edebiyat

yal gerçekçilik kavramının temelindeçıplak göze dayanan ve onungözlemlerine dayanan bir sistemvardır- Kendisine bu yolu benimsediğinisöyleyen sanatçıların şiirlerineromanlarına ve yazılarına baktığımızzaman son derece hissi veson derece tek taraflı değerlendirmelergörüyoruz, örnek vereceğim:Üniversite gibi, objektif olunmasıgereken bir kurumdaki öğretim üyesi,Türkiye'de roman ve hikâyeyi değerlendirirkenkalitesi ne olursa olsunüçbin eseri değerlendirmesinindışında tutuyorsa, böyle bir ortamdatenkid olmadığı gibi sosyal gerçekçilikde olamaz.Bu tartışmaya Türk Edebiyatındailk giren Tanpmar'dır. Ancak buiş onunla kalmıştır- Devam ettirilememiştir-Benim görüşüme göreTürk edebiyatında uzun bir süre aktüalitesinisürdürecektir- Ve edebiyattarihine kalacaktır-Doğuş — Tanpmar'dan sonradevam etmedi diyorsunuz, niçin devametmedi, devam etmeyişinin sebeblerineler olabilir?Alemdar Yalçın — Tanpmar'­dan öncesini büyük yazarlarımızdeğerlendiriyorlar ve tenkidçi olmadığınısöylüyorlar. Ben buradaTiyatroda Selim Nusret Gerçek'i ayırarakbu görüşe katılıyorum- Tanpmar'dansonra gelişmemesine gelinceyine insana bağlıdır- Bütünhatıraları okuduğumuzda devrindekimoda fikirlerin peşinde gidenyazarları çok okuduğu için Tanpınar'a«Kırtipil Hamdi» dediklerinibiliyoruz. Burada önemli birgerçek yatıyor ki Tanpmar işinözüne gitmeğe çalışmıştır- Diğerleriise aktüel ve moda düşüncelerleuğraşmışlardır. Benim kanaatimegöre şu anda da moda düşüncelerinpeşinden gitme sürmektedir. Gençlerimizhangi düşüncenin kalıcı hangidüşüncenin moda olduğunu bilebirbirinden ayıramamaktadır. Siyasîyelpazedeki yeri ne olursa olsun,bu ayırımı yapamayan aydın, büyükeser meydana getiremez. Vegetiremiyecektir- Bu iki kavramı,yani kalıcı ve modayı tenkidçilerbirbirinden ayırırlar. Bugün toplumumuzdatenkidçilik ayrı bir meslekolarak görülmemektedir- Bu böylemi devam edecek? Bu böyle devametmeyecek- Anlayışlarla birliktetenkidçüikte öyle sanıyorum kiülkemizde kendi mecrasına oturacaktır.Doğuş — Buradan hareket ettiğimizde,bazı edebiyatçılarımız zamanlaedebî olmayan bir zemineoturuyorlar. Bu kaypak bir zemin.Şöyle ki, yazdığı eserin değerlendirmesiniyine kendi yapıyorMeselâ bu roman çok genel tabiriyle«millî bir roman» bu şiir eskiyebağlı yeni anlayışıyla yazılmış birşiirdir, vs. diyor. Bunları çoğaltmakmümkün: Yani münekkidin dışındaoturtulan bir edebiyat anlayışı... isteristemez bir sıhhatsizliği peşindengetiriyor... Buna dikkatiniziçekmek istiyor ve soruyorum... Buncadergimizin bunca sanatımızınadına şimdi ne diyeceğiz? Birçoksanatçıyı ve eseri nasıl takdim edeceğiz?Yani adlarına ne diyeceğiz?Türk edebiyatçısı için bu ne kadarmümkün?Alemdar Yalçm — Geçmişte birtakım eserler var ki, bunlar, zamanındaçok fazla abartılmış, belirliçevreler birbirlerini desteklemekamacıyla bir şiir üzerinde, bir hikâyeüzerinde bir roman üzerinde hattabir piyes üzerinde büyük gürültükoparmışlardır. O dönemdeki sanatdergilerini okuduğumuz zamanTürk Edebiyatının en büyük meselesininbu eserler olduğunu sanmakmümkündür. Ancak yıl 1985hiç kimse onları isim olarak bilmiyor.Bilse bile ne anlattığını anlamıyor-Bir de bunun yanında Türkedebiyatının (ben vefakârlık olarakdeğerlendiriyorum) gerçekten kıymetlieserleri var. Bunlar bugün yenidenkendileri üzerinde tartışılmasınısağlıyorlar, örnek olarak Aşk-ıMemnu, 1980'den sonra çok tartışılanromanlardan Tanpmar'm Huzur'u,on yıl kadar unutulduktansonra 1971'de üzerinde en çok sözedilen romanlardan birisi olmuştur.Bu şunu gösteriyor: Bir kıymet nekadar ihmal edilirse edilsin aslaunutulmamaktadır. Mutlaka edebiyattarihimizdeki yerini almaktadır-A Yalçın:«Üniversite gibi,objektif olunmasıgereken birkurumdaki öğretimüyesi Türkiye'deroman ve hikâyeyideğerlendirirken,kalitesi ne olursaolsun üçbin eserideğerlendirmesinindışında tutuyorsa,böyle bir ortamdatenkid olmadığıgibi sosyal gerçekçilikde olamaz...»