TARİHÇE - Kültegin Ögel

TARİHÇE
rakılar üç, dört yüze satıldı. Bütün meyhanelerde küp dibi tortularına kadar bayat
sermayeler sürüldü. Hiç kullanmayanlara hile iştah geldi.Her yerde yeniden imbikler
ısmarlandı”.
O yıllarda Cumartesi geceleri şehir hatları vapurunda gençler için danslı gece
eğlenceleri düzenlenirmiş. Buralarda daha çok ayranlı rakı içildiği söylenir. Ayranlı
rakı, ayran rakının kokusunu az da olsa kestiği için tercih edilirmiş (Zat, 2002).
9 Nisan 1924 Tarihinde neşredilen ve alkollü içkilerden alınan resmin dört katına
çıkarılmasına dair 470 sayılı yasa, içki üretimi üzerindeki Düyunu Umumiye
İdaresinin hukukunu tesis etmiş oldu. Alkollü içkilerden sağlanan gelirin bu idarece
tahsiline devam edildi. 1 Haziran 1926 tarihinde yürürlüğe giren 22 Mart 1926 günlü
ve 790 sayılı yasanın 30. maddesiyle 22 sayılı yasa tümünle yürürlükten kaldırılmış
oldu. Her türlü ispirto ve ispirtolu içkileri devlet inhisarına bırakan bu yasa İnhisar
İdaresi’ne iki yıl içinde ispirto üretim tesisleri kurma görevi vermişti.
İstanbul’da 1918 yıllarından 1940’lara kadar Beyaz Rus olgusu yaşanmıştır. Rus
devrimi sonrası ülkelerinden kaçan Ruslara İstanbul kucak açmış ve bir süre misafir
etmiştir. Beyaz Rus’ların varlıklarını en çok duyumsattıkları yıllar 1920-1924 arasıdır.
Bu yıllarda Beyoğlu Beyaz Rus istilasına uğramıştı sanki. Ana caddeler üzerinde
kabareler, arka sokaklarda pavyonlar açılıyor, Rus lokantalarının masaları
kaldırımlara taşıyor, şarkılı ve dans gösteriler İstanbul gecelerine renk katıyordu.
İstanbul’a gelen Rus göçmenler arasında, bütün dünyaca ünlü Rus balet artistleri de
vardı. Bugün, Avrupa’daki balet yıldızlarının hemen çoğu buradaydılar. Kadın
kıyafetinden, lokanta ve bardan plajlara kadar birçok modayı onlar getirdi.
Beyoğlu’nun ön yakasında Odesa ve Kiev genelevlerinden kaçan kadınlar kokain
pazarlıyordu. Bu fırtına, Beyaz Rus çoğunluğunun Fransa, Amerika ve Arjantin’e vize
almasıyla duruldu (Deleon, 1999).
Atatürk’ün alkol kullandığı bilinir. Atatürk’ün akşamları birçok kişiyi davet ettiği
sofraları meşhurdur. Bu sofralar, ülke meselelerinin geniş biçimde zaman sınırlaması
olmadan tartışıldığı meclislerdir. Gün içinde yapılan yoğun çalışmalara ek olarak
geniş katılımlı beraberlikler ve kesintisiz çalışma için bir fırsat olarak düşünülmüştür.
Atatürk düşüncelerini sofradakilere açarak onların düşüncelerini öğrenir, tepkilerini
alır, tartışırdı. Kararları her zaman kendisi verir ama bu ortamı kullanarak çevresini
hazırlar, eğitirdi.”Sofra” onun için sadece bir “araç”tı.
Atatürk, kuruluş yılları savaşında ve devrimlerin felsefesinin hazırlandığı
dönemlerde ya hiç içki içmemiş ya da saatlerce oturduğu halde çok az içki içtiği
belirtilmektedir. Demitreopula rakısını tercih ettiği söylenir. İçki içerken mezelere el
sürmediği, yalnızca leblebi yemekle yetindiği anlatılıyor.
İkinci dünya savaşı
Recep Peker hükümeti,yalnız birikmiş olan ekonomik sorunlarla değil, savaş
sırasında toplumun sosyal yaşamında açılmış yaralarla da uğraşmak ve bu yaraları
iyileştirmek durumunda kalmıştır. Hiç şüphesiz ki bu yaralardan biri de toplumun
belirli bir kesimini oluşturan “mavi ispirto müptelaları” idi.
13