İslam Alimleri Ansiklopedisi 2

Abdülmelik bin Ömer, Habîb bin Ebî Ömer, Muhammed bin Abdullah bin Ebî Leylâ gibi âlimlerden
hadîs-i şerîf rivâyet etti. İsmâil bin Ali, Mus’âb bin Mikdâd, Ebû Nâim, El-Fadl bin Vekî gibi zâtlar Hz.
Dâvûd-i Tâî’den hadîs-i şerîf rivâyet etmişlerdir.
Zühd ve takvada o kadar ileri gitmişti ki, zamanın âlimleri: “Eğer bütün insanlar Dâvûd-i Tâî ile tartılsa,
ibâdetçe cümlesinden ağır gelir” buyurdular.
1) Miftah-üs-se’âde, cild-2, sh-250
2) Tam İlmihâl Se’âdet-i Ebediyye, sh-996
3) El-A’lâm, cild-2, sh-235
4) Vefeyât-ül-a’yân, cild-1, sh-177
5) Hilyet-ül-evliyâ, cild-7, sh-535
6) Tabakât-ül-kübrâ, cild-1, sh-76
7) Tezkiret-ül-evliyâ, sh-141
8) Târîhi Bağdâd, cild-8, sh-347
9) Risâle-i Kuşeyrî, sh-74, 75, 76, 301, 329, 572, 579
10) Keşf-ul-mahcûb, sh-240 (Urdu tercümesi)
11) Câmi-ul-kerâmât-il-evliyâ, cild-2, sh-346
12) Eshâb-ı Kirâm, sh-323
13) Nefehat-ül-üns, sh-94
DIRAR BİN MÜRRE:
Hadîs âlimlerinden. Künyesi Ebû Sinan eş-Seybânî’dir. 132 (m. 749) senesinde vefât etti. Hadîs-i
şerîf işitip, rivâyet ettiği zâtlardan bir kısmı şu zâtlardır: Ebû Sâlih es-Semân, Saîd bin Cübeyr, Kuz’a bin
Yahyâ, Muharib bin Desâr, Abdullah bin Hâris Zübeydî, el-Kûfî, Abdullah bin Hüzeyl, Ebû Sâlih el-
Hanefî ve diğerleri. Kendisinden ise, Şu’be bin Haccâc, Şureyk, Süfyân-ı Sevrî, Süfyân bin Uyeyne, Abdülazîz
bin Müslim, Muhammed bin Fudayl ve diğer bir kısım hadîs âlimi hadîs-i şerîf rivâyet etmiştir.
Dırâr bin Mürre’nin rivâyet ettiği hadîs-i şerîfler İmâm-ı Buhârî’nin “Edeb-ül-Müfred” adlı eserinde,
Sahîh-i Müslim’de, Sünen-i Tirmîzî’de, Sünen-i Nesâî’de yer almıştır. Yahyâ Kattan, Ebû Hatim, Nesâî,
Iclî ve diğer bir çok âlim onun sika (güvenilir, sağlam) bir râvî olduğunu söylemişlerdir.
Dırâr bin Mürre, Abdullah bin Ebî Huzeyl’den, o da Abdullah bin Amr’dan şöyle rivâyet etmiştir:
“Resûlullah (s.a.v.) dört şeyden Allahü teâlâya sığınırdı, faydasız ilimden, kabul olunmayan duâdan,
korkmayan kalbden, doymayan nefsten.”
Buyurdu ki:
“Hayırlı kimse ailesine, çoluk-çocuğuna faydalı olan kimsedir.”
“Gıybet etmek zina etmek gibi şiddetli günahtır.”
“Şeytan şöyle demiştir: Bir insanda üç şeyden biri bulununca, ben ona hâkim olur, istediğimi yaparım.
Birincisi, günahlarını unuttuğu zaman, ikincisi amelini çok gördüğü zaman, üçüncüsü kendi görüşünü
beğendiği zaman.”
1) Hilyet-ül-evliyâ, cild-5, sh-91
2) El-Kâşif, cild-2, sh-37
3) Tehzîb-üt-tehzîb, cild-4, sh-457
EBÛ AMR BİN A’LÂ:
Meşhûr yedi kırâat imamından üçüncüsü, işareti Ha’dır. Tâbiînden olup, Basra dil mektebinin kurucusudur.
Kur’ân-ı kerîm ve Arabî ilimlerde zamanının en âlimi idi. Dünyâya hiç kıymet vermezdi. Âlimler,
rivâyetlerinde sika (güvenilir) olduğunu bildirmişlerdir. Kerâmetleri çoktur, ismi, Zebbân bin Ammâr
bin Abdullah bin Husayn bin Hâris bin Cülhem bin Huzaâ bin Mazin bin Mâlik bin Amr bin Temîm’dir.
Künyesi, Ebû Amr olup, lakabı el-A’lâ’dır. Kendisine, Mazin kabilesinden olduğu için el-Mâzinî, aynı kabilenin
Temim kolundan olduğu için el-Temîmî, Basra’da yerleştiği için de, el-Basrî nisbeti verilmiştir.
Bunların içinden Ebû Amr bin A’lâ el-Temîmî el-Basrî nâmıyla meşhûr olmuştur.
Ebû Amr bin A’lâ hazretlerinin, menkıbelerinden de anlaşılacağı gibi, Arapça’nın düzgün bir lehçe
ile konuşulduğu, dil âlimlerinin aralarında lisan öğrendikleri Temîmoğullarına mensûbtu. Kaynakların
çoğuna göre 70 (m. 689) senesinde Mekke’de doğdu. Basra’da yaşadı. 154 (m. 770) senesinde Şam’a
giderken Kûfe’de vefât etti. Kabri orada olup, sevenleri feyz ve bereketinden istifâde etmektedir.
Eshâb-ı kirâm aleyhimürrıdvân hazretlerinden ba’zılarından ve Tâbiînin büyüklerinden ders almıştır.
- 66 -