PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

nin dışında tarikatlar ın esrar ı onlarca bu bo şluğu dolduruyor. Her tarikat ın
kendine göre bir felsefesi var. Allaha giden yollar çok, diyorlar. Şia zaten
kendine yeter derecede esrarla doludur. Ba şka esrarl ı şeylere ihtiyaç duymuyor.
kendi s ırlariyle tatmin oluyor. Onun için bu tarikatlar Şia aras ında yayılmıyor.
Mehdi hakkında:
Mehdi akidesi bilhassa Şia'da pek i şlerımiştir. Mehdilik İslam tarihinde
bir çok kanl ı hadiselere sebep olmu ştur. Fatimi Devleti Tunus'da kurulurken
kurucusu Ubeydullah ın mehdi olduğu iddia olunmuştur. Afrika'da
Müvahhidler devleti hep mehdilik nâm ına kurulmu ştur. Meriniler zaman ında
da Fas'da bir mehdi ç ıkmışt ır. 70o H. senesinde Rif'de bir mehdi ç ıkmış ,
kan dökülmesine sebep olmu ştur. ı 8z8 senesinde Senegal'de bir mehdi türemi
ş ve isyan ç ıkarmıştır. Yak ın tarihin en kanlı vak'lar ını yaratan Mehdilerden
biri de Sudan Mehdisi Muhammed Ahmed'dir. Hind'de Seyid Ahmed
Mehdi çıkmış, İranda da Mirza Ali Muhammed b. Mirzâ R ıza (Bal ı) adıyle
Mehdilik nâm ına işe ba şlamıştır. Mehdilik nazariyesi Yahudilikten gelmedir.
Nüzül—ü İsa akIdesine de benzer. İbn—i Haldun Mukaddemesinde Mehdilik
hakkında geni ş bilgi vard ır.
Sudan Mehdisi Muhammed b, Abdullah: ( — 188 5)
Mehdi hakkında hiç bir ayet bulunmadığı gibi bu hususta sahih hiçbir
Hadis de yoktur. (Bak: Esne'l—Matalib) Halbuki şimdiye kadar yüzlerce
Mehdi türemi ş, islamın ba şına bela kesilmi şlerdir 22. Bunlardan biri de
Sudan'da çıkan Mehdi Muhammed b. Abdullah'd ır. Baz ılarınca beklenen
12 nci İmam olarak ortaya at ıldı. Adı Muhammed, babas ı Abdullah idi. Bu
tesadüften faydalanma ğı kaçırmadı, kendini Hz. Muhammede benzetti. Onun
gibi risâlet sahibi olduğunu ileri sürdü. Etrafında toplananlar ı cihada sürükledi,
devletleri kendisiyle u ğra ştırdı, kan döktürdü.
Ba şlangıçta dinde ıslahat, bozulan ahlaki düzeltme ad ına mugalataya
başlam ıştı. Buna zemin müsaitti. Çünkü ahlaki düzeltmeye gerçekten ihtiyaç
vard ı. "Sudan'da o zaman ahlak o kadar bozulmu ştu ki bazı kimseler
kız yerine oğlanla resmen evlenirdi. Gelin odas ına zifaf gecesi o ğlan gelirdi. 23"
22) Mehdi çıkıp insanlar ı düzeltece ğine dair halk aras ında yayg ın bir kanaat vardır.
Şimdiye kadar ç ıkan Mehdilerin hiç biri bu i şi beceremedi Halk da bunun do ğrusunu
bir türlü anlamad ı. Mehdi inancının felsefesini rahmetli Ömer Seyfettin kadar güzel yapan
bir kimse görmedim. (Mehdi) adl ı hikâyesinde bu inanc ı kendine mahsus tatl ı buluşlariyle
öyle güzel i şlemiş ki, din kitaplar ı bile bunu bu kadar güzel anlatamam ıştır. O hikâyeyi dikkatle
ve ibretle okumalann ı okuyucular ımdan dilerim, merhumun rahmetle an ılmasına vesile
olur.
23) Abbas Mahmud Akkâd, zo inci Asırda islam, s. 139
45