İslam Alimleri Ansiklopedisi 2

“Yâ Rabbi, eğer sana ibâdet etmem Cehennem korkusu ile ise beni Cehenneme at. Eğer Cennete
girmek ümidi ile ibâdet ediyor isem, Cennetini bana yasak eyle. Eğer sırf, senin rızân için ibâdet ediyor
isem, o hâlde bâkî olan Cemâlin ile müşerref eyle.”
Çok defa şöyle derdi: “İstiğfâr etmekle kurtulduk sanırız... Halbuki o istiğfârımız da, bir başka istiğfâra
muhtaçtır.”
Allahü teâlânın muhabbeti ile çok ağlar, hep mahzun olarak yaşardı. Cehennem lafzını duyunca,
onun dehşeti ile kendinden geçerek bayılıp düşerdi.
Dediler ki; “Bir kulun Allahü teâlânın takdirine râzı olup olmadığı nasıl bilinir?” Buyurdu ki; “Gelen
ni’metlerden zevk aldığı gibi, gelen musîbetlerden de zevk aldığı zaman.”
Bir kimse “Yâ Rabbi! Benden râzı ol” dedi. Bunu gören Hz. Râbi’a, “Kendisinden râzı olmadığın
(Kaza ve kaderine rızâ göstermediğin) bir zâtın, senden râzı olmasını istemeğe utanmıyor musun?” dedi.
Kendisine sordular ki; “İnsanı Allahü teâlâya yaklaştıran en üstün şey nedir?” “Muhabbet sahibi o-
lan kişi, muhabbetinden öyle sâdık olmalı ki, gönlünde O’nun için olmıyan hiç bir sevgi bulunmamalı”
buyurdu.
“İşlediğiniz günahları gizlediğiniz gibi, yaptığınız iyilikleri de gizleyin.”
“Sabır insan olsaydı çok kerîm olurdu.”
“Ma’rifetin alâmeti, her an Allahü teâlâyı hatırlamaktır.”
“Kul Allahü teâlânın sevgisini tattığı zaman, Allah o kulunun kusurlarını kendisine gösterir. Böylece
o, başkalarının kusurlarını görmez olur.”
1) El-A’lâm cild-3, sh-10
2) Ed-Dürr-ül-mensûr sh-202
3) Vefeyât-ul-a’yân cild-2, sh-285
4) Câmi-u-kerâmât-il-evliyâ cild-2, sh-10
5) Tabakât-ül-kübrâ cild-1, sh-65
6) Tezkiret-ül-evliyâ sh-39
7) Nefehât-ül-üns sh-692
8) Keşf-ül-mahcûb sh-253 (Urdu tercümesi)
9) Risâle-i Kuşeyrî sh-262, 290, 329, 424, 516, 531, 624
10) Tam İlmihâl Se’âdet-i Ebediyye sh-1057
REBÎA BİN EBÎ ABDURRAHMAN:
Tâbiîn devrinin büyük hadîs ve fıkıh âlimlerinden. Künyesi, Ebû Osman’dır. Doğum t¢rihi bilinmemektedir.
137 (m. 753) senesinde Enbar’da vefât etti. Babasının ismi Ferrûh’tur. Irak âlimlerinin yolunu
tutmuştur. Bu yolun özelliği bir işin nasıl yapılacağı, Kur’ân-ı kerîmde ve hadîs-i şerîflerde açıkça bildirilmemiş
ise, buna benziyen başka bir işin nasıl yapıldığı aranır bulunur. Bu iş de onun gibi yapılır.
Eshâb-ı kirâmdan sonra, bu yolda olan müctehidlerin reisi, İmâm-ı a’zam Ebû Hanîfe’dir (r.a.). Rebîa
hazretleri re’y yolunu takip ettiği için ona “Rebîat-ür Rey” lakabı verilmiştir. Rebîa bin Abdurrahmân Medine-i
münevverede fetva işlerine bakardı. Medine-i münevverenin ileri gelenleri onun meclisine devam
ederlerdi. İmâm-ı Mâlik’in hocalarındandır. Sahâbe-i kirâmdan (r.anhüm) ba’zısına yetişti. Enes bin Mâlik,
Sa’îd bin Yezîd, Muhammed bin Yahyâ bin Habbân, Sa’îd bin Müseyyib, Kâsım bin Muhammed, İbni
Ebî Leylâ, A’rec, Mekhûl eş-Şâmî ve başka birçok büyük zâtlardan hadîs-i şerîf rivâyet etmiştir. Ondan
da, Yahyâ bin Sa’îd el-Ensârî, Süleymân et-Teymi, İmâm-ı Mâlik, Şû’be, Hammâd bin Seleme gibi zâtlar,
hadîs-i şerîf rivâyet etti.
Hakkında âlimlerin buyurdukları:
İbn-i Zeyd, “O, uzun müddet gece gündüz ibâdetle meşgul oldu. Bu durum, yanına gelenlerle oturup,
onlarla sohbete başlayıncaya kadar devam etti.”
Yahyâ bin Sa’îd, “O, zekâ ve kavrayışı yüksek bir âlimdi.”
“Ubeydullah bin Ömer. “Biz müşkillerimizi, halledemediğimiz mes’elelerimizi, ona arz ederdik. O,
bizim en üstünümüz ve âlimimiz idi.”
“Abdurrahmân bin Zeyd bin Eslem: “Rebîa’nın meclislerinde Yahyâ bin Sa’îd de bulunurdu. Rebîa
olmadığı, zamanlarda Yahyâ bin Sa’îd anlatırdı. Yahyâ bin Sa’îd çok hadîs-i şerîf rivâyet etmiş bir âlimdir.
Fakat Rebîa bulunduğu zaman, onun ilmine hürmeten sessiz kalır, konuşmazdı. Halbuki Rebîa yaşça
ondan küçüktü.”
- 233 -