57241389ca84834c816667858547795abae9f0c2

70 ANARŞİZMAKIL ADAMI 71de gelişmesini destekleyen bir öğretmen-öğrenci ilişkisinisavunmuştur. "Öğretmenin yumuşak boyunduruğu mümkünolduğu ölçüde doğanın ve zorunluluğun değişmez yasalarıylaharmanlanmalıdır."Dönemin yazarları arasında, İngiliz muhalefetinin [Englishdissent] radikal ögelerinin 18. yüzyıl Fransız liberal düşüncesindeyarattığı değişikliği izlemek İçin Godwin'den dalıauygun bir yazar.herhalde bulunamaz. Godwin bir mu'halifpapazlar [dissenting ministers] ailesinden geliyordu. Büyükbabasıve amcalarından biri ünlü bir vaizdi; babası, birkaçBağımsız kır cemaatinin, hitabeti iyi olmayan, ama sertpapazıydı. Godwin'in aile mesleğini sürdürme eğilimi küçükyaşta ortaya çıktı. Çocukluğunda en sevdiği oyun, okul arkadaşlarınıkendi dinine kazanmak umuduyla yürek paralayıcıvaazlar vernıekti. Daha sonra Hazlitt gibi, Dissenter'larıninançları nedeniyle üniversitelerden uzak durdukları 18.yüzyılda kurdukları seçkin yüksekokulların en iyisi olanHoxton Academy'ye devam etti. Bu okuldan mezun olduğundarahiplik yapma niyeti değişmPmişti Vf' 1778'den 1783'ekadar, her geçen gün bu işin kendisinf' uygun olmadığına daha k ikna olarak, East Anglia ve llome Counties'de birkaçküçük nonconformist [Anglikan kilisesin;• bağlı olmayan. ç.n.]kilisenin başında bulundu. Sonunda Bt>aconsfield'de, en baştabelki de sahip olduğu yeteneği yitirdiğine karar verdi veyazar olarak yaşamak üzere Londra'ya gitti. Nonconformistpapaz kılığını ve görüntüsünü ölenP kadar değiştirmedi.Godwin daha papazlığı bırakmadan önce, -Joseph Priestley'nintezlerini temel alarak- özgün Kalvinizm'den uzaklaşmış,İsa'nın tanrıı-ıallığını reddeden ve insanın saf bir ruhladoğduğunu ileri süren Socinius'un doktrinlerini benimsemişti;bu, Godwin'in daha sonra geliştireceği, bebeğin, deneyinılerindoldurduğu bir tür tabula ra.a [beyaz bir sayfa. ç.n.]olduğu düşüncesine uygun bir inançtı. Ama Godwin ancak1790'da, Politik Adalet'i yazmaya başlamadan bir yıl önceHıristiyan inancını tamamen terketti ve yakın arkadaşı ThomasHolcroft'un etkisiyle, kendisinin de İtiraf ettiği gibi birateist oldu; yaşamının son yıllarına damgasını vuran muğlakpanteizme yönelene kadar da öyle kaldı.Ama Godwin 1780'ler boy.unca gençlik dininin dogmal_arınıdüşüncesinden bir bir çıkarıp atarken, muhalif [dissenting]geleneğin entelektüel etkisinin izlerinin silindiğini söyleyemeyiz.Godwin'in bireyciliği, devlete ilişkin güvensizliği,insan ilişkilerindeki bir davranış kuralı olarak içtenliğe verdiğiönem, hep gençliğinde Bağımsızlar arasında edindiğidüşüncelerdi ve neticede bu düşünceler Politik Adalet'te geliştirdiğianarşist bakışın temellerini oluşturdu. Ancak Godwin'in öğrencilerinin geçmişte pek de önemsemedikleri biretki özellikle anlamlıdır.Godwin bir süre çeşitli köy okullarına devam ettiktensonra on bir yaşında ailesinin isteğiyle Bağımsız cemaatinlideri olan Samuel Newton'ın tek öğrencisi olmak üzere Norwich'egitti. Newton, politik radikalizm ile dinsel taassubutuhaf bir şekilde bir araya getirerek, iç savaştan itibaren İngilizsol hareketinin ayırt edici niteliklerinden birini oluşturansimalardandı. John Wilkes'ı destekliyordu; her tür kiliseyönetimine karşı olduğu için Presbiteryenler tarafından kovulanve sonunda Bağımsızlara katılan küçük bir köktencimezhebin manifaturacı havarisi olan Robert Sandeman'ında öğrencisiydi. Sandemancılar içten içe Kalvinizm'e hep sadıkkaldılar; seçilmişlik konusundaki anlayışları öylesinekatıydı ki, Godwin'e göre "Kalvin insanlığın yüzde doksandokuzunu lanetledikten sonra," Sandeman, "Kalvin'in taraftarlarınınyüzde doksan dokuzunu lanetlemek için bir plantasarlamıştı".Sandeman kurtuluş için gerekli olan her şeyin Kitab-ıMukaddes'te bulunduğuna inanıyordu; Godwin bu noktadaondan ayrılmakla birlikte bu inançtan çıkarılan sonuçlarınbirçoğunu kabul ediyordu. Sandemancılar kilise hükümetiningeçerli bir temeli olduğunu reddediyorlardı, God,vin'egöre hiçbir hükümetin geçerli bir temeli yoktu. Onlar dindarkişinin devletle işi olmadığını ileri sürerken Godwin aynı şeyiahlfıki insanla ilişkili olarak ileri sürüyordu. Onlar atan-