İslam Alimleri Ansiklopedisi 2

“Her kim bir binek ve yük hayvanına “La’net olsun” derse, o hayvan (hâl diliyle) der ki: “Âmin, lâkin
yüce Allaha hangimiz daha fazla âsi ise, la’net onun üzerine olsun!”
“Yüce Allahı seviyor musun?” diye sana sorsalar, sükût et. Zîrâ, eğer (hayır) dersen kâfir olursun.
(Evet) dersen, hareketlerin O’nu sevenlerin hareketlerine benzememektedir. Onun için sahtekâr olursun.”
Yahyâ bin Muaz (r.a.) diyor ki: “Bu insanlar ne tuhaftır! Aralarında bir mü’min, zengin olmuşsa onu
övüyorlar, fakîr düşmüşse onu hakir görüyorlar.” Fudayl bin İyâd’ın yanında bir adamdan sitayişle bahsettiler.
Dediler ki: “O zât, ağzına helva almaz!” Fudayl onlara dedi ki: “Helva yemeyi bırakmak bir mürüvvet
mi sanki? Siz onun akrabasını gözetip gözetmediğine, öfkesini yenip yenmediğine, komşularına,
dul kalmış kadınlara ve yetimlere karşı nasıl davrandığına bakınız. Din kardeşlerine ve arkadaşlarına
karşı huy ve edebi nedir? işte hükmünü verirken asıl bunlara dikkat edin!”
Fudayl bin İyâd (r.a.) der ki: “Allah’ın öyle kulları vardır ki, Allahın azametinden kalbleri parça parça
olur, sonra biter; yine paralanıp tekrar biter. Ve bu hâl yaşadıkları müddetçe devam eder. Kulun, a-
zameti ilâhiye karşısındaki korku ve saygısı, ilâhi ma’rifetten nasîbi miktarında olur!”
“Üç şey kalbi öldürür. Bunlar 1- Çok yemek, 2- Çok uyumak, 3- Çok konuşmak.”
“Bugün yumuşak elbiselere, lezzetli ve nefis yemeklere fazla rağbet etmeyiniz. Zîrâ yarın ne giyecekleri
ne de bu yemekleri bulamayacaksınız.”
1) Tam İlmihâl Se’âdet-i Ebediyye sh-1007
2) Keşf-ül-mahcûb sh-220 (Urdu tercümesi)
3) Risâle-i Kuseyrî sh-52, 57, 58, 59, 298
4) Nefehât-ül-üns sh-91
5) Tabakât-ül-kübrâ cild-1, sh-68
6) Tezkiret-ül-evliyâ sh-56
7) Eshâb-ı Kirâm sh-340
8) Câmim kerâmât-il evliyâ cild-2, sh-235
9) El-A’lâm cild-5, sh-153
10) Tabakât-üs-sûfiyye sh-6
11) Tezkiret-ül-huffâz cild-1, sh-245
12) Tehzîb-üt-tehzîb cild-8, sh-294
13) Hilyet-ül-evliyâ cild-8, sh-84
14) Vefeyât-ul-a’yân cild-4, sh-47
15) El-Cevâhir-ul-mudiyye cild-1, sh-409
16) Mîzân-ul-i’tidâl cild-3, sh-361
17) Şezerât-üz-zeheb cild-1, sh-316
18) Sıfat-üs-safve cild-2, sh-134
19) Mir’ât-ul-cinân cild-1, sh-415
20) Târîh-i Dımaşk cild-24, sh-38
21) Rehber Ansiklopedisi cild-6, sh-93, 94
HABİB BİN EBÎ SÂBİT:
Tâbiîn devrinde Kûfe’de yetişen meşhûr hadîs ve fıkıh âlimlerinden. Adı, Habîb bin Ebî Sâbit Kays
bin Dinar’dır. Babasının adına Kays bin Hind de denilmiştir. Kûfe’de doğup büyüdü. O ve Hammâd bin
Ebî Süleymân, Kûfe’de yetişen fakîhlerin en büyüklerindendi. İmâm-ı Buhârî ve birçok âlimler onun 119
(m. 737) târihinde vefât ettiğini bildirdiler. 122 (m. 739)’de vefât ettiği de rivâyet edildi.
Habîb bin Ebî Sâbit, Kûfeli fakîh ve hâfızlardandır. Birçok Eshâb-ı kirâm ile görüşüp onlardan ilim
aldı. Çok hadîs-i şerîf rivâyet etti. Onların sohbetinde bulunarak yetişti. Eshâb-ı kirâmdan ve Tâbiînden
Abdullah İbni Ömer, Abdullah İbni Abbâs, Enes bin Mâlik, Zeyd bin Ebî Erkâm, Ebu’t-Tufeyl Âmir bin
Vasile, İbrâhîm bin Sa’d bin Ebî Vakkâs, Nâfi bin Cübeyr bin Mut’im, Ata bin Ebî Rebâh, Sa’îd bin
Cübeyr, Ata bin Yesâr ve daha pek çok âlimden hadîs rivâyetinde bulunmuştur. Kendisinden de Süleymân
bin Mihran el-A’meş, Ebû İshâk eş-Şeybânî, Husayn bin Abdurrahman, Zeyd bin Ebî Enise ve daha
birçok kimse hadîs-i şerîf rivâyetinde bulunmuştur.
Hadîs ilminde sika (güvenilir, sağlam) râvîlerden biri olduğunu bütün hadîs âlimleri sözbirliği ile bildirmektedirler.
Rivâyet ettiği hadîs-i şerîfler, meşhûr Kütüb-i sitte denilen altı kitapta yer almaktadır. Hadîs
âlimlerinden İmâm-ı Iclî, İbni Mâin ve İmâm-ı Nesâî, onun Tâbiînin sika ve hüccet olan râvîlerden
olduğunu zikretmektedirler. Ebû Hatim de, “Sadûk (rivâyet ettiği hadîslerde sağlam ve sika bir râvidir”
demektedir.
Habîb bin Ebî Sâbit, Kûfe’nin meşhûr fakîhlerindendi. İmâm-ı a’zam hazretlerinin hocası Hammâd
bin Süleymân’dan önce Kûfe müftîsi idi. Ebû Ca’fer-i Taberî, “Tabakât-ı Fükahâ” adındaki eserinde, o-
- 88 -