Asya Tipi Üretim Tarzı'na Veda - Bilig
Asya Tipi Üretim Tarzı'na Veda - Bilig
Asya Tipi Üretim Tarzı'na Veda - Bilig
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Türk Edebiyatında Kaside<br />
Dr. Yaşar AYDEMİR<br />
Gazi Üniversiesi, Gazi Eğitim Fakültesi<br />
Özet: Kaside, Arapça "kasada" kökünden gelip, kelime<br />
anlamıyla "kastetmek, yönelmek, niyet etmek" demektir.<br />
Edebiyat terimi olarak, ilk beyti musarra, sonraki beyitlerin ilk<br />
mısraları serbest, ikinci mısraları ilk beyitle aynı kafiyede olan ve<br />
baştan sona aruzun aynı kalıbıyla yazılan nazım şeklinin adidir.<br />
Bu nazım şekliyle tevhid, münacaat, naaat, medhiye, hicviye,<br />
mersiye vs. türlerinde şiirler yazılmıştır.<br />
Kaside, nesib bölümünde işlenen konuya, redifine veya<br />
kafiyesine göre isim alır. Beyit sayısında bir sınırlama yoktur.<br />
Ortalama bir kaside 30-45 beyit arasındadır. Aruzun hemen her<br />
kalıbıyla yazılır.<br />
Kasidenin beş ana bölümü vardır: Nesîb/teşbîb, maksûd, te-<br />
gazzül, fahriye ve dua. Her kasidede bütün bölümlerin bulunma<br />
zorunluluğu yoktur. Kaside olabilmesi için biri maksûd olmak<br />
üzere en az iki bölümünün bulunması gerekir. Girizgah bir<br />
bölümün adı olmayıp, bölümler arası geçişi sağlayan beyit yada<br />
beyitlerdir.<br />
Anahtar Kelimeler: Kaside, tevhid, münacaat, naat, medhiye,<br />
mersiye, nesîb, tegazzül, girizgah<br />
_____________________________________________________<br />
Giriş<br />
Kasîde, "niyet etmek, yaklaşmak, kastetmek, yönelmek" manalarında<br />
"kasada" kökünden gelen Arapça bir kelimedir. Belli bir maksada<br />
yönelmeyi, bir maksada dayanılarak yapılan işi ifade eder.<br />
bilig ♦ Yaz 2002 ♦ Sayı 22:133-168<br />
133
Change language