AVRUPA'DAKI UYUŞTURUCU SORUNUNUN DURUMU - Eskişehir ...

54
2006 Yıllık raporu: Avrupa’daki uyuşturucu sorununun durumu
Halüsinojenik mantarlar: ortaya çıkmakta
olan bir eilimin vaka analizi
Yakın zamana kadar LSD en yaygın olarak kullanılan
halüsinojenik maddeydi. Halüsinojenik mantar kullanımı
daha çok rapor edilir hale geldiğinden ( 126 ), bu durum artık
değişiyor olabilir. Halüsinojenik mantarların bulunabilirliği,
Hollanda ve başka yerlerdeki ‘smart shop’larda diğer ‘doğal’
ürünlerin yanı sıra pazarlanmaya başlandıkları 1990’ların
sonlarından bu yana artmış görünmektedir ( 127 ). Örneğin,
Birleşik Krallık’ta 2000’lerin başında halüsinojenik mantar
satan dükkanların sayısında artış görülmüştü ve 2005
itibariyle ülke çapında 300 dükkan ve markette satıldıkları
tahmin edilmekteydi. Başta Hollanda bazlı siteler olmak
üzere, taze mantar, yetiştirme kitleri ve spor baskıları satan
sitelerle İnternet üzerinden de halüsinojenik mantar satışı
başladı. Halüsinojenik mantarların çevrimiçi satışı başta
İngilizce, Fransızca ve Almanca olmak üzere pek çok
dilde yapılmakta olup geniş bir uluslararası tüketici tabanı
bulunduğuna işaret etmektedir. AB’deki son yetişkin ve okul
nüfusu araştırmaları, 15-24 yaşındaki gençler arasında
yaşam boyu halüsinojenik mantar kullanımının % 1’in altı ile
% 8 arasında değiştiğini göstermektedir ( 128 ). 15-16 yaşındaki
okul çocukları arasında halüsinojenik mantar kullanımı için
yaşam boyu yaygınlık tahminleri, dokuz AB Üye Devleti’ndeki
ecstasy kullanımı için yaşam boyu yaygınlık tahminlerine
eşit veya bunlardan daha yüksektir (Hibell vd., 2004).
Ancak halüsinojenik mantarlar için devam ettirme oranının
diğer çoğu uyuşturucununkinden daha düşük olduğuna dair
göstergeler bulunmaktadır. Bu, halüsinojenik uyuşturucu
kullanımının genel bir özelliğidir ve gençlerin bu tip
uyuşturucu kullanımını genellikle deneyimlemekle sınırlı tutup
nadiren düzenli kullanım alışkanlıkları geliştirdiği gerçeğini
yansıtmaktadır.
Halüsinojenik mantar kullanımına bağlı, tıbbi müdahale
gerektiren akut veya kronik sağlık sorunlarına dair raporlar
nadirdir. Bununla beraber, bazı ülkeler gençlerin bu gibi
halüsinojenik maddeler kullanmasına karşılık olarak
kanunlarını değiştirmiştir. Mantarın aktif maddeleri olan
psilosibin ve psilosin hali hazırda Psikotropik Maddeler
hakkında 1971 BM Sözleşmesi’yle uluslararası düzeyde
kontrol edilmesine rağmen, bu maddelerin bir mantar
içerisindeyken yasak olup olmadığını ve ne zaman yasak
olduğunu yorumlamak, bu gibi mantarların doğal olarak
yetiştiği toprak sahiplerinin cezalandırılmasını önlemek için
yakın zamana kadar çoğunlukla savcılara bırakılmıştır.
Son beş yıl içinde altı ülke mantar hakkındaki mevzuatını
sıkılaştırmıştır (Danimarka, Almanya, Estonya, İrlanda,
Hollanda ve Birleşik Krallık). Her ne kadar kanuni kontroller
her zaman tam olarak aynı mantarlar veya ön hazırlık
durumları için geçerli olmasa da, bu ülkelerin yaptığı
değişiklikler yasakları halüsinojenik mantarları da içerecek
şekilde genişletmektedir.
2004 yılında Çek Cumhuriyeti, Almanya, Estonya,
Yunanistan, Litvanya, Macaristan, Hollanda, Polonya,
Portekiz, Slovenya, Slovakya, İsveç ve Norveç’te
halüsinojenik mantar ele geçirme vakaları rapor edilmiştir ( 129 ).
Halüsinojenik mantarlara ilişkin kanun uygulayıcı ele
geçirme vakalarının sayısı ile miktarı genel olarak düşük olup
bu verilerden net eğilimler ortaya çıkmamaktadır.
GHB ve ketamin
Gama-hidroksibütrat (GHB) ve ketaminin eğlence amacıyla
suistimal edilmesinin 2000 yılında AB’de endişe yaratmasını
takiben her iki uyuşturucu da izlenmeye alınmıştır ( 130 ).
BM uyuşturucu kontrol sistemi Mart 2001’de GHB’yi
uluslararası olarak kontrol edilen uyuşturucular listesine
eklediğinden dolayı, tüm AB Üye Devletleri bu madde
hakkındaki mevzuatını güncellemektedir. Daha yakın
zamanda, Mart 2006’da, INCB, WHO’nun ketaminin
uluslararası kontrol altına alınıp alınmamasına dair
değerlendirmesini hızlandırmasını tavsiye etmiştir (INCB,
2006a). Ulusal düzeyde, ketamin AB Üye Devletleri’nin
neredeyse yarısında, ilaç düzenlemelerinin yerine, uyuşturucu
mevzuatı kapsamında kontrol edilmektedir.
GHB ve ketamin hakkında bulunan sınırlı yaygınlık verileri,
bu maddelerin kullanımının çoğu ülkede düşük seviyelerde
dengelendiğini öne sürmektedir. Yüksek yaygınlıklı nüfuslara
dair araştırmalar, bu iki uyuşturucunun düzenli olarak
eğlence amacıyla uyuşturucu kullananlar arasında dahi,
amfetamin, ecstasy, LSD ve halüsinojenik mantarlar gibi
başka maddelerden daha az kullanılıyor olabileceğini
düşündürmektedir.
GHB ve ketamin kullanımıyla ilgili olduğu bildirilen ölümler ile
ölümcül olmayan acil durumlar son derece nadirdir. Ancak
bu gibi maddelere bağlı ölümler ile ölümcül olmayan acil
( 126 ) Bu raporda, halüsinojenik mantarlar terimi yalnızca psikoaktif psilosibin ve psilosin maddelerini içeren mantarları ifade etmektedir. Başka psikoaktif
maddeler ihtiva eden mantar türleri daha nadiren kullanılmaktadır. Ayrıntılı bilgi için halüsinojenik mantarlar hakkındaki EMCDDA tematik belgesine bakınız
(www.emcdda.europa.eu/?nnodeid=400).
( 127 ) Bu dükkanlar, halüsinojenik mantarlar dahil, yasal ve ağırlıklı olarak doğal ürünler satmaktadır.
( 128 ) Avrupa Model Anketi’nden alınan EMCDDA verileri. Halüsinonejik mantarlara dair onbir Üye Devlet veri sağlamaktadır (Çek Cumhuriyeti, Danimarka,
Almanya, Fransa, İrlanda, Litvanya, Macaristan, Hollanda, Polonya, Finlandiya, Birleşik Krallık).
( 129 ) Reitox Ulusal Raporları (Almanya, Estonya, Hollanda, Norveç) ile EMCDDA erken uyarı sistem ağı anketi (Çek Cumhuriyeti, Yunanistan, Macaristan,
Polonya, Portekiz, Slovakya, İsveç).
( 130 ) Ortak eylem risk değerlendirme 2000 raporu.
t Proof Frist Proof Frist Pro
kg609941insideTR.pdf 54 10-11-2006 8:13:16