AVRUPA'DAKI UYUŞTURUCU SORUNUNUN DURUMU - Eskişehir ...

82
2006 Yıllık raporu: Avrupa’daki uyuşturucu sorununun durumu
Avrupa’da opioid ölümü vakalarının çoğu eroine bağlı
olmakla beraber diğer opioidler de bir rol oynamaktadır
(aşağıya bakınız) ( 201 ).
Opioid aşırı dozu Avrupa’daki gençler, özellikle de kentsel
alanlardaki erkekler arasındaki başlıca ölüm sebeplerinden
biridir. Şu anda, aşırı doz aynı zamanda bir bütün olarak
AB’de, özellikle de enjekte edenler arasında HİV yaygınlığı
düşük olan ülkelerdeki opioid kullanıcıları arasında da başlıca
ölüm sebebidir (bkz. ‘Sorunlu uyuşturucu kullanıcıları
arasındaki genel ölüm oranları’, s. 00).
Aşırı dozdan ölen uyuşturucu kullanıcılarının çoğunluğunu
oluşturan erkekler ( 202 ), vakaların % 65-100’üne karşılık
gelmekte ve çoğu ülkede bu oran % 75 ile % 90 arasında
değişmekte olup en yüksek kadın oranları Çek Cumhuriyeti,
Polonya ve Finlandiya’da ve en düşükleri de Yunanistan,
İtalya ve Kıbrıs’ta bulunmaktadır. Bu bulgular erkekler
ve kadınlar arasındaki diferansiyel opioid kullanımı ve enjekte
etme oranları bağlamında yorumlanmalıdır.
Çoğu aşırı doz kurbanı 20 ve 40 yaşları arasında olup çoğu
ülkede ortalama yaş 30’ların ortasıdır (ama 20 ila 44 yaş
arasında değişmektedir). Aşırı doz kurbanlarının ortalama
yaşı Estonya, Slovenya, Bulgaristan ve Romanya’da en düşük
ve Çek Cumhuriyeti, Hollanda, Polonya ve Finlandiya’da
en yüksektir. 15 yaş altı grubundaki uyuşturucu ölümlerinin
yeterince rapor edilmemiş olma ihtimali bulunmakla beraber,
bu yaşın altındaki kişiler arasında rapor edilen çok az sayıda
aşırı doz ölümü vardır (her ülke için mevcut en yeni verilere
dayanarak, toplam 7.516 ölüm içinden 17 vaka). EMCDDA
rakamları, 65 yaşın üzerindekiler arasında birkaç ölümü
de içermekte fakat yalnızca yedi ülke vakaların % 5’inden
fazlasının bu yaş grubuna girdiğini rapor etmiştir ( 203 ).
Bazı yeni Üye Devletler’de ve aday ülkelerde ortalama ölüm
yaşı nispeten düşük (Kıbrıs, Estonya, Letonya, Slovakya,
Bulgaristan ve Romanya) ve 25 yaşın altındakiler arasında
aşırı doz oranı yüksek olduğundan, bu durum söz konusu
ülkelerde eroin kullanan kesimin daha genç olduğunun işareti
olabilir. Çek Cumhuriyeti’nde ortalama yaşın yüksekliği,
psikoaktif ilaçlardan kaynaklanan çok sayıda ölümün hesaba
katılmasından kaynaklanmaktadır (Şekil 12).
Pek çok Üye Devlet’te, aşırı doz kurbanlarının yaşının
yükselmesi, gençler arasında eroin kullanmaya başlamanın
azaldığını düşündürmektedir. Bu eğilim İsveç ve Birleşik
Krallık’ta daha az belirgin olmakla beraber, AB-15 Üye
Devletleri’nde yaygın olup 1990’ların başlarından beri
gözlemlenmektedir. Yeni Üye Devletler’de eğilim o kadar net
değildir ve pek çok vakada ortalama yaşta bir düşüş olduğu
dahi gözlemlenmektedir ( 204 ).
Metadon ölümleri
Bazı ülkeler 2005 Reitox raporlarında metadonun
uyuşturucuya bağlı ölümlerin önemli bir oranında mevcut
olduğunu bildirmiştir. Kullanılan terminoloji ülkeler arasında
değişiklik göstermektedir ve bazı durumlarda metadonun
ölümde nasıl bir rol oynadığını saptamak zordur.
Danimarka, ölümlerin % 44’ünde (2004’te 214 ölümden
95’inde) zehirlenme sebebinin metadon olduğunu (tek
başına veya bir kombinasyon içerisinde) rapor etmiştir ve bu
raporuna benzer bir oran olmakla beraber 1997 raporuna
göre açık bir artış görülmektedir; Almanya, 2002’den beri net
bir düşüşle 345 vakanın ‘ikame maddelerine’ bağlandığını
(2004’te tek başına 46 ve diğer narkotiklerle beraber 299)
rapor etmiştir ve Birleşik Krallık ise, yine 2002’den beri
net bir düşüşle, metadon ‘bahsi geçen’ 216 vaka rapor
etmiştir (2003’te İngiltere ve Galler). İspanya tek başına
metadon içeren az sayıda aşırı doz vakası (% 2) olduğunu
ama opioid ölümleri (% 42) ile kokain ölümlerinde (% 20)
kombinasyon içerisinde sıklıkla mevcut olduğunu bildirmiştir.
Diğer ülkeler metadon ölümü bildirmemiştir veya bildirilen
sayılar çok küçüktür. Bu farkların ardında ne gibi faktörlerin
yattığı ve bazı ülkelerde yetersiz raporlama olup olmadığı
açıkça bilinmemektedir ( 205 ). Her ne kadar araştırmalar ikame
tedavisinin ölümcül aşırı doz riskini azalttığını gösterse de,
ikame programlarının kalite teminatını izlemenin bir parçası
olarak metadona bağlı ölümlerin sayısını ve ölümü çevreleyen
koşulları (maddenin kaynağı, başka maddelerle kombinasyon
içerisinde kullanılıp kullanılmadığı, tedavi sürecinde
zehirlenmenin meydana geldiği nokta) izlemek önemlidir.
Buprenorfin ve fentanil ölümleri
Buprenorfin zehirlenmesinden kaynaklanan ölümler nadir
gibi görünmekte, söz konusu durum bu uyuşturucunun
agonist-antagonist farmakolojik özelliklerine bağlanmaktadır.
Bununla beraber, Avrupa ülkeleri tarafından bazı ölümler
rapor edilmiştir.
2005 ulusal raporlarında yalnızca Fransa ve Finlandiya
bu maddeye bağlı ölümler bildirmiştir. Finlandiya’da,
2004’te buprenorfin uyuşturucuya bağlı 73 ölümde
(2003 rakamıyla aynıdır) ve genellikle benzodiazepinler,
( 201 ) Bkz. 2006 istatistik bülteninde Şekil DRD-1.
( 202 ) EMCDDA’ya bildirilen vakaların çoğu opioid aşırı dozları olduğundan dolayı, opioid vakalarının tanımlanmasında akut uyuşturucuya bağlı ölümlerin genel
özellikleri kullanılmaktadır.
( 203 ) Bkz. 2006 istatistik bülteninde Tablo DRD-1.
( 204 ) Bkz. 2006 istatistik bülteninde Şekiller DRD-3 ve DRD-4.
( 205 ) Devam eden bir EMCDDA daha denemesi, ikame maddeleri de dahil olmak üzere, uyuşturucuya bağlı ölümlerde görülen maddeler hakkında verilen
bilgilerin kalitesinin artırılmasını amaçlamaktadır.
t Proof Frist Proof Frist Pro
kg609941insideTR.pdf 82 10-11-2006 8:13:18