Asya Tipi Üretim Tarzı'na Veda - Bilig

More documents

Recommendations

Info

ilig 2002 Yaz Sayı 22 Giriş Tarihîlik ve Roman Tarihsel gerçeklik nedir? Tarihsel gerçekliğin anlatılmasında tarihçi veya romancının fonksiyonu nedir? Romanlardan tarihi öğrenebilir miyiz? Tarih, romanın imkânlarıyla hangi derecelerde sunulabilir? Tarihsel gerçekliklerin sunulmasında, romanı kaleme alan yazarın tarihe bakış açısı, tarihi değerlendirmeleri ve tarihî şahsiyetleri yorumlama yetkisi hangi seviyededir? Tarihî romanda mekân tasvirinde ve tarihî şahsiyetlerin çevresinde yer alan insanların dikkatlere sunulmasında yazarın tasarruf hakkı ne dereceye kadar vardır? Tarihsel gerçeklikle, tarihçinin ve roman yazarın yorumu arasında nasıl bir ilişki vardır? Tarihî olayların meydana geldiği zaman dilimine ait ekonomik, sosyal, siyasî durum ve devlet düzeni roman yazarının muhayyilesine göre değişiklik arz eder mi? Tarihi yorumlamak ve tarihsel olayları anlatmada, aynı zaman dilimini ve aynı tarihî olayları anlatan tarihçiler veya yazarlar arasında büyük farklılıklar olabilir mi? Tarih ve Tarihçi Edward Hallett Carr, Tarih Nedir isimli kitabında "tarih nedir?" sorusunu şöyle cevaplandırır: "Tarihçi ile olguları arasında kesintisiz bir karşılıklı etkileşim süreci, bugün ile geçmiş arasında bitmez bir diyalog." (Carr, 1994: 37) Tarihçi de geçmişin kaydedilmeye değer yönlerini ortaya koyan, insanları geçmişim tanımaları yönünde bilgilendiren âlimdir. Yani geçmişin var olabilmesi için mutlak surette tarihçiye ihtiyaç vardır. E. H. Carr, tarihsel gerçekliğin tek başına bir değer ifade etmediği görüşündedir. Gerçekliğin ancak tarihçinin başvurusu sonucu değer kazandığını söyler. Tarihsel gerçekliğin hangi düzen içersinde ve ne kadar saf bir halde sunulacağına, ancak tarihsel gerçekliği kayıt altına alan tarihçi karar verir. Çünkü tarih, ancak tarih yazıcısının yazma faaliyeti sonucunda oluşur.(Carr, 1994:23- 41) Yani kayıt altına alman belgelerden bile, kayıt tutan tarihçinin izin verdiği, bilgilendirdiği ölçüde yararlanabiliriz. Buna bağlı olarak tarihçinin, tarihî roman yazarının yaptığı gibi tarihi yorumladığını söyleyebiliriz. Tarihçinin yaptığı değerlendirmeden neyin kaydedilmeye değer olduğunu öğreniriz. Böyle bir yetkisi olmamasına karşın, onun olaylardan yaptığı seçmeler ve olayları değerlendirme seviyesinde tarih bilgisi alırız. 50
Çelik, Tarih ve Tarihi Roman Arasındaki İlişki-Tarihi Romanda Kişiler Tarihçinin geçmişin yaşama tarzından, kültürüne kadar tüm bilgilerini aktarmaya gücü yetmez. Bir şehrin bir günlük hayatını bile tasvir etmeye gücü yetmez. Tarihçi elde ettiği verilerden, kendisine göre önem taşıyan problemlere yorum getirmek için gerekli olanları seçer. İşte tarihçinin bu seçme esnasında, objektifliğinin bozulması ve tarihin yorum seviyesine düşmesi tehlikesi oluşur. "Olgular içinden belli doğrultuda bir seçim yaparak hoşuna gidecek bir yorum oluşturabileceğine kuşku yoktur. Örneğin Fransız Devrimini araştırırken, bize bu devinimi insanlığın ilerleyişinin belirleyici bir köşe taşı olarak ya da bir yıkım gibi sunması için, düzenli bir biçimde olguların olumlu ya da olumsuzlarını seçmesi yeterlidir. Bilerek, yan tutmayıp elinden geldiğince nesnel davranmak istediğinde bile, geçmişin olgularını anlayıp açıklama yeteneği, içinde yaşadığı topluma ilişkin anlayışından, siyasal ve düşün yapısal (ideolojik) tutumlarından etkilenir." (Carr, Fontana, 1992: 64) Buradan hareketle tarihçinin elde ettiği bilgiyi önce bir seçme işlemine tabii tuttuğunu, sonra da, kendi dünya görüşüne ve ideolojik yapısna göre yorumladığını söyleyebiliriz. Carr ve Fontana'ya göre tarihçinin böyle bir yaklaşımın dışına çıkabilmesi imkânsızdır. Fransız İhtilâlinin ortaya çıkma sebebini tarihçilerin birbirine son derece zıt varsayımlara bağlamasını örnek veren Carr ve Fontana; karmaşık gerçekliğin sebebini çelişkili tarih yorumlarına bağlarlar. Bunu da tarih biliminin gereği olarak görürler. Osmanlının kuruluşunun farklı tarih bilgileriyle verilmesi, yine Osmanlı İmparatorluğunun kuruluşunu konu alan romanların döneme çok farklı yaklaşmaları gibi. Tarihsel bilgi üzerinde de durmak gerekir. Vesikalarla oluşturulmuş tarih dışında, her an ispatlanabilecek bir geçmiş söz konusu değildir. Doğan Özlem, Leibniz'e göre bu konuyu açıklar: "Mantıksal açıdan bakıldığında, tarihsel bilgiyi olasılık kavramı altında değerlendirmek gerekir. Çünkü tarihsel bilgi, rastlantısallığın ve olumsallığın bilgisidir. Bu bakımdan mantıksal açıdan ancak bir 'olası tarih bilgisi' (probabilities historica)nden söz edilebilir. Teknik ve yöntembilimsel açıdan bakıldığında ise, tarihsel bilginin ancak arşiv çalışmaları ve kaynak eleştirisi (yazılı metinlerin, sanat metinlerinin elden geçirilmesi ve değerlendirilmesi) yoluyla elde edilebileceği açıktır. Bunlar ise geçmiş hakkında asla yeterli bilgi vermezler. Yani tarihsel bilgi, teknik ve yöntembilimsel açıdan da doğa bilimlerinin düzenli doğal olguların gözleminden elde ettiği yasal bilgi haline gelemez." (Özlem, 1996:42) Özlem, tarihle felsefeyi ilişkilendirerek yazılmış tarihe şüphe ile bakar. Yani tarihsel gerçekliğin bir noktaya kadar 51
Page 1 and 2: Asya Tipi Üretim Tarzı'na Veda Ya
Page 3 and 4: Başak Avcılar, Asya Tipi Üretim
Page 27 and 28: A Farewell to Asiatic Mode of Produ
Page 29 and 30: Yerel Kalkınma Stratejisi İçinde
Page 31 and 32: Gürbüz, Yerel Kalkınma Stratejis
Page 47 and 48: Tourism and Safranbolu Model in the
Page 49: Tarih ve Tarihî Roman Arasındaki
Page 53 and 54: Çelik, Tarih ve Tarihi Roman Aras
Page 67: ___________________________________
Page 70 and 71: ilig 2002 Yaz Sayı 22 bir tema ola
Page 72 and 73: ilig 2002 Yaz Sayı 22 Taşçaynar
Page 74 and 75: ilig 2002 Yaz Sayı 22 Yazar, Filof
Page 76 and 77: ilig 2002 Yaz Sayı 22 b. Sovyetler
Page 78 and 79: ilig 2002 Yaz Sayı 22 korku komple
Page 80 and 81: ilig 2002 Yaz Sayı 22 Aytmatov, bu
Page 82 and 83: ilig 2002 Yaz Sayı 22 Bir kudret-i
Page 84 and 85: ilig 2002 Yaz Sayı 22 ERHAT, Azra,
Page 86 and 87: ___________________________________
Page 88 and 89: ilig 2002 Yaz Sayı 22 de "ithaftı
Page 90 and 91: ilig 2002 Yaz Sayı 22 "Ey, vatanı
Page 92 and 93: ilig 2002 Yaz Sayı 22 yim. Tâhir
Page 94 and 95: ilig 2002 Yaz Sayı 22 nin bütün
Page 96 and 97: ilig 2002 Yaz Sayı 22 Bu ithaflard
Page 98 and 99: ilig 2002 Yaz Sayı 22 Haşim'in sa
Page 100 and 101:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 nûn mektebi
Page 102 and 103:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 8 Sanat anla
Page 104 and 105:
Kaynaklar bilig 2002 Yaz Sayı 22 A
Page 106 and 107:
Analysis of the Term "Dedication" i
Page 109 and 110:
Eleştiri Terimleri Açısından He
Page 111 and 112:
Çetindağ, Eleştiri Terimleri Aç
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Latîf Çetindağ, Eleştiri Teriml
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
The Influence of the Herat School T
Page 133 and 134:
Türk Edebiyatında Kaside Dr. Yaş
Page 135 and 136:
Aydemir, Türk Edebiyatında Kaside
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Kaside in Turkish Literature Dr. Ya
Page 169 and 170:
Ümumtürk Edabiyyatı Araşdırıc
Page 171 and 172:
Hüseynoğlu, Ümumtürk Edabiyyat
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183:
183
Page 186 and 187:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 Bir zamanlar
Page 188 and 189:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 lerini ele a
Page 190 and 191:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 "Türkmenced
Page 192 and 193:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 PARLATIR, İ
Page 194 and 195:
ilig 2002 Yaz Sayı 22 ma amacı ta
Page 196 and 197:
ilig 2002 Kış Sayı 20 si bulundu
Page 198 and 199:
ilig 2002 Kış Sayı 20 molojiyle
Page 200 and 201:
ilig 2002 Kış Sayı 20 LÂM'Î Ç
Page 202 and 203:
ilig 2002 Kış Sayı 20 bir çalı
Page 204 and 205:
ilig 2002 Kış Sayı 20 çeviri ya
Page 206 and 207:
Bilig’de yayımlanması kabul edi
Page 208 and 209:
Kaynaklar Dizini a) Süreli yayınl
Page 210 and 211:
Payments to the authors and referee
Page 212:
c. For books The name(s) of author(
show all

Asya Tipi Üretim Tarzı'na Veda - Bilig

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?