You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
SOSYAL, KÜLTÜREL VE İKTİSADİ YAŞAMDAKİ BASKILAR<br />
Sosyal, Kültürel ve<br />
İktisadi Yaşamdaki Baskılar<br />
İktisadi Yaşamdaki Baskılar<br />
Bir milletin bağımsızlık mücadelesinin başarıya<br />
ulaşabilmesi ve haklı sesini dünyaya duyurabilmesi<br />
için kendi öz kaynaklarına sahip olması gerekir.<br />
Bunun idrakinde olan Çin yönetimi, yasalarındaki<br />
hükümlere aykırı olarak Doğu Türkistanlı<br />
Müslümanları birçok ekonomik haktan mahrum<br />
bırakmaktadır.<br />
• Doğu Türkistan’ın ekonomik kaynaklarına<br />
kısa bir göz atmak Çin’in uyguladığı ekonomik<br />
baskının nedenlerini anlamamıza yardımcı olacaktır.<br />
• Bütün Çin’de çıkarılan mineral miktarının<br />
%78’i Doğu Türkistan topraklarından elde edilmektedir.<br />
• Çin Halk Cumhuriyeti toprakları içinde çıkarılan<br />
148 çeşit madenin 118 çeşidi Doğu Türkistan<br />
topraklarında yer almaktadır.<br />
• Çin Halk Cumhuriyeti’ndeki kömür rezervlerinin<br />
1/3’i Doğu Türkistan’da bulunmakta ve<br />
miktarı 2,2 trilyon ton olarak hesaplanmaktadır.<br />
• Çin kaynaklarına göre Doğu Türkistan Tarım<br />
Ovasında yaklaşık 20-40 milyar ton zengin<br />
petrol kaynakları bulunmaktadır.<br />
• Ekonomik değeri yüksek birçok tarım ürünü<br />
yetiştirilmektedir.<br />
1982 Anayasası’nın 117. ve 118. maddelerinde<br />
“otonom idarelerin bölgenin mali durumunu<br />
yönetme yetkisine sahip olduğu belirtilerek, bölge<br />
ile ilgili bütün gelirlerin özerk yönetim tarafından<br />
kullanılacağı ve devlet planları önderliğinde<br />
yerel ekonomik gelişmenin düzenlenebileceği” ifade<br />
edilmiştir. Ancak bu şekil düzenlemeler olmasına<br />
rağmen bölgenin yer altı ve yerüstü kaynaklarının<br />
gelirlerinden bölge halkının temel ihtiyaçları<br />
için neredeyse hiç pay verilmemekte ve gelirler<br />
Çin yönetimine ve onun desteklediği kurumlara<br />
aktarılmaktadır.<br />
1984 Milli Sınırlara Sahip Özerk Bölgeler Yasasının<br />
18. maddesinin “Milli sınırlara sahip bölgelerin<br />
özerk yönetim organlarına bağlı hizmet birimlerinin<br />
memurları genellikle, milli sınırlara sahip<br />
bölgelerin yönetiminde söz sahibi olan milletin<br />
ve bu bölgede yaşayan diğer azınlık milletlerin<br />
fertlerinden olmalıdır” ibaresine rağmen Doğu<br />
Türkistan’da devlet dairelerinde memurların<br />
%90’ını Çinliler oluşturmakta, kalan %10’u oluşturan<br />
Türkistanlı çalışanlar ise Çin yönetimine özgü<br />
kıstaslarla seçilmektedir.<br />
Anayasasının 22. ve 23. maddelerinde özerk<br />
bölgeler için gerekli kalifiye elemanların yetiştirilmesi,<br />
iş olanaklarının oluşturulması ve var<br />
olan iş olanaklarında öncelik tanınması gibi<br />
esaslar yer almasına rağmen Çin, bölge halkının<br />
herhangi bir meslekte uzmanlaşmasına olanak<br />
tanımamakta ve onlara var olan iş olanaklarından<br />
faydalanma imkanı vermemektedir. Bölgenin<br />
ihtiyaç duyduğu işçi, memur, öğretmen ve<br />
çiftçi Çin’in iç kesimlerinden çeşitli teşviklerle<br />
getirilen Han Çinlilerinden sağlanmaktadır. Bölgeye<br />
dışarıdan göç ettirilen Çinlilerse hem bölgenin<br />
kültürel yapısını hem de ekonomik dengelerini<br />
bozmaktadır.<br />
ABD Kongresinin insan hakları <strong>raporu</strong>na göre<br />
bölgedeki petrol işçilerinin % 99’unu; işverenlerin,<br />
yerel hükümetin ve önde gelen endüstrilerin %<br />
95’ini Han Çinlileri oluşturmaktadır. Aynı raporda<br />
Çin hükümetinin bölgenin doğal zenginlikleri-<br />
55
Change language