PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

İbn—i Tufeyl, İbn—i Zöhr ba şta idiler Heyet şinas Hazini, Hamse şairi Nizami
bu devirde ya şamışlardır.
Coğrafyac ı idrisi, hem Sicilya ve hem de Endülüs kültürünü Avrupada
yayandır. Büyük Sahran ın Güneybatısına Mali Zencileri hakimdir.
Afrika'nın Doğusunda Becat kabileleri, sahillerdeki Zenciler Müslüman
oldu. Zengibara kadar sahil boyunca Müslümanl ık yayıldı. Mısırda Fat ımilerin
yerine Eyyûbiler geçti.
Anadoluda Selçuklular, Dani şmendler devam ediyor. Selgukiler Kafkaslar
ı a ştılar.
Diyarbak ır'da Art ık Oğulları, Musul'da Zengi Oğulları vardır, Atabeyler
Kürdistana hâkimdirler. İslâm Dünyas ı bir dağınıklık içindedir.,
Kendisine uzanacak bir el bekliyor.
Hicri VII, Milâdi XIII. Yüzyıl
(597-7oo H/1201-13ov M)
Bu devir, Mo ğollar ın garba hücumu devridir. Arabistan, Afrika, İspanya
Mogol istilâsma uğramadan kald ı . İspanya'dan Müslümanlar çekiliyor, Şimali
Afrika'da Müvehhidler üçe bölündü ve birbirine sald ırdılar. Haçlılar
İstanbulu yağma ettiler. M ısır'da Kölemenler meydana ç ıktı.
Hülâgfı 1258 de Ba ğdad ı alarak Abbasi Halifeliğine son verdi. Hülâgûnun
torunları İlhâniler 1295 de Müslüman olarak bu dine hizmet ettiler.
Garb kültür sahas ında üstünlük sa ğlamak yolundad ır.
Müslümanlarda eski de ğerler azalmakla beraber yine de baz ı zatlar yeti ş-
miştir.Tabii ilimlerde me şhur nebâtatc ı ve ot ilâçç ıs ı İbn—i Baytar, Riyaziye
âlimi ve feylezof Nasiruddin Tüsi, tabiat ve heyet âlimi Kutbuddin
başta gelen isimlerdir. Târihte ve co ğrafyada Yakut Hamevi, İbn—i Esir,
Cüveyni yeti şti. Acâib'ül — Mahlükât sahibi Kazvinl, Co ğrafyac ı İbn—i Nailildn,
Gülistan ve Bostan sahibi Sa'di Sirazi, Mesnevi Mübdil Büyük Türk
şâiri Mevlâna Celâleddin bu devrin adam ıdırlar. Bunlar bulunduklar ı asra
şeref verme ğe kâfi simâlard ır. İslâm kültürü onlarla ö ğünse yeridir. Me şhur
sofi Muhiddin Arabi de bu devirde ya şamıştr.
Ispanya'da Müslümanlar G ırnatada topland ılar.
ilhâniler Kafkaslar'da Derbend'i ald ılar.
Afrika'n ın Doğu sahilleri Müslümanlardad ır. M ıs ır Kölemenleri Suda-
ald ılar
n ın
Anadoluda beylikler var. Osmanl ılar meydana ç ıkıyor. ( ı 3oo)
16