Asya Tipi Üretim Tarzı'na Veda - Bilig

More documents

Recommendations

Info

ilig 2002 Yaz Sayı 22 keziliği, batıdaki gibi otonom tüccar şehirlerinin ortaya çıkmasını engellemiştir. M. Sencer ise ATÜT kavramının batı yazımında gereğince işlemediğini, bunun sebebinin ise ATÜT'ün batı evrim şemasının dışında kaldığını belirtir. Bizde ise ATÜT kavramının amaçlı ya da amaçsız saptırılıp yozlaştırıldığını bu nedenle kavramın yeterince geliştirilemediğine değinir. Ona göre (1969:377)feodal kökenden üretilen bir tarihle ATÜT'ten üretilen bir tarihten günümüze aktarılacak kalıtlar çok değişiktir. ATÜT odaklı bir tarih bakışının, bugüne değin feodal gözlükle bir türlü seçilemeyen gerçekleri gün ışığına çıkarabilmekte yardımcı olacağına kuşku yoktur. Feodal tarih yaklaşımıyla çözümünde güçlük çektiğimiz sorunların ATÜT' yaklaşımıyla doğru konarak cevaplama ihtimali çok daha yüksektir. Bu sebeple ATÜT kavramı yeterince geliştirilip açıklandığı takdirde Osmanlı toplum yapısını açıklayacak en iyi teorik bağlamdır. ATÜT'ü benimseyenlerin akademik çevrede yer aldıklarını görmekteyiz. Şimdi ele alacağımız Huricihan İslamoğlu ve Çağlar Keyder de üniversitedendir.H. İslamoğlu ve Ç. Keyder, özellikle Osmanlı'nın toplumsal kuruluşunda egemen üretim tarzının ATÜT olduğu, bu görüşe karşı ileri sürülen merkezi feodalizm görüşünün ise yetersiz olduğunu (İslamoğlu, Keyder 1977:56) belirtirler. Birlikte yazdıkları makalelerinde 16 tarih yazımının gelişme şekli ve yönünü çizmek amacının yanı sıra, ATÜT kavramının salt teorik tartışmanın ötesinde nasıl kullanılabileceğini anlatmaktadır. Makalenin Osmanlı tarihini araştıran ve okuyanların kullanabilecekleri kavramsal bir çerçeveyi geliştirmek amacıyla yazıldığını belirten Ç. Keyder'e göre (1983:108-126) Osmanlı tarihi Asya Tipi Üretim Tarzının hakim tarz olduğu bir dünya imparatorluğundan, kapitalist dünya* ekonomisi içinde geçişi anlatacak biçimde yazılmalı. Ona göre Osmanlı toplumsal kuruluşunda egemen üretim tarzı ATÜT'tür. Bu toplumsal kuruluş sonraki dönemlerinde feodalleşmiş bölgeleri de kapsar.; ama bu bölgeler ATÜT'ün devlette somutlaşan egemen sınıfın kendilerine yüklediği iş bölümüne tabi olurlar. Buraya kadar ele aldığımız sosyal bilimcilerimiz Osmanlı'yı asıl ilgi alanlarında tutarak bu konuda yoğunlaşmışlardır. Şimdi kısaca ele alacağımız son iki sosyal bilimcimiz özellikle Osmanlı üzerinde yoğunlaşmış olmayıp, tartışmalara dışardan ilgi duyarak eserlerinde birkaç paragraf ya da 12
Başak Avcılar, Asya Tipi Üretim Tarzı'na Veda cümleyle de olsa konuya değinmişlerdir. Doğan Ergun ve Nurettin Şazi Kösemihal konuya dışardan ilgi duyanlardır. Sosyologlarımızdan D. Ergun ATÜT nitelemesini Osmanlı toplumu için uygun bulanlardandır. Ona göre (1984:163-164) özellikle 1960 yılından beri ülkemizde yayınlanan bazı kitaplarda ileri sürülen bazı düşünceler son derece yanlış ve yetersizdir. Çünkü kendi tarihi ve ekonomik gerçeklerimizi açıklamak için ilmi araştırmalar yapmadan yani olgulara dayanmadan ya da pek az olguya dayanarak açıklamalar yapılmaktadır. Bunlar en bilimsel yöntem olan diyalektik yöntemi bildikleri halde, onu kendi tarihi ve toplumsal gerçeğimize uygulamadan yani derin ilmi araştırmalar yapmadan ya da en çok olguyu açıklayabilecek varsayım kurup araştırma yapmadan, o yöntemin açıkladığı bazı batı toplumlarının belirleyici kalıplarına kendi özel tarihi ve toplumsal gerçeğimizi zorlayarak sığdırmaya çalışmaktadırlar. Bu hem tembellik hem de siyaseti ilmi gerçeğin önüne geçirenlerin çalışmalarıdır, Türk tarihi ve toplum üzerine yapılan araştırmaların yetersizliğine daha sonraki sayfalarda da değinen D. Ergun'a göre (1984:165-166) yapılan bu araştırmalar içinde Kemal Tahir'in Türk toplumu ile ilgili düşünceleri çok önemlidir. O tarihi evrim içinde Türk toplum yapısını açıklamak için, klasik tarihi maddeciliğin, ya da ancak Avrupa'yı açıklayabilen tarihi maddeciliğin yeterli olmadığını ileri sürmektedir. Ve özellikle Kemal Tahir Türk toplumunun tarihini incelemek için batı gelişme çizgisinin dışında yer alan başka bir üretim biçimi açısının yani ATÜT kavramına yakın bir kavramın "bir varsayım değeri taşıması" gerektiğini ileri sürmektedir. Kemal Tahir'in bu açıklamasından yola çıkan D. Ergun, Türk toplumunun tarihini daha doğrusu, Türk toplumundaki sınıflaşmayı açıklayabilmek için K. Tahir'in düşüncesi doğrultusunda kurulacak varsayımın, başka varsayımlara oranla en çok olguyu açıklayabilen ve gerçeği akla dayanan bir biçimde kavramamızı sağlayan bir varsayım olacağı inancında olduğunu belirtir. Kemal Tahir'in kaleme alınmış sohbetlerinde sık sık Osmanlı'nın Batı'dan farklı olduğuna dair tesbitlere rastlamak mümkün. Bu fark o kadar barizdir ki "Bizi ters çevirdikleri zaman Batı, Batıyı ters çevirdikleri zaman biz çıkarız" (Bozdağ 1980:139). Her açıdan iki toplum birbirinden farklıdır. 17 Oskay, K. Tahir'in iki toplum arasındaki farkı vurgulamasının bizim onu ATÜT'cüler arasında zikretmemizi engellemesi gerektiğini belir- 13
Page 1 and 2: Asya Tipi Üretim Tarzı'na Veda Ya
Page 3 and 4: Başak Avcılar, Asya Tipi Üretim
Page 11: Başak Avcılar, Asya Tipi Üretim
Page 27 and 28: A Farewell to Asiatic Mode of Produ
Page 29 and 30: Yerel Kalkınma Stratejisi İçinde
Page 31 and 32: Gürbüz, Yerel Kalkınma Stratejis
Page 47 and 48: Tourism and Safranbolu Model in the
Page 49 and 50: Tarih ve Tarihî Roman Arasındaki
Page 51 and 52: Çelik, Tarih ve Tarihi Roman Aras
Page 63 and 64:
Çelik, Tarih ve Tarihi Roman Aras
Page 65 and 66:
Çelik, Tarih ve Tarihi Roman Aras
Page 67:
___________________________________
Page 70 and 71:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 bir tema ola
Page 72 and 73:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Taşçaynar
Page 74 and 75:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Yazar, Filof
Page 76 and 77:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 b. Sovyetler
Page 78 and 79:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 korku komple
Page 80 and 81:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Aytmatov, bu
Page 82 and 83:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Bir kudret-i
Page 84 and 85:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 ERHAT, Azra,
Page 86 and 87:
___________________________________
Page 88 and 89:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 de "ithaftı
Page 90 and 91:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 "Ey, vatanı
Page 92 and 93:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 yim. Tâhir
Page 94 and 95:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 nin bütün
Page 96 and 97:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Bu ithaflard
Page 98 and 99:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Haşim'in sa
Page 100 and 101:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 nûn mektebi
Page 102 and 103:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 8 Sanat anla
Page 104 and 105:
Kaynaklar bilig 2002 Yaz Sayı 22 A
Page 106 and 107:
Analysis of the Term "Dedication" i
Page 109 and 110:
Eleştiri Terimleri Açısından He
Page 111 and 112:
Çetindağ, Eleştiri Terimleri Aç
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Latîf Çetindağ, Eleştiri Teriml
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
The Influence of the Herat School T
Page 133 and 134:
Türk Edebiyatında Kaside Dr. Yaş
Page 135 and 136:
Aydemir, Türk Edebiyatında Kaside
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Kaside in Turkish Literature Dr. Ya
Page 169 and 170:
Ümumtürk Edabiyyatı Araşdırıc
Page 171 and 172:
Hüseynoğlu, Ümumtürk Edabiyyat
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183:
183
Page 186 and 187:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Bir zamanlar
Page 188 and 189:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 lerini ele a
Page 190 and 191:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 "Türkmenced
Page 192 and 193:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 PARLATIR, İ
Page 194 and 195:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 ma amacı ta
Page 196 and 197:
ilig 2002 Kış Sayı 20 si bulundu
Page 198 and 199:
ilig 2002 Kış Sayı 20 molojiyle
Page 200 and 201:
ilig 2002 Kış Sayı 20 LÂM'Î Ç
Page 202 and 203:
ilig 2002 Kış Sayı 20 bir çalı
Page 204 and 205:
ilig 2002 Kış Sayı 20 çeviri ya
Page 206 and 207:
Bilig’de yayımlanması kabul edi
Page 208 and 209:
Kaynaklar Dizini a) Süreli yayınl
Page 210 and 211:
Payments to the authors and referee
Page 212:
c. For books The name(s) of author(
show all

Asya Tipi Üretim Tarzı'na Veda - Bilig

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?