57241389ca84834c816667858547795abae9f0c2

434 ANARŞiZMrime ihaneti olarak gördükleri şeye karşı ayaklanmaları geldi.Kronstadt'lılar anarşist tezlerden kuşkusuz etkilenmiş·lerdi ve bolşevikler son hesaplaşma vaktinin geldiğine karar -verdiler. Anarşist hareketten geriye kalanlar Petrograd, Moskova,Kharkov ve Odessa'da çabucak bertaraf edildiler. Yüzlerceanarşist tutuklandı. Fanya Baron ve sekiz yoldaşı 1921Eylül'ünde Moskova'daki Çeka hapishanesinin bodrumlarındavuruldu. Ardından diğer idamlar geldi ve kısa bir süresonra Tolstoycular da zindanlarda öldürülmeye başlandı;onları eşkıyalıkla suçlamak zor olduğundan Kızıl Ordu'yahizmet etmeyi reddettikleri gerekçesiyle vuruldular. Dört yılkadar kısa bir süre içinde tarihin saati bir turdan fazla dönmüştü,çünkü Stalin'in büyük temizliklerinin henüz ufuktagölge halinde görüldüğii bu günlerde boşleviklerin muhaliflerineyönelik baskılan çarlık otoritelerini kat kat geride bırakmıştı.1922 yılı sonunda Rusya'daki anarşistler ya ölmüşlerdiya hapishanede ve sürgündeydiler ya da susturulmuşlardı.Sürgündekiler devrimin umutlarının tam ters yönünedönmesini görmekten acı duyuyorlardı; en fazla ataları Bakunin'inyarım yüzyıl önce Marksist sosyalizmi değerlendirirkenbütün bunları öngördüğünü düşünüp melankolik birteselli bulabilii-lerdi.Ancak Rus anarşizmi, Nestor Makhno'nun dinamik veDostoyevski'vari kişiliği etr;ıfında yer alan hareketle, bu sondüş kırıcı yıllarda tarih sahnesindeki en dramatik rolünüoynadı. Makhno'yu 1917 Ağustos'unda bölgesini özgür komünizmilkf•[('ri lPn1elindı' ürgütleyen kırsal bir anarşist lidProlarak lııı-akınışt ık. Makhno'nun fazla gelişmiş bir köyünpolitik lidı·rindPn, olağanüstü bir anarşist gerilla savaşçısın:ıdi !OUŞme sini sıığ"layan Brest Litovsk Anlaşması'ydı.t\ nlaşnıanın sonucunda Alman ve Avusturya ordularıUkrn.vna'ya yürüdüler VP Jletman Skoropadsky'nin kuklarejimini kurdular. Makhno, Taganrog'un göreceli güvenliğinekavuşmak üzere doğuyn çekildi ve sonra anarşist liderlerdenyardım ve öğüt almak için Moskova'ya gitti. Hareketeyönelik baskılar o geldiğinde _başlamıştı bile ve kendi bölge·RUSYA'DAANARŞİZlll 435sine dönüp köylülerin sadakatine ve doğal anarşisine güven·meye karar verdi.Kararında yanılmamıştı. Hetman rejimi ve işgalci ordulartoprağı eski sahiplerine iade ederek büyük bir kızgınlıkyaratmışlardı' ve Makhno çabucak bir köylü partizanlar çetesitopladı. Dinyeper ile Azak Denizi arasındaki bölgede büyükmülklere saldırmaya başladı; o dönemdeki kahramanlıklarınailişkin öyküler onu anarşist bir Robin Hood olarasunmaktadır; adamlarıyla birlikte Hetman'ın ordusundakısubaylar gibi giyinip toprak sahiplerini ziyaret ederek, konukseverliklerindenyararlandıktan sonra dramatik bir an-·da maskelerini çıkarıyorlar ve halkın düşmanlarından öç a­lıyorlardı. Her baskın sonunda silahlar, erzak ve atlar eldeediliyordu ve insanlar otoritelerden başka herkesin bilir gibigöründüğü Makhno'nun kararg3.hına yüzer yüzer geliyorlardı.1918 Eylül'ünde Gulyai-Polye'yi ele geçirecek kadargüçlüydü; oradan tekrar sürüldü, aına kısa bir süre sonrapeşinden yollanan bütün bir Alman tümenini yenilgiye uğrattı.Kasım 1918 Ateşkesi'nden sonra Merkezi Güçler Rlıstopraklarından çekilmeye başladıklarında, Makhno tüm güneyUkrayna'da bir efsane haline gelmişti; köylüler onu eskitoprak ve özgürlük hayalini gerçekleştirmek için gönderilmişyeni bir Pugachev olarak görüyorlardı ve çetesi 1919 0-cak'ında o kadar büyük bir ayaklanma ordusuna dönüşmüştüki Alexandrovsk'ta Kızıl Ordu'yla karşılaştığı .zaman bolşevikotoriteler General Denikin'in komutanlığında kuzeyedoğru ilerleyen Beyaz Ordu'ya karşı onunla bir ortak eylemanlaşmasına girmekten memnuniyet duydular.1918 Kasım'ından 1919 Haziran'ına kadar geçen yedi ayboyunca, l\.1akhno'nun Dinyeper'in doğusundaki bölgesin : neBevaz ne de Kızıl Ordu dokundu. Bu kısa banş dönemındeözr bir komünist toplum yaratma girişiminde bulunulduve Makhno'nun güneydeki isyana ilişkin anlatısındaki köy hitopluluklarına ilişkin oldukça naif betimlemeyi kabul f'