Asya Tipi Üretim Tarzı'na Veda - Bilig

More documents

Recommendations

Info

ilig 2002 Yaz Sayı 22 ATÜT teorik içlemleriyle genel olarak Doğu toplumlarının (özel olarak da, Osmanlı toplumunun) Batı toplumlarından farklı olduğunu; Doğu'nun statik, Batı'nınsa dinamik süreçlerle belirlendiğini; bu yüzden de Asya'nın bir tarihi olamayacağı tezini getirmekteydi. Bu tez o yıllarda hem Marksist olmayı hem de Osmanlı'nın Batı'dan farklı bir yapısı olduğunu savunabilmeyi mümkün kıldığından cazip bir teorik dayanak olarak görülmüştür. Birçok kimseyi o yıllarda tarihsizlikten çok kendine özgülük etkilemiştir. Divitçioğlu, Osmanlı toplum yapısının Avrupa feodalitesinden farklı olduğuna işaret ediyor; tımar sistemini feodal malikane sisteminden ayırıyor; sipahinin senyörden serfin reayadan temelli olarak ayrıldığını bildiriyordu. Batı'da Asya Toplumlarının çözümlenmesinde daha 1930'lu yıllarda ATÜT terk edilirken otuz yıl sonra ATÜT'ü Batı literatüründe keşfeden sosyal bilimcilerimiz kavramı Osmanlı için kullanmışlardır. Yine o yıllarda Ömer Lütfi Barkan bazı uyanlarda bulunmaktadır; ancak ATÜT'ün cazibesi her şeyin üstündedir. Daha sonra yapılan çalışmalar ATÜT'ün Ö.L. Barkan'ın deyişiyle 'müşahhas tarihi realite' ye tekabül etmediğini göstermiş ve ATÜT'ün deneysel teorik ve ideolojik açıdan geçerliliği sorgulanmıştır. Işte bu çalışma gerek akademik gerekse entelektüel ve ideolojik sebeplerle Osmanlı toplum yapısına duyulan ilginin ve Osmanlıyı ATÜT'le açıklama çabası sarf edenlerin ele alındığı ATÜT'e veda yazısıdır. Osmanlı Toplum Yapısı ile İlgili Farklı Çözümlemeler Akademik olduğu kadar entelektüel ve ideolojik sebeplerle Osmanlı Devleti ve toplumu üzerine yapılmış inceleme ve araştırmalardan oluşan dikkate değer bir literatür mevcuttur. Literatürde yer alan ve her biri farklı teori ve metodolojiye dayanan bu çalışmaları bir sınıflandırmaya tabii tutmak bize değerlendirme 1 kolaylığı sunacaktır. Bu tasnifi vermeden önce belirtmek istediğimiz birkaç husus var. Literatürde Osmanlı toplum yapısı ile ilgili farklı çözümlemelerin sınıflandırılmasına ilişkin başlıca iki çalışma vardır. Bunlardan ilki M. Sencer'e ait olup, kendisi Osmanlıyı ATÜT'le açıklamanın uygun olacağını belirtirken; diğeri H. Berktay'a aittir ve kendisi sonuçta Osmanlıyı feodalizmle açıklar. 2
Başak Avcılar, Asya Tipi Üretim Tarzı'na Veda Bu iki temel çalışmanın ve birkaç makalenin dışındaki çalışmalarda, Osmanlı toplum yapısı ile ilgili farklı çözümlemelerin sınıflandırması bir iki sayfa veya paragrafla sınırlıdır. Bu sınıflandırmaların bazılarına ise katılmak mümkün değildir. Mesela E. Kongar'a göre (1981:309–311) bu konuda ikili tasnif yeterlidir. Kongar "Feodalizm" ve "kendine Özgü" ayrımını yaparak ilkinin temsilcisi olarak sadece M. Kıray'ı göstermekle yetinir. Osmanlının kendine özgü bir toplumsal yapıya sahip olduğunu savunanlar arasında da S. Divitçioğlu'nu, Ş. Mardin'i, M. Sencer'i, H. Çin'i, M. Doğan'ı aynı başlık altında ele alır. Hâlbuki bu sosyal bilimcilerimizi aynı başlık altında değerlendirmek mümkün değildir. Çünkü M. Sencer ve S. Divitçioğlu ATÜT'ü savunurken H. Cin ve Ş. Mardin bunu söz konusu bile etmezler. Ayrıca tüm bu çalışmalarda, çözümlemelerle ilgili belli bir zaman kesitinde ve sınırlı sayıda kişiler ele alınmış olduğu için, günümüz sosyal bilimcilerinin görüşlerine değinilmemiştir. Bu sosyal bilimcilerden konuyla ilgili olarak fikrini değiştirenler olmuştur. Bunun dışında Osmanlı'da "kendine özgü bir toplum yapısı" olduğu hususunda tarihçilerin dışında onlarla aynı görüşü paylaşan sosyologlar yok farz edilmektedir. H. Berktay ve M. Sencer özellikle Weber'den hareketle Osmanlıyı çözümleyen sosyal bilimcilerin görüşlerine hiç değinmemişlerdir. Literatürde farklı yönelişteki bu çalışmaların değerlendirilebilmesi için ortak bir zemine ihtiyaç vardır. Bu ortak zemin kullanılan teorik ve metodolojik yaklaşımdır. Bunlar belirlendiği takdirde bu tartışmaların ortak bir zemin üzerinde değerlendirilmesi kolaylaşacaktır. Literatürde yer alan farklı yönelişteki çalışmalarda, en genel anlamıyla "kendine özgü oluş yaklaşımı" ile "Marksist tarih yaklaşımı" Osmanlı toplum yapısının değerlendirilmesinde iki ayrı uç olarak görülmektedir. 1933 ile 1960 yılları arasında Ö. L. Barkan ve H. Inalcık'ın yaptığı çalışmalarla şekillenmiş olan ve Osmanlı toplum yapısının kendine özgü olduğunu benimseyen ilk görüşe karşılık, 1960'îarda Marksist tarih yorumculuğunun kazandığı canlılık ile "feodalizm" ve "ATÜT" tartışmaları gündeme gelmiştir. "Feodalizm" ve "ATÜT"ün dışında Osmanlı toplum yapısı ile ilgili tartışmalar "Doğu Despotizmi", "Dünya- Ekonomi Sistem Yaklaşımı", "Kerim Devlet", "Patrimonyalizm", "Prekapitalizm", "Prebendalizm", "Protofeodal", "Köylü Üretim Tarzı", "Vergisel Üretim Tarzı" gibi kavramlar çerçevesinde dönmüştür. 3
Page 1: Asya Tipi Üretim Tarzı'na Veda Ya
Page 5 and 6: Başak Avcılar, Asya Tipi Üretim
Page 27 and 28: A Farewell to Asiatic Mode of Produ
Page 29 and 30: Yerel Kalkınma Stratejisi İçinde
Page 31 and 32: Gürbüz, Yerel Kalkınma Stratejis
Page 47 and 48: Tourism and Safranbolu Model in the
Page 49 and 50: Tarih ve Tarihî Roman Arasındaki
Page 51 and 52: Çelik, Tarih ve Tarihi Roman Aras
Page 53 and 54:
Çelik, Tarih ve Tarihi Roman Aras
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67:
___________________________________
Page 70 and 71:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 bir tema ola
Page 72 and 73:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Taşçaynar
Page 74 and 75:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Yazar, Filof
Page 76 and 77:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 b. Sovyetler
Page 78 and 79:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 korku komple
Page 80 and 81:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Aytmatov, bu
Page 82 and 83:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Bir kudret-i
Page 84 and 85:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 ERHAT, Azra,
Page 86 and 87:
___________________________________
Page 88 and 89:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 de "ithaftı
Page 90 and 91:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 "Ey, vatanı
Page 92 and 93:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 yim. Tâhir
Page 94 and 95:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 nin bütün
Page 96 and 97:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Bu ithaflard
Page 98 and 99:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Haşim'in sa
Page 100 and 101:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 nûn mektebi
Page 102 and 103:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 8 Sanat anla
Page 104 and 105:
Kaynaklar bilig 2002 Yaz Sayı 22 A
Page 106 and 107:
Analysis of the Term "Dedication" i
Page 109 and 110:
Eleştiri Terimleri Açısından He
Page 111 and 112:
Çetindağ, Eleştiri Terimleri Aç
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Latîf Çetindağ, Eleştiri Teriml
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
The Influence of the Herat School T
Page 133 and 134:
Türk Edebiyatında Kaside Dr. Yaş
Page 135 and 136:
Aydemir, Türk Edebiyatında Kaside
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Kaside in Turkish Literature Dr. Ya
Page 169 and 170:
Ümumtürk Edabiyyatı Araşdırıc
Page 171 and 172:
Hüseynoğlu, Ümumtürk Edabiyyat
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183:
183
Page 186 and 187:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Bir zamanlar
Page 188 and 189:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 lerini ele a
Page 190 and 191:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 "Türkmenced
Page 192 and 193:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 PARLATIR, İ
Page 194 and 195:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 ma amacı ta
Page 196 and 197:
ilig 2002 Kış Sayı 20 si bulundu
Page 198 and 199:
ilig 2002 Kış Sayı 20 molojiyle
Page 200 and 201:
ilig 2002 Kış Sayı 20 LÂM'Î Ç
Page 202 and 203:
ilig 2002 Kış Sayı 20 bir çalı
Page 204 and 205:
ilig 2002 Kış Sayı 20 çeviri ya
Page 206 and 207:
Bilig’de yayımlanması kabul edi
Page 208 and 209:
Kaynaklar Dizini a) Süreli yayınl
Page 210 and 211:
Payments to the authors and referee
Page 212:
c. For books The name(s) of author(
show all

Asya Tipi Üretim Tarzı'na Veda - Bilig

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?