edebiyat

WSinemaİbrahim ŞAHİN«TÜRK FİLMİ GİBİ BİRŞEY!...»Bugün Yeşilçam'la uzaktan yada yakından ilgisi olan hemen herkessinemamızın bir çıkmazda olduğunaişaret etmektedir- Türk Sineması'nmiçine düştüğü acınacakhali anlamak ve yarın nasıl bir sinemayıgündeme getirebileceğimizitesbit edebilmek için sinema tarihimizingelişimi içinde yapılan yanlışlarınortaya çıkarılması gerekir-Sinemamızın prototipi niteliğindekiilk çalışma Fuat Uzkmay'myüz elli metrelik belgesi olarak gösterilir.Bu çalışma doğrudan doğruyabir film özelliği taşımadığı gibisan'at endişesiyle uzaktan yakındanbir alâkası da yoktur. Uzkınay'ın«Ayastefanos Abidesinin Yıkılışındanüç yıl sonra çekilen, SimavFnin«Pençe» ve «Casus»u bizimsinemamızın başlangıcı olarakele alınmalıdır- (1917) Muhsin Ertuğrul'un1922 yılında sinemaya geçişiise sinema tarihimizde yeni birdevri başlatır; Tiyatrocular Devri.Yedinci san'at adına bir yığın kaybıda beraberinde getiren ErtuğruR'unDarül-i Bedia'nin kadrosunu kamerakarşısına çıkarması; her şeyerağmen Türkiye'de «sinema» adındabir san'atm olduğunu duyurmasıbakımından faydalı olmuştur-Ayrıca yaklaşık on yedi yıl sürenbu dönem içerisinde, tiyatrocularıniçinde yetişen fakat tiyatrodan çoksinemacı olanların bulunması. TürkSineması'nın bir an evvel sinemacılaraverilmesine sebep olmuştur.Bizim sinema tarihimiz, profesyonelsinemacılık bilgilerinden mahrum,ün, para ve heveslerini tatmin peşindekoşan bir çok insanla doludur.Bunların en büyük faydaları«kötünün ne olduğunu gösteren»yapımları gerçekleştirmiş olmalarıdır.Cumhuriyet'ten sonra dışaaçılan sinema sanayimiz- ithal edilenABD ve Arap (özellikle Mısır;Çünkü Vedat örfi'nin Mısır'dakifilm şirketi 1926 yılında kurulur)filmleriyle piyasayı doldurur. Çokpartili dönemin sinema açısından enmühim faydası hiç şüphe yok ki,bir yönüyle serbest rekabet ma'nasmagelebilecek çalışmaların yapılmasınazemin hazırlamış olmasıdır-Kurulan yeni şirketler ve ortaya çıkanher yeni yapımla, sinemamızdabugün bile etkisini devamettirenbir takım alışkanlıkların pekiştirilmesi;Dünün star sistemi bugün bilesürüp giden bir alışkanlık olarakkalır- Beyaz perdeyi; iyi ve kötününçatışma mekânı yapan sinemacılarımız,bir insanın iyi ve kötü yönlerininolabileceğini nedense birtürlü görmek istemezler- Hepinsanlar ve karşıtları...iyiKadın oyuncularımıza angajeedilen tipleme sistemi ise, daha en-«Beyaz perdeyi iyive kötünün çatışmamekânı yapansinemacılarımızbir insanın iyi vekötü yönlerininolabileceğini nedensebir türlügörmek istemezler.Hep iyi insanlarve karşıtları...» 37