View/Open - UZSpace Home - University of Zululand
View/Open - UZSpace Home - University of Zululand
View/Open - UZSpace Home - University of Zululand
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
2.2.3 Tikhulu<br />
20<br />
likhulu nato tiyayigcamisa kakhulu inhlonipho lekhona esiveni ikakhulukati<br />
macondzana nebukhosi. Inkhosi neNdlovukazi basetulu embusweni<br />
batihlalele emiphakatsi yabo leyehlukene. Kodvwa emandla abo ekubusa<br />
ehlela esiveni sonkhana. Loku kwenteka ngebukhona betikhulu<br />
nebantfwabenkhosi lababekwe yinkhosi etigodzini letehlukene kutsi kube<br />
ngabo labaphatsa letigodzi babukele bukhosi kutsi konkhe kuhambe kahle,<br />
nemisebenti yonkhe yebukhosi yentiwe ngendlela lefanele njengobe<br />
kwenteka emiphakatsi lapho kuhlala khona inkhosi neNdlovukazi. Nome<br />
banawo emandla labanikwa yinkhosi ekuphatsa rete tigodzi, emandla<br />
labanikwa wona alinganisiwe, abatenteli labakutsandzako etigodzini tabo<br />
kodvwa bajinge bayihloniphe inkhosi, bancutfulise kuyo ngaso sonkhe<br />
sikhatsi. Umtsetfo labaphetse ngawo tigodzi tabo uchamuka enkhosini,<br />
abenti lokuphambene nebukhosi. Kubekisa nje, banawo emandla<br />
ekumemeta nangabe kukhona umsebenti lotsite lokufanele sive siwente<br />
emiphakatsi yabo njengekuhlakula, kuvuna nalokunye. Kodvwa nangabe<br />
inkhosi imemetile, iyema yonkhe imisebenti yetigodzi sonkhe sive sibhekise<br />
emabombo emphakatsi lomkhulu lapho sifuneka khona. Lako<br />
kuyakhombisa kutsi nome baphetse etigodzini, nabo basaphetfwe futsi<br />
kumele babuhloniphe bukhosi kuze batewuhlonishwa nabo. Bantfu<br />
bayasibona sikhulu lesingasukumeli etulu nangabe inkhosi imemetile, nabo<br />
bese bangenwa ngemanti emadvolweni.<br />
Umuntfu longayi kuyawusebenta esigodzini sakhe nangabe kumenyetiwe,<br />
uyahlawuliswa njengalowo longayi emisebentini nome emikhosini<br />
lemikhulu yenkhosi lapho sive sisuke sibhekeke kutsi siphelele khona.<br />
Laku kufaka ekhatsi umkhosi wemhlanga, lusekwane, incwala kanye<br />
nekuyakwakha emaguma netindlu tasemphakatsi. Umuntfu- ke