57241389ca84834c816667858547795abae9f0c2

214 ANARŞiZMKAşiF 215Fransa'da anarşizmin gelişmesine bağlanıyordu. Kropotkinİngiltere'deyken Fransa'daki hareketle bağlantısını yitirmişti,ama liberter gazete Le Revolte'yle bağlantısı ve devrimcibir teorisyen olarak uluslararası ünü, Fransa'ya dönüşününyeni bir şiddet patlamasına denk düşmesiyle birleşince, polisinonun özgür kalmasını çok tehlikeli bulmasına yeteceknedenleri sağlamıştı. 1882 sonunda anarşistleri tutuklamayayönelik bir kampanya Kropotkin'in tutuklanmasıyla doruknoktasına ulaştı. 3 Ocak 1883'te Kropotkin1e birlikte el- .li üç anarşist Lyon Polisi Disiplin Mahkemesi'ne çıktı; gizlenenon dört kişi daha suçlamaya dahil edilmişti. Tutuklulararasında son şiddet eylemlerine dahil olduğu kanıtlanan hiçkimseolmadığı için, kovuşturma, Komün'den sonra kabuledilen, Entemasyonal'e karşı bir yasayı temel aldı ve sanıklarıyasadışı bir örgütte aktif olarak yer almakla suçladı.Tutuklular olayı, görüşlerini açıklamanın bir vesilesi olarak,kullanmakiçin ellerinden geleni yaptılar. Kropotkin herkesinimzaladığı bir ilkeler beyanını kaleme aldı. Hükümetlerive kapitalizmi suçluyor; "özgürlüğün temel bir koşuluolarak" eşitlik talep ediyor ve insan ilişkilerinde "dayatılandisiplin yerine, idare ve yasal vesayet için, sürekli olarak değiştirilebilenözgür bir sözleşmenin geçirilmesini" istiyordu.Ayrıca kendi konuşmasında neden ve nasıl bir devrimci olduğunuanlatarak yargıçları sınıf nefretini sürdürmemeyeve tüm adil insanlarla birlikte, eksikliğin ortadan kalkma·sıyla çekişmenin yok olacağı bir toplumun kurulması çabasınakatılmaya çağırdı.Beliigatinin mahketpe üzerinde hiçbir etkisi olmadı; za·ten böyle bir amacı da yoktu. Savcı Enteı·nasyonal'in artıkvar olmadığını kabul etmek zorunda kaldığı halde tutuklularyine de Enternasyonal'e bağlılıkları nedeniyle suçlu bulundular.Kropotkin ve üç diğer önde gelen anarşist propagandacıbeş yıl hapse mahküm oldu. Eski St. Bernard Manastırı'ndakiClairvaux hapishanesine gönderildiler; politiktutukluların gördüğü ayrıcalıklı muameleyi gördüler. Kropotkin'inzamanı becerikli ve çok yönlü bir adamın meşgu-liyetleriyle doluydu. Hapishanedeki arkadaşları için dil, k?z·mografi, fizik ve geometri sınıfları oluşturdu; hapishane bahçesindeemek yoğun tanın denemelerine girişti; Encyclopae·dia Britannica ve Elisee Reclus'nün anıtsal Geographie uni·verselle'ine yaptığı katkıların yanı sıra, Nineteenth Centuryiçin Rusya üzerine, La Revue .oci'aliste için coğrafya üzerine.makaleler yazdı.Kropotkin'in bir Fransız hapishanesindeki çalışmalarınıkabul etmeye hazır saygıdeğer yayınların çeşitliliği, yalnızcasaygın bir bilim adamı olarak ne ölçüde tanındığını değil, aynızamanda mahkemesinin ve hapsedilmesinin geniş kesimlercehaklı bulunmadığını gösteriyordu.· Georges ClemenceauTemsilciler Meclisi'ne bir af önergesi sundu; önerge yüzdenfazla oy aldı. Journal des economistes gibi ılımlı Fransızgazeteleri cezayı kınadılar; Fransız Bilim Akademisi Kropotkin'eihtiyç .duyduğu her kitı:ı.pı göndermeyi vaat etti, EmestRenan ise kütüphanesini tutuklunun emrine sundu. VictorHugo Fransa cumhurbaşkanına Britanyalı aydınların ve e­. debiyatçıların dilekçesini sunduğunda, dilekçe Victoria dönemiİngilteresi'nin en seçkin isimlerinden bazılannı içeriyordu:Swinburne ve Morris, Watts-Dunton ve Burne-Jones,Leslie Stephen ve Frederic Harrison, Sidney Colvitı ve Pat·rick Geddes, John Morley ve James Runciman ve Alfred Rus·seli W allace ve ayrıca büyük üniversitelerden on beş profe·sör ve British Museum'un yüksek memurları.Bütün bu sempati gösterileri ve protestoların hiçbirinindoğrudan bir etkisi olmadı ve Kropotkin Clairvaux bölgesineözgü sıtma ve kronik iskorbüt nederiiyle sağlığının bozulduğubir dönem geçirdi. Bundan sonra ve Fransa BaşbakanıDe Freycinet "Kropotkin'in serbest bırakılmasının önünclıodiplomatik engeller var" diyerek Rus baskısını kabul ettik·ten sonra, halkın öfkesi nihayet cumhurbaşkanını Kroprolkin'le birlikte diğer anarşist tutukluları affetmek zor11rıd11bıraktı.Kropotkin üç yıl hapis yattıktan sonra 15 Ocak lHHli'dııserbest bırakıldı; Mart 1886'da dördüncü kez İngih(·n•\•• 11,ıl