11.07.2015 Views

57241389ca84834c816667858547795abae9f0c2

57241389ca84834c816667858547795abae9f0c2

57241389ca84834c816667858547795abae9f0c2

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

470ANARf?İZMÇEŞiTLİ GELENEKLER 471na eri g irecek olan "Sosyalizm, Komünizm ya da hangi adtrcıh edılıyorsa onunla" yapılabilir. Buraya kadar hiçbir Fabıanona karşı çıkmayacaktır. Ama Wilde mülkiyetin toplumsallaştınlmasınınyeterli olmadığını ilave eder. Bir düzelticiolarak bireyciliğe ihtiyaç vardır:Sosyai m Otorit r e; şimdi politik iktidarla silahlanmış olduklangıbı ekonomık ıktidarla silahlanmış HUkümetler varsa·e kelimeyle Sanayi Tiranhklan olacaksa, insanın son devletiılkinden daha kötü olacak demektir..• Bura.c1a Wile, biraç ayrıcalıklı kişinin sınırlı bir bireycilıgesahıp oldugu, gerı kalanların ise "ihtiyacın mütehakkimmantıksız, alçaltıcı tiranlığıyla" tatsız çalışmaya mahkum'olukları günümüz toplumuna ilişkin bir tartışmaya girer.Wılde Yoksullara baktığında umudu erdemliler arasında değil,"nankör, memnuniyetsiz, itaatsiz ve isyankar" olanlararasında bulur.Tarih ?kumuş herkesin gözünde itaatsizlik insanın özgür er­emidir. ilerleme itaatsizlik yoluyla yapılmıştır, itaatsizlik veısyan yoluyla ... Bir kişi hu koşullar altında bir şekilde güzel ve. _entelektuel bıryaşamı gerçekleştirebiliyorsa o kişinin -- J ··ı.ıyetı koruyan yasalan uygun bulmasını ve mülkiyeti b" 'kt'­k . . , oze m11n ın ı'l · · 1n mesını onay amasını anlayahiliıim. Ama yaşamı bu tür yasalarlaakatlanan ve çirkinleşen bir insanın bu yasaların dvametmesıne razı olmasını anlamama imkan yok.Wilde'in isyana duyduğu ilgi sadece romantik bir tavırdeğildi. Kendi yaşamını da bir isyan olarak görüyordu veayrımsız şiddetten nefret ettiği halde içten devrimcilere .-"barikatlarda ölen İsalar"a- gerçekten saygı duyuyordu.Sha\v 1886' da, Chicago anarşistlerinin idam edilmemeleriniisteyen hir dilekçeyi imzalamaya istekli tek İngiliz edebiyatçısıolarak onu bulmuştu ve Sos_yaliznı Altında insan Ruhrı'ndayokuları isyana teşvik etmek için çalışanlara duyduğusempatıyı oldukça açık bir şekilde ortaya koymaktadır:ti.yük işverenle. _ .ajitatörler aleyhine ne söylüyorlarsa kesınhkledogrudur. AııtatOrler topluluğun tamamen hayatındanmemnun bir sınıfına hoşnutsuzluk tohumlannı eken, müdahaleci,her şeye burnunu sokan insanlardır. İşte bu nedenle ajitatörlerkesinlikle gereklidirler. Onlar olmasa, bu kusurlu durumumuzda,uygarlığa doğru hiçbir ilerleme olamayacaktı.Bu isyan tartışması Wilde'ı, şu anda hiç değilse birkaç kişininkaçabildiği ekonomik tiranlığı evrensel hale getirmektenbaşka bir şey yapmayacak olan otoriter sosyalizme muhalefetinegeri getirir. Tek muhtemel çözüm gönüllü bir sistemdir:Herkes kendi işini seçme konusunda özgür olmalıdır. İnsanahiçbir zorlama biçimi uygulanmamalıdır. Zorlama varsa, işi o­nun için iyi olmayacaktır, bizzat işin kendisi iyi olmayacaktır vebaşkaları için iyi olmayacaktır ... Bütün birlikler gönüllü olmalıdır.İnsan ancak gönüllü birliklerde iyidir.Wilde bu noktadan hemen hemen Godwinci bir tarzda,mülkiyetin varlıklılar üzerinde bile uyguladığı tir:ınlığa gelirve mülkiyetin ortadan kaldırılmasının aynı zamanda aileve evliliğin ortadan kaldırılması anlamına geleceğini belirttiğibölümlerde Politik Adalet'in etkisi gözlenir. Kişilik üzerinde,özgürce bahşedilenler dışında hiçbir iddia olmamalıdır;böyle bir özgürlük içinde, aşk da "daha harika, daha güzelve daha yüceltici" olacaktır.Wilde'ın kısıtlamayı reddetme!>i ve "hiçkimsenin uygunluktaleplerine boyun eğerek özgür kalamayacağının" farkındaolması doğal olarak onu hükünıet eleştirisine getirir. O­torite hem yöneten hem de yönetilen için alçaltıcıdır ve hiçbirbiçim bundan muaf değildir; demokrasi bile "sadece halkınhalk tarafından h{lik için sopalanmasıdır." Otorite vemülkiyetle birlikte ceza da ortadan kalkacaktır, çünkü suç-insanlar artık aç olmadıklarında- büyük ölçüde yok olacaktırve yok olmadığı durumda da "özen ve nezaketle iyileşti·rilmesi gereken, çok sıkıntı veren bir akıl hastalığı olarakdoktorlar tarafından tedavi edilecektir." O halde devletin Y"netici mekar izması yıkılmalı ve geriye sadece malların ur"timini ve bölüşümünü düzenleyecek idari bir aygıt f \V ılılı•

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!