06.05.2013 Views

View/Open - UZSpace Home - University of Zululand

View/Open - UZSpace Home - University of Zululand

View/Open - UZSpace Home - University of Zululand

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

93<br />

Umcwasho awusiyo intfo yemuntfu munye, yintfo yesive. Ngako-ke nangabe<br />

kukhona libutfo letintfombi lokufunwa lijutjwe, labadzala 'bemmango<br />

bayahlangana babonisane.<br />

3.6.1 Kwetfwalwa Kwemcwasho<br />

Emantfombatana letfwala umcwasho abasemkhatsini kweminyaka lelishumi<br />

namitsatfu kuya emashumini lamabili namibili. Kuba libutfo linye laleyo<br />

nkhosatana lehlonishwako. Kubekisa nje Lunyati libutfo lelatfwalela<br />

umntfwanenkhosi Mantfombi lowendze kaZulu nga 1970-71, kwalandzela<br />

Ingabisa lebeyitfwalele umntfwanenkhosi Sabisile, loku nga 2002-2003<br />

sekwetfwele Imbali, libutfo leletfwalele kuhlonipha umntfwanenkhosi<br />

Sikhanyiso. Umcwasho akusiyo intfo yaminyaka yonkhe njengemhlanga.<br />

Kasenene (1993:97) utsi kunyenti lafundziswa kona emantfombatana<br />

ngalesikhatsi atfwele umcwasho. Loku kufaka ekhatsi kutiphatsa kahle<br />

bahloniphe imitimba yabo kuze bagcineke bamsulwa, buntfombi bawo<br />

bungakonakali. Utsi lawo lasaganile wona ayafundziswa nawo kutsi kufanele<br />

atiphatse njani natfuke avakashela tingani tawo. Lawo langakagani akalokotsi<br />

agane umcwasho ungakalahlwa bese indvuna yawo iwakhulula kutsi<br />

sangagana. Lawo majaha laganwe ngulamantfombatana latfwele umcwasho<br />

ayatigcabha ngobe asuke ati kutsi atfole bafati sibili. Batali nabo bayajabula<br />

kutsi bantfwababo baphumelele, babite emalobolo bangenaluvalo. Kulabo<br />

batali bantfwana babo labehluleke kutibamba bavumela tingani tabo tafohla<br />

tibaya taboyise, bayajeziswa. llntfombi tidla tekondza nakutfuke kwaba<br />

nelijaha lelingakahloniphi latsintsa intfombi letfwele umcwasho. Shongwe<br />

(1992:90) utsi:<br />

Umfana vena<br />

awumeyami.<br />

kubekelwe nje<br />

Awumtsintsi<br />

kutsi<br />

ngisho

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!