TARİHÇE - Kültegin Ögel

SİGARA, ALKOL, UYUŞTURUCU VE DİĞER BAĞIMLILIKLAR
bundan da 1 kilogramdan biraz daha fazla eroin çıkıyordu. Eroin morfinden beş ile
sekiz kat daha güçlüydü.
Eroin hızla tüm dünyaya ve Amerika’ya yayıldı. Özellikle New York, eroinin
başkenti haline gelmişti ve eroin bağımlıların yüzde 90’ı bu şehirde yaşıyordu. New
York’lu eroinmanlar, bu yakıcı ihtiyaç karşısında eroinin parasını bulabilmek için
hemen her yolu deniyorlardı. Çöplerdeki hurdaları toplayarak para kazanıldığını
keşfettiklerinde, çöp toplayıcılarının adını aldılar. Böylece “Junkie” deyimi uyuşturucu
literatürüne girdi.
Morfin ilk bulunduğunda, afyon bağımlılığının tedavisi olarak ortaya sürülmüştü.
Sonra eroin bulundu ve morfinizmi tedavi edeceği söylendi. Phantastica adlı
kitabında Profesör Louis Lewin, kendini bu dertten kurtaracak kişi için ödül koyan
Çinli bir afyonkeşi anlatır. Bunu başaran birisi olur ve bu başarının ardından derhal
Hong Kong’a gidip aynı durumdakilerin tedavisi için bir klinik açar. Büyük paralar
kazanan bu klinikte uygulanan tedavi yöntemi ise morfin enjeksiyonuydu. İlk kez
1913 yılında Dr. Pettey “heroin”in tehlikelerine dikkat çekti. Pettey, bağımlılığın bir
zaaf, sapma, kötü ruh ile ilişkili olmadığını, bunu bir hastalık olduğunu belirtti.
Asıl önemli düzenleme ise Kongre üyesi Franchis Burton Harrison’un adıyla
anılan, 1914 yılında yürürlüğe giren Harrison Yasası ile oldu. Ancak Harrison yasası
sadece afyon ve morfin kullanımını kısıtladı, ilaç olan eroin yasasın dışında kaldı.
ABD’ de Amerikan Federal Yüksek Mahkemesi Yargıcı 1919 yılında Harrison
Yasasını yeniden yorumladı ve bağımlılık bir hastalık olarak değil, bir suç olarak
kabul edildi. Bu yorum büyük bir karışıklığa yol açtı. Çünkü doktorlar, afyon
bağımlılığının tedavisinde morfin ve “heroin” kullanıyorlardı. Ancak yasanın yeni
yorumu ile bu reçeteler birer suç unsuru haline gelmişti. 757 hekim ağır cezalara
çarptırıldı, 1347 hekim ise 5 yıl süre ile hekimlikten men edildi. Uyuşturucu
bağımlılarını tedavi eden kliniklerde, bu hastalığın tedavisinde gene uyuşturucu
maddeler kullanmaları nedeni ile kapatıldı. Ancak bu girişimin sonucu birçok bağımlı
sokaklarda kaldı, madde bulamadıkları için suç işlemeye başladı. Toplum tarafından
bağımlılar giderek gözü dönmüş kişiler olarak algılanmaya başlandı. 1929 yılında
tekrar uyuşturucu kliniklerinin kurulmasına izin verildi. Amerikan Tıp Birliği “eroin
kullanımının suç işleme, ahlak dejenerasyonu ile özgün bir ilişkisi olmadığını” bu
yıllarda deklare etti (Erdinç, 2004).
Bir ilaç olarak eroini resmi kodeksine kabul eden ülke 1906 yılında Avusturya
oldu. ABD, 1910 yılında eroini resmi kodeksine aldı, ancak 1920 yılında kodeksten
çıkardı. Bayer firması artan itirazlar yüzünden 1923 yılında “Heroin” markasıyla
yaptığı üretimi durdurdu. ABD 1924’te eroin yasası ile üretim ve ticaretini tamamen
yasakladı. Almanya da 1924 yılında eroin son derece katı kurallarla reçeteye
bağlandı.
Bağımlılığın Avrupa ve ABD’de yaygınlaşması sonucu, tedavisi için birçok
bileşim yaratıldı. Bunlardan biri alkol ve striknin içeren ‘Alkol ve Uyuşturucu
Bağımlılıkları için Normyl Kürü’ idi. ‘Teetolia Kürü’ alkol ile kinin, ‘Morfin Alışkanlığının
Tedavisi için St. George Bileşimi’ ise morfin ile salisilik asit içermekteydi. Bütün bu
kürler dolandırıcılıktan başka birşey değildi. Tedavi uzmanlarının va dolandırıcıların
şahı, Charles B. Towns idi. Towns formülü, bir ölçü dişbudak kabuğu suyu, bir ölçü
banotu suyu ve iki ölçü de % 5’lik güzelavratotu tentüründen oluşuyordu. Ayrıca
38