View/Open - UZSpace Home - University of Zululand
View/Open - UZSpace Home - University of Zululand
View/Open - UZSpace Home - University of Zululand
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
66<br />
buluhlata nekungayihloniphi indvodza yayakhe, naJendvodza iyalulateka<br />
emmangweni. Kodvwa umfati lobhadlile uyabeketela kwale ngisho indvodza<br />
seyimshaya akasheshi akuvete loko.<br />
Mamba (2003) ubeka kanje:<br />
Umfati akashaywa ngesiSwati nome onile<br />
umane umetfuse ngekubhula sidvwaba.<br />
Uchubeka achaze kwekutsi umfati yintfo lenkhulu emaSwatini, ngako indvodza<br />
leshaya umfati iyahlawuliswa nangabe indzaba ize yefika ebandla. Kuba kubi<br />
kakhulu nangabe umfati aze wemuka ngobe kuba ngumtfwalo wave<br />
lendvodza kutsi imlandze kubakubo.<br />
Lokunye lokubalulekile lokwentiwa ngumfati ekhaya Iigalelo lakhe ekugcineni<br />
lulwimi Iwesive. Umntfwana utalwa angakwati kukhuluma, kodvwa kuba<br />
ngunina lokhulumisa umntfwana anganaki nekutsi angeke amphendvule.<br />
Umntfwana uluva kunina lulwimi aze akwati nave kuvula umJomo akhulume.<br />
Uma umntfwana acala kukhuluma kuba kunyenti lakukhulumako<br />
lokungevakali, loku kwentiwa kutsi sidze sikhatsi aloku eva kukhulunywa tintfo<br />
letinyenti. KUbonga nakaphiwa ufundziswa ngunina. Uphindza futsi<br />
amfundzise nesinanatelo saleso sibongo sakhe. Empeleni make unguthishela<br />
lomkhulu welulwimi ekhaya ngobe nguye lotfolakala ekhaya ngaso sonkhe<br />
sikhatsi. Nome unina wemntfwana mbamba asebenta, ufuna umfati nome<br />
intfombatana letawusala nalomntfwana. Lokungenani kuba ngugogo nje<br />
losengakakhuli kakhulu. Kuphangisa nekwephuta kwemntfwana kukhuluma<br />
kuba kulowo muntfu labanaye sikhatsi sonkhe. Lokwenta kubelula kufundza<br />
lulwimi kumntfwana, kuhlala namake lokhulumako futsi longavilaphi<br />
kukhuJuma. Uma make angakhulumi, nemntfwana utakuba yimbebebe.<br />
Ngako-ke sive setsembele kubafati ngasendzabeni yekugcinwa kweJulwimi.