ilköğretim kurumlarındaki yöneticilerin denetleme faaliyetlerine

Kişilik değerlendirmesi bölümü doldurulurken, yargıların kanıtlarının da rapora
eklenmesi gerekir. Raporda yer alan kişilik özelliklerinin nesnel-ortak bir ölçütü de
olmadığından, bu değer yargıları öznelleşir, denetimin nesnellik ilkesine aykırı olur.
Müdür, bu kısmı doldururken çok titiz olmalı, ölçüt olarak kendi öznel yargılarını
değil, üzerinde uzlaşılabilecek ortak yargıları kullanmaya çalışmalıdır.
Raporun ikinci bölümünde, “görevde gösterilen başarı” değerlendirilmekte,
böylece denetim raporlarıyla belirlenmesi gereken bu iş, sicil raporu ile, ikinci kez
yapılmaktadır. Yukarıdaki paragrafta sözü edilen sakıncalar, raporun bu dilimi için
de geçerlidir. Bu nedenlerle okul müdürü, bu kısmı doldururken de nesnel olmalıdır.
Rapor, yöneticilerin, istemedikleri kişiler için yanlı yargılarda bulunabilmelerine
açıktır. Raporda, kolay kanıt oluşturulabilecek, yanlı olunabilecek çok sayıda özellik
vardır. Burada devreye müdürün kişiliği girmektedir: Yan tutmayan, denetim
ilkelerine uyan, gerçekleri kanıtlarıyla birlikte sunan, olumsuz durumlar varsa, acıma
hissiyle bunu değiştirmeyen müdür olunmalıdır. Müdürün, olumsuz durumları rapora
yazmadan önce kendine şunu sorması gerekir; “Ben, bunlar için yapmam gereken
düzeltme geliştirmelerin hepsini yaptım mı?”
Aynı zamanda okul deneticisi olan müdürlerin liderlik davranışları, liderlik
konusundaki bilgilere dayalı olmak durumdadır. Demokratik bir lider olması
beklenen okul müdürü kararlarda katılmayı sağlamalı. Öğretmenler, görüşlerini
çekinmeden müdüre aktarabilmeli, müdür bu görüşleri ne olursa olsun
benimseyebilmeli. Lider müdür, kendi yetkisinde olan ödül ve ceza sistemini de
etkin biçimde işletmelidir. Ödül-ceza kullanımında ağırlık derecesi, fırsat düştükçe
ödül, zorunlu kalındıkça ceza şeklinde kurulmalıdır. Beğendiğini belli eden bir
hareket, bir bakış da ödüldür. Lider müdür, öğretmeni denetlerken yalnızca aksayan
yönleri belirtmekten özenle kaçınmalı, bu yönlerin azınlıkta kaldığını görebilmelidir.
Türkiye'de eğitimi denetleyenlerin liderlik davranışlarını sergileyebilirle
olanakları sınırlıdır. Merkezden yönetilen örgütlerde yapıyı kurma kararları da daha
çok merkezden verilir. Denetçi merkezce belirlenen kalıp, kanal ve prosedürlere
uymak zorundadır. Bu boyutta bir eylem olarak denetçiye yalnızca takdir hakkını
kullanmak kalır. Ama liderlik davranışlarının ikinci boyutu olan anlayış göstermede
49