidede doğrudan medhe girilmişse, fatihin kılıcı, atı, heybeti, savaşçılığı, makamı, kahramanlıkları, zaman zaman tarihî isimler, askerin kahramanlık ve coşkusu vs. anlatılır. Neşâtî'nin Bağdat'ın fethini konu alan Sultan Murad övgüsü, Mezâkî'nin Kandiye, Uyvar ve Kamaniçe'nin fethi, Nâdiri'nin Isfahan fethi ve Murat Paşa'ya Celâlî isyanlarını bastırması münasebetiyle yazdığı kasidesi, doğrudan medhiyeden başlayan fethiye kasidelerine örnektir. Seheriyye Nesîbinde sabahın, seher vaktinin, karanlıkdan aydınlığa geçişin dile getirildiği kasidelere denir. Daha çok, tan yerinin ağarması, gün ışığının yavaş yavaş dünyayı aydınlatması, karanlığın ortadan kalkması, canlıların, bitkilerin tabiatına feyz saçması, gökyüzünün masmavi görüntüsü vs. yönleriyle işlenir. Necati'nin Sultan Bâyezid vasfında söylediği "seher" redifli kasîdesi, Simkeşzâde Feyzî'nin Hz. Peygambere yazdığı na'tı seheriyye için güzel bir örnek oluşturur. Kasidenin nesîbi, tan yerinin ağarması, Hz. Peygamberin küfür karanlığını kaldırıp İslam nurunu yaymasını belirtecek şekilde belli bir kompozisyon içinde işlenmiştir. Rahşiyye Nesîb bölümlerinin konusu at tasvirine ayrılan kasidelere verilen addır. Rahşiyye yerine kimi zaman da "Esbiyye" terimi kullanılır. Böyle kasidelerin nesîb bölümlerinde atlardan; onların yürüyüşünden, çabukluğundan, hızından, renginden, kâkülünden, endamı ve mevzun gerdanından söz edilerek daha çok Burak'a benzetilir. Nef'i'nin Sultan Murad'ın atlarını övdüğü kasideleri en meşhur olanlarıdır. Sabrî'nin Sultan Murad'a, Sabif' in Mehmed Paşaya yazdıkları rahşiye kasideleri de kayda değerdir. Sühaniyye Nesîb bölümlerinde "söz"den bahsedilmesi veya redifinin "söz"le ilgili seçilerek, şiirin onun etrafında kurulması ile oluşan kasidelere verilen ad- 149
Page 1 and 2:
Asya Tipi Üretim Tarzı'na Veda Ya
Page 3 and 4:
Başak Avcılar, Asya Tipi Üretim
Page 5 and 6:
Page 7 and 8:
Page 9 and 10:
Page 11 and 12:
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
A Farewell to Asiatic Mode of Produ
Page 29 and 30:
Yerel Kalkınma Stratejisi İçinde
Page 31 and 32:
Gürbüz, Yerel Kalkınma Stratejis
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Tourism and Safranbolu Model in the
Page 49 and 50:
Tarih ve Tarihî Roman Arasındaki
Page 51 and 52:
Çelik, Tarih ve Tarihi Roman Aras
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67:
___________________________________
Page 70 and 71:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 bir tema ola
Page 72 and 73:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Taşçaynar
Page 74 and 75:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Yazar, Filof
Page 76 and 77:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 b. Sovyetler
Page 78 and 79:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 korku komple
Page 80 and 81:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Aytmatov, bu
Page 82 and 83:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Bir kudret-i
Page 84 and 85:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 ERHAT, Azra,
Page 86 and 87:
___________________________________
Page 88 and 89:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 de "ithaftı
Page 90 and 91:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 "Ey, vatanı
Page 92 and 93:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 yim. Tâhir
Page 94 and 95:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 nin bütün
Page 96 and 97:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Bu ithaflard
Page 98 and 99: ilig 2002 Yaz Sayı 22 Haşim'in sa
Page 100 and 101: ilig 2002 Yaz Sayı 22 nûn mektebi
Page 102 and 103: ilig 2002 Yaz Sayı 22 8 Sanat anla
Page 104 and 105: Kaynaklar bilig 2002 Yaz Sayı 22 A
Page 106 and 107: Analysis of the Term "Dedication" i
Page 109 and 110: Eleştiri Terimleri Açısından He
Page 111 and 112: Çetindağ, Eleştiri Terimleri Aç
Page 117 and 118: Latîf Çetindağ, Eleştiri Teriml
Page 131 and 132: The Influence of the Herat School T
Page 133 and 134: Türk Edebiyatında Kaside Dr. Yaş
Page 135 and 136: Aydemir, Türk Edebiyatında Kaside
Page 147: Aydemir, Türk Edebiyatında Kaside
Page 167 and 168: Kaside in Turkish Literature Dr. Ya
Page 169 and 170: Ümumtürk Edabiyyatı Araşdırıc
Page 171 and 172: Hüseynoğlu, Ümumtürk Edabiyyat
Page 183: 183
Page 186 and 187: ilig 2002 Yaz Sayı 22 Bir zamanlar
Page 188 and 189: ilig 2002 Yaz Sayı 22 lerini ele a
Page 190 and 191: ilig 2002 Yaz Sayı 22 "Türkmenced
Page 192 and 193: ilig 2002 Yaz Sayı 22 PARLATIR, İ
Page 194 and 195: ilig 2002 Yaz Sayı 22 ma amacı ta
Page 196 and 197: ilig 2002 Kış Sayı 20 si bulundu
Page 198 and 199:
ilig 2002 Kış Sayı 20 molojiyle
Page 200 and 201:
ilig 2002 Kış Sayı 20 LÂM'Î Ç
Page 202 and 203:
ilig 2002 Kış Sayı 20 bir çalı
Page 204 and 205:
ilig 2002 Kış Sayı 20 çeviri ya
Page 206 and 207:
Bilig’de yayımlanması kabul edi
Page 208 and 209:
Kaynaklar Dizini a) Süreli yayınl
Page 210 and 211:
Payments to the authors and referee
Page 212:
c. For books The name(s) of author(
show all

Asya Tipi Üretim Tarzı'na Veda - Bilig

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?