edebiyat

Alemdar Yalcın :«Türk Edebiyatı'ndaTeorik ve Pratik olarak TenkidYoktur!...»TenkidÜzerineDoğuş — Sizinle Tenkid üzerinekonuşmak istiyoruz. Günümüz dergilerindeeksikliğini hissettiğimiz enönemli husus bu. Tenkid yok denecekkadar az. Öncelikle Edebiyatdünyamızda Tenkid hadisesinin çokaz oluşuna katılıyor musunuz?Alemdar Yalçın — Tenkid çokyönlü bir hadise, öncelikle bunusöyleyeyim. Bir bütün olarak değerlendirirsekTanzimat'tan bu yanasanat dergilerini incelediğimizzaman şöyle bir değerlendirmeylekarşı karşıya kalıyoruz: Türk Edebiyatındateori ve pratik olarak tenkidyoktur. Hemen hemen hangisosyal ve siyasî görüşte olursa olsunbütün yazarlar Türık Edebiyatınınkendi münekkidini yetiştirmediğinisöylüyor. Bu sözlerin en tipiklerindenbirisi olarak Tanpınar'mşu sözlerini söyleyebiliriz: «EdebiyatımızdaTenkid methiye ve mersiyeölçüsündedir? Bunun dışında gelişmemiştir.Fakat bu değerlendirmeyerağmen onyıllık süreler halindeCumhuriyet döneminde yaklaşıkdörtbine yakın makale yayınlanmıştır.Bu dörtbin makalenin birkısmı kitab tanıtma ve kendi arkadaşımövme şeklinde diyebiliriz.Bir kısmı da şiiri bir bütün olarakya da edebi eseri bir bütün olarakalıp teorik tartışmalara girmektedir.Ancak en büyük kusur bu işekendisini adamış imzaların bulunmamasıdır.Doğuş — Bu teorik tartışmalardanörnek vermek mümkün mü?Alemdar Yalçın — Sürekli aynısahada çalışmayan bir çok yazarınşiir üzerine roman üzerine yada hikâye üzerine yazıları vardır.Bunlardan yüzlerce örnek vermekmümkündür. Ancak önemli olan şudur:Tenkidi önemli bir iş olarakbenimsemek. Bu tarz bir iki isimvar ki bunlar da Tanzimattan buyana değişik sahalarda olduğu gibitenkid sahasında eserler vermiştir.Namık Kemal gibi. hattaMithat Efendi gibi- Ve hatta ServetiFûnun'da birkaç imza ki bukonu üzerine uzman Bilge Ercilasun'dur.Onun «Serveti Fûnun'daEdebî Tenkid» isimli eserinde derinlemesinebilgi bulunmaktadır-Ataç'a gelince Ataç üzerine iki edebiyatçımızıngörüşlerini zikredeceğim;bunlardan birisi Suut KemalYetkin- Suut Kemal DenemlerindeAtaç'm subjektifizmini şiddetle tenkidetmektedir. Ve tenkidin böyleolmayacağını söylemektedir- CahitKülebi de Ataç'm bulunduğu birtoplantıda onun Türk Edebiyatındaiki isim tanıdıklarını bunlardan birisininYahya Kemal, öbürünün deNazım Hikmet olduğunu- bunlarındışındaki isimlerdense istediklerimmeşhur edeceklerini söylemiştir-Görüldüğü gibi ne kadar keyfi vesorumsuzca sarfedilen bir sözdür.Türk Edebiyatı için talihsizliktir.Doğuş — Öyle veya böyle, siyasiağırlığın çoğu zaman bu anlayışızedelediğini görüyoruz, lâkin,sosyal gerçekçilik adı altında toplayacağımızbirçok şairin edebiyatdünyamıza kattığı zenginliği gözardıedebilir miyiz?Alemdar Yaçlm — Bu düşünceye şunu ekleyeyim; dünyanın heryerinde edebiyatta aktüel ve modaolan eserler ve anlayışlar vardır-Ve yüzlerce şair yüzlerce hikayecibu anlayıştan eserler verir. 1965'lerdeKemal Tahir'in köy romanı me-A. Yalçın:«Hemen hemenhangi siyasîgörüşte olursaolsun, bütünyazarlar TürkEdebiyatınınkendi münekkidiniyetiştirmediğinisöylüyor...»