06.05.2013 Views

View/Open - UZSpace Home - University of Zululand

View/Open - UZSpace Home - University of Zululand

View/Open - UZSpace Home - University of Zululand

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

119<br />

ngeligwayi nome indlelo yagogo. Letinye titfo emagama ate umntrwana<br />

ufundziswa wona njengobe anjalo, njengemlomo, sandla, lunyawo, naletinye.<br />

Kodvwa titfo tangasese tiyahlonishwa. Umuntfu nasabita emagama aletitfo<br />

usuke asaeondze kwetfuka nome kuhlambalata, hhayi ngobe aliSwati ngobe<br />

labanye bantfu batsi siSwati asihloniphi lutfo. Cha, akunjalo kuhlambalata<br />

yintfo lengekho emvelweni yemaSwati.<br />

Kuyamangalisa kuva umuntfu atitsetselela nakakhuluma inhlamba, atsi<br />

wentiwa kutsi uliSwati vena. Ayikho intfo lenjalo, SiSwati siyahlonipha.<br />

Umuntfu utikhetsela vena kutsi angahloniphi futsi angesabi kukhipha inhlamba<br />

ngemlomo wakhe. Kwetfuka phela kungahloniphi bantfu lonabo, nanawe<br />

eobo Iwakho usuke ungatihloniphi. Umuntfu lovama kukhuluma emagama<br />

langakhombi inhlonipho, uba neludvumo lolubi, alahlekelwe nasitfunti.<br />

Ngalesinye sikhatsi umuntfu wentiwa luhlobo Iwebantfu letayelene nabo<br />

lolusebentisa lulwimi lolute inhlonipho. Lokutsi kukhuluma inhlamba kubi<br />

kubonakala ngekutsi lomunye ucala anatse, atsi angadzakwa bese uba<br />

nesibindzi sekukhuluma yonkhe inhlamba langayiphimisa ngemlomo wakhe<br />

kutewuba sengatsi wentiwa tjwala kantsi eha, kusuke kubole vena eobo<br />

Iwakhe.<br />

4.6.1 Emagama Enhlonipho<br />

EmaSwati anelisiko lekuhlonipha emagama latsite elulwimini, kutsi<br />

esikhundleni sawo kusetjentiswe lamanye enhlonipho. Simelane nalabanye<br />

(1992:274) utsi:<br />

'Emagama enhlonipho ngemagama<br />

lasetjentiswa bomake, labahlonipha<br />

ngawo emagama latsintsa bantfu<br />

basekhakhabo'.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!