View/Open - UZSpace Home - University of Zululand
View/Open - UZSpace Home - University of Zululand
View/Open - UZSpace Home - University of Zululand
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
3.5.5 Kulahlwa Kweluselwa<br />
Nakuphela konkhe leyentiwa kona inkhosi enhlambelweni,kuba sikhatsi<br />
sekulahla luse/wa /wembo. Kuba sikhatsi /esimatima ku/abo langangasibo<br />
bakaDJaminj ngobe uma inkhosi iphosa ]oluseJwa, munye lolumshayako<br />
lonelishwa ngobe nangabe bakubo bangakamelaphi uyahlanya vele. Akekho<br />
longakwati loko kodvwa ngenca yenhlonipho lekulesive semaSwati kute<br />
lobalekako nome akhweshele emuva, wonkhe umuntfu uyatitfoba<br />
embikwenkhosi yakhe.<br />
89<br />
Ngalesikhatsi inkhosi isuke seyesabeka, iyaphuma igidzagidze nalamabutro<br />
kwesikhashana bese iyevakala imemeta itsi 'akaphume ematfonga!" Iphindze<br />
ingene enhlambelweni i1andzelwa ngumfanyana lophetse loluselwa. Iphindze<br />
iphume iphose luselwa ngekuphazima kweliso. Ingaze iphose luselwa<br />
umnyaka usuke sewujubekile. Loko kusho kutsi bantfu sebangakudla kudla<br />
lokusha kwasemasimini ngobe inkhosi isuke seyilumile. Matsebula (1963:84)<br />
nakahaya inkondlo ubeka kanje:<br />
Inkosi isiseNhlambelweni,<br />
Isizolahla uselwa Iwesizwe,<br />
Abaphethe ezimnyama izihlangu<br />
Bagidela emnyango weNhlambelo,<br />
Ilulahla komunye walabo.<br />
Kulahlwa kweluselwa Iwembo kusuke sekuphetsa lusuku. Shongwe (1992)<br />
utsi kungaze kulahlwe luselwa bese kuyancamuka kuhlabela tingoma<br />
tencwala, sekuyawuze kube ngumnyaka lo/andze/ako. Emva kwaloko<br />
emabutfo eh/ela emfu/eni ayewugeza aphinclze abuyefe esibayeni fapho<br />
ingwenyama ifike iwakhuJufe khona kutsi sangahamba ayewuphumula kuze<br />
kube Jilanga JeJilanclzeJako. Ngalelilanga yonkhe imisebenti iyema ngobe