edebiyat

yola çıkarlar. Türk Sineması o zamanakadar ki görüntüsüyle böylebir endişeden uzak, tamamen tipedayalı bir özellik gösteriyordu- Seyircininyabancı olduğu bu estetizm,ister istemez zamansız bir çıkışolarak kaldı- «Sevmek Zamanı»bu anlayışın en güzel örneklerindendir-Metin Erksan'ın televizyoniçin sonraki yıllarda çektiği «BeşHikâye» yine aynı doğrultuda elealınabilir- Bu hikayelerdeki dialogkıtlığı- vurdulu-kırdılı star sisteminealışmış seyirci için anlamsız oluyordu-«Geçmiş Zaman Elbiseleri»gibi belli bir estetik görüşün mahsulüolan hikâye, aynıyla televizyonaaktarılınca netice fiyasko olarakkalacaktır- kalmıştır da- Canım SanaFeda, Erkek ve Dişi, Sensiz Yaşayamamgibi filmler bu anlayışıngöstergeleridir-1975'den sonra sinemamız, birseks dalgasının ortasına atılırken-kasıtlı ya da kasıtsız-sinemacılarımızTürk insanının bağlı bulunduğubir takım değerlerin olduğunudüşünmezler- Her şeyden evvel ekonomikyapıyı suçlayan ve seyircininseks filmlerini tuttuğunu ilerisüren yapımcılarımız aynı yıllarda,halkı afişlerin önünden dahi geçemezhale getirirler. Alçalıp yükselenbir sinema sanayi, yozlaşmış,kendi kendini ölüme mahkûm etmişstar sistemi- hatta dublajda bilebellli isimlere bağlı kalan Yeşilçam,bugün artık çırpmıyor- Seksenliyıllara gelindiğinde, işletmeciler büyükbir telaş içindedir artık- Televizyonunve videonun normal fonksiyonunuyerine getirmesi bile sinemamızınölümüne sebep olarakgösterilebiliyor- Artık günlük hayatınhemen her safhasında, halkımızkomik olaylar için «Türk filmi gibi»cümlesini sarfediyor- Peki sinemacılarımızınyeni çıkış yollarıararken başvurdukları çareler neler?Bunlardan bir ikisine buradadeğinelim:Birincisi; basından da yararlanarak,sinemamızın yeni bir atılımiçinde olduğunu kabul ettirmek-Bu fikri görünce aklımıza hemenSpengler'in cümleleri geliyor: «Basınınbuyrukları istediği gerçekleriortaya koyar, dönüştürür ve değiştirir-Üç haftalık bir basın çalışmasıyapılmaya görsün, herkes gerçeğit!) kabul eder (...)» Üzerindedüşünmeyi okuyucuya bırakıyoruzikincisi;starlara seks filmleriyaptırmak ve o yolla seyirciyi çekmek-Bugün piyasaya çıkan -ve çekimleriyapılan-bir çok film bu yollatutunmak iddiasındadır- Fakatbunu yaparken de «yeni bir cinsellik»sloganının ucuzluğuna sığınılmaktadır-«Bir Yudum Sevgi» örneğindeolduğu gibi... Kadının ekonomiközgürlüğünden ziyâde, sırf cinsîarzularına tatmin için yeni eylemleregirişebileceği Markist literatürçerçevesinde ele alınıyor- Veeğer böyle giderse seyircinin dahauzun zaman sinema salonlarına itibaretmiyeceğini ister istemez sinemamızadına bir kayıp olarak düşünüyorinsan- Kaliteyi bir kenara bırakanve sloganlarla yaşamaya çalışanbir anlayışın çağdaş dünyasineması seviyesinde eserler vermesibeklenemez. Ayrıca her ülkeninkendine has kültürel yapısı onunsan'atlarını ortaya çıkarır. Bugünbir Amerikan Sineması'ndan bahsedilebiliyorsabunun sebebi her yönüyle-Western'lerdahil-Amerikanhalkının endişelerinin sahneye aktarılmasındandır.Evet! «Türk filmi gibi bir şey!»Selim İleri sinemamızla ilgili biryazısına «Genel Görünümüyle TürkSineması Melodramatik Bir Romandır»başlığını seçmiş- Biz ise «genelgörünümüyle Türk Sineması trajikomikbir romandır» diye düşünüyoruz.Sırası geldikçe endişelerimizive tekliflerimizi yazmaya devamedeceğiz-1. Türk Sineması Kronolojisi, 1895-1966, Nijat özen, Bilgi YayıneviAnk; 1968-2. Türk sinemasında ideoloji, MesutUçakan, Düşünce Yay- ist- 1077-3- Bir Bunalım Çağında Toplum Felsefeleri.Zorakiş Gemi, MeteTuncay Bilgi Yay. Ankara, 1972-4- Milliyet Sanat Dergisi,Ağustos 1983-S- 77, 1«Kaliteyi birkenara bırakıpsloganlarla yaşamayaçalışan biranlayışın çağdaşdünya sinemasıseviyesinde eservermesibeklenemez...»