You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
SİGARA, ALKOL, UYUŞTURUCU VE DİĞER BAĞIMLILIKLAR<br />
sonra gezinti yapılırdı. Anlaşıldığına göre İsmaililer arasında yapılan toplantılarda her<br />
halde esrar içmek adet haline gelmişti.<br />
… İkinci Bayazıt Amasya’da vali bulunduğu sırada yakın adamları Müeyyetzade<br />
Abdurrahman Çelebi ile Fenarizade Ahmet Çelebi idi. Fatih Sultan Mehmet bu<br />
adamların esrar ve afyon kullandıklarını bu arada şehzadeyi de alıştırdıklarını haber<br />
aldığından kafalarını kestirmek üzere cellad göndermişti. Fakat hadiseyi Bayazıt<br />
vaktinde öğrendiği için bu iki dostunu imparatorluk dışına kaçırdı ve sonra padişah<br />
olunca tekrar maiyetine aldı. Buna müteakip Fatih, oğlunu Amasya’dan Konya’ya vali<br />
tayin etti. Bayazıt Konya’da Benk içmeye devam etti. O zamanlar esrarın adı Benk<br />
idi. Bir aralık fazla Benk aldığından hastalandı ve üç gün üç gece ağzından köpükler<br />
gelmek suretile yatağından kalkamadı. Fatih bunu haber almış, kendisinden sebebini<br />
sormuştu. Bayazıt yazdığı mektupta müptela olduğu nezlenin yumuşaması için biraz<br />
fazla Benk aldığını bildiriyordu. Bayazıd’ın Benk kullandığı o zamanlar ahalisince<br />
malum idi. Bu cihet biraz sonra bahsedeceğimiz o zamanın edebiyatında da görülür.<br />
… Şair Bağdat’lı Füzuli’nin Bengü Badesi herkesçe malumdur. Bu eser şarap ve<br />
benk yani esrarı mukayese eden, esrara ihtiyarlık, şaraba gençlik sembolünü veren<br />
hususiyeti haizdir.<br />
… Şah İsmail’in oğlu olup 1575 tarihinde 65 yaşında ölen Birinci Tahmasp hem<br />
benk, hem de şarap kullanırdı. Tarihçiler ona ayyaş derler. Tahmasıp’a ait meşhur<br />
rübaide şöyle yazılır: “Bir müddet eritilmiş zümrütün yani benkin peşinde dolaştık. Bir<br />
müddette ıslak yakuta yani şaraba bulaştık, hangi renk olursa olsun ikisi de bulaşık<br />
idi. Tövbe suyu, yani göz yaşı ile onları yıkadık ve mülevveslikten kurtulduk. “<br />
… Osmanlılar devrinde ikinci meşrutiyet zamanına kadar İstanbul’da esrar imal<br />
yerleri ve satış dükkanları vardı. Süleymaniye’de Tiryakiler çarşısı esrar ve afyon<br />
dükkanları ile maruftu. Ara sıra yasaklar çıkmasına rağmen Anadolu’da hususile<br />
İstanbul ve Batı Anadolu bölgesi ile doğu güney Anadolu bölgelerinde esrar kullanma<br />
adeti yayılagelmiştir. 1639 senesinde yapılan bir istatistiğe göre İstanbul’da esrar<br />
imal eden dükkan ve sanat sahiplerini şöyle göstermektedir: “Esnafi Benkçiyan: 16<br />
dükkan, 60 nefer.” Evliya Çelebi bu rakamları da vermektedir.<br />
… Memleketimizde Hind Keneviri (Charvre Indien) oldukça iyi gelişmekte ve bol<br />
reçine vermektedir. Bursa bölgesinde yetiştirilen Hint keneviri diğer bölgelere<br />
nazaran daha makul tutulur. Esrar bitkisine gonca adı da verilir. Konya havalisinde<br />
Ban otu veya sadece Ban adı ile anılır. Bitkisine göre gonca adı verildiği gibi esrara<br />
da bu adın verildiği görülmüştür. Memleketimizde afyon içme adeti esrar kadar<br />
genişlemiş değildir. Uyuşturucu maddelerin meşrutiyetten sonra yasak edilmesi için<br />
teşebbüsler yapıldığından beri esrar bulamayanların afyon yutma adetine baş<br />
vurdukları görülmüştür. Fakat esrar gibi afyon kullanma adeti rağbet bulamamıştır.<br />
Esrar imal edilirken etkisini arttırmak için içine bir miktar afyon ilave etmektedirler.<br />
Esrar tekkeleri ile dini mahiyette kurulan tekkeleri birbiri ile karıştırmamak icap eder.<br />
Esrar tekkesi ücretle esrar içirilen yerlerdi. Burada esrar içirildikten sonra şarkılar<br />
söylenir. Bu meyanda Rufai ve Kadiri şeyh ve dervişleri arasında kullanılırdı. Bir<br />
zamanlar askeri mektep talebeleri arasında esrarın hap şeklinde yutulması adet<br />
haline gelmişti.”<br />
56
Change language