İslam Alimleri Ansiklopedisi 2

doğru yola davet edici olacaklar. Allahü teâlâ’nın emri gelinceye kadar onlara, muhalifleri (düşmanları)
zarar veremeyecektir.”
1) Hilyet-ül-evliyâ cild-2, sh-282
2) El-A’lâm cild-4, sh-88
3) Tehzîb-üt-tehzîb cild-5, sh-224
4) Tezkiret-ül-huffâz cild-1, sh-94
5) Sünen-i Dârimî cild-2, sh-470
ABDURRAHMAN BİN EBÎ ZİNÂD:
Hadîs ve fıkıh âlimlerinden. Künyesi, Ebû Muhammed Medenî’dir. 100 (m. 718)’de doğdu. 174 (m.
790)’da Bağdâd’da yetmişdört yaşında iken vefât etti. Babası Ebî Zinad’tan, Amr bin Ebî Amr, Süheyl
bin Ebî Sâlih, Hişam bin Urve ve Mûsâ bin Ukbe ve diğer muhaddislerden hadîs rivâyet etmiştir. Kırâat
ilmini Ali bin Ca’fer Kürî’den almıştı. Kendisinden, İbn-i Cüreyc, Züheyr bin Muâviye, Muaz bin Muaz, el-
Anberî, Ebû Dâvûd Tayâlisî, Haccac bin Muhammed ve daha çok sayıda âlimler hadîs-i şerîf rivâyet
etmişlerdir. İmâm-ı Buhârî, Ebû Dâvûd, İmâm-ı Tirmizî, İmâm-ı Nesâî ve İbn-i Mâce tarafından rivâyetleri
alınmıştır.
Abdurrahman bin Ebî Zinâd, babası Ebî Zinâd’dan çok rivâyetlerde bulunmuştur. Bu rivâyetlerinin
bir kısmında dikkati çeken husus, başkalarının rivâyet etmediği meselelerin bulunmasıdır. Babasından
yaptığı rivâyetleri topladığı “Kitâb-ı Re’yi Fukahayı Seb’a” adlı eseri üzerinde İmâm-ı Mâlik incelemeler
yapmıştır. Kitab-ül-ferâiz adlı bir eseri daha vardır.
Buyurdu ki: “Muhabbet üç kısımdır: 1-İclâl ve ta’zîm muhabbeti. Evlâdın babasını sevmesi gibi. 2-
Merhamet ve şefkat muhabbeti. Ananın-babanın evladını sevmesi gibi. 3- Muşâkele ve beğenme muhabbeti,
insanların birbirini sevmesi gibi. Resûlullah efendimiz bunların hepsini kendinde toplamıştır..”
Rivâyet ettiği hadîs-i şerîflerden bazıları:
“Allahü teâlâ bizden birisinin tevbesine, birinizin kayıp hayvanını bulduğu vakit sevinmesinden
daha çok sevinir.”
“.. Sizden birisi abdest aldığı zaman, burnuna su çeksin, sonra sümkürsün.”
“Eğer ümmetime zor gelmiyeceğini bilseydim her namaz vakti için misvak kullanmalarını
emrederdim.”
1) Fihrist sh-315
2) El-Menhel-ül-azb-ül-mevrûd cild-2, sh-143
3) Tezkiret-i huffâz cild-1, sh-247
4) Tehzîb-üt-tehzîb cild-6, sh-170
ABDURRAHMAN BİN MEHDÎ:
Tâbiîn devrinin büyük hadîs âlimlerinden. Künyesi, Ebû Saîd’dir. Lû’lüî diye meşhûrdur. Ezd’in veya
Benî Anber’in âzâdlısı olduğu söylenir. 135 (m. 752) senesinde Basra’da doğup, 198 (m. 815)’de
orada vefât etti.
Abdurrahman bin Mehdî (r.a.) hadîs hâfızıdır. Yüzbin hadîs-i şerîfi senetleriyle birlikte ezberlemiştir.
Hadîs ilminde çok derin bir bilgiye sahiptir. Hadîs âlimleri de onun bu üstünlüğünü kabul etmiş ve onu
övmüşlerdir. O, bir kimseden rivâyet yapınca o kimse, ondan sonra hüccet sayılırdı. Hadîs rivâyetinde
çok titiz hareket ederdi. Hadîsleri lâfızla rivâyet ederdi. Hem kendi hadîsini, hem de başkasınınkini iyi
bilirdi. Hadîs âlimleri, “O’na bir râvinin rivâyet ettiği hadîs-i şerîf okunurdu. Şurası hatâ derdi. Sonra bu
hadîs, falan hadîsten şu yönüyle alınmış derdi. Araştırdığımızda dediği gibi bulurduk, diye naklederler.
Eymen bin Nabil, Cerîr bin Hazım, İkrime bin Ammâr, Ebî Hulde bin Hâlid bin Dinar, Mehdî bin Meymûn,
İmâm-ı Mâlik, Şû’be, Süfyân-ı Sevrî, Süfyân bin Uyeyne ve daha bir çok zâtlardan hadîs rivâyet etmiştir.
Abdullah bin Mübârek, Abdurrahman bin Mehdî’nin hocasıdır. İbn-i Vehb, Oğlu Mûsâ, Yahyâ bin Maîn,
Yahyâ bin Yahyâ, Ebû Sevr, Ebû Ubeyd ve daha başka büyük âlimler de ondan hadîs-i şerîf nakletmişlerdir.
Abdurrahman bin Mehdî (r.a.) fıkıh ilminde de mütehassıs idi. İbn-i Medinî, meşhûr yedi fıkıh âliminin
(Fukâha-i Seb’a’nın) sözlerini en iyi bilenler arasında Abdurrahman bin Mehdî’yi de saymışdır.
Ahmed bin Hanbel hazretleri aynı zamanda Onun fıkıh (hukuk) âlimi olduğunu söylemiştir. Abdurrahman
bin Mehdî hazretleri ilmiyle amel eden, islâmı nefisinde yaşayan bir zât idi. Kahkaha ile gülmez, sadece
tebessüm ederdi. Zamanındaki insanlar, din ve dünyâ işlerinde Abdurrahman bin Mehdî hazretlerine
müracaat ederlerdi.
- 16 -