View/Open - UZSpace Home - University of Zululand
View/Open - UZSpace Home - University of Zululand
View/Open - UZSpace Home - University of Zululand
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
77<br />
labayihamba ngetinyawo, lokunye kukhishwa kwemajaha latawuchuba<br />
tintfombi abone nase kunenkinga nome sekukhona logulako.<br />
3.3.1 Kuphuma Kwawo<br />
Kungatsiwa uyezwa na!, tintfombi tichamuka kuto tonkhe tigodzi takaNgwane.<br />
Nguleso naleso sikhulu sikhipha emajaha lamane kutsi achube tintfombi kuze<br />
kutsi nangabe kukhona umntfwana logulako kube ngawo layewubikela bakubo<br />
nome bamphutfumise esibhedlela. Titsi-ke natifika emphakatsi kalobamba<br />
tindvuna tihambe tiyewubhalisa kutsi tibuya kusiphi sigodzi neligama lesikhulu<br />
lesitiphetse kanye nekutsi tingaki. Nasekubhalisiwe bese kuhamba tindvuna<br />
tiyawuniketwa kudla lokusuke kulungiselwe tona tintfombi. Titsi tingadla<br />
tikhonjwe lapho tiyawulala khana emahhulumbeni bese titjelwa kutsi<br />
ngakusasa kufuneka tibutsane khona ebaleni kalobamba lapho tiphumela<br />
khona. Tingakaphumi tiyayalwa kutsi titiphatse kahle endleleni. Tindvuna<br />
tetintfombi kanye nemajaha lachuba tintfombi tetigodzi letehlukene nato<br />
tidvonswa ngendlebe kutsi titicaphele tintfambi endleleni. Mavuso nalabanye<br />
(1983) utsi kubakhona inkhosatana letinikwa yana tintfombi kutsi kube<br />
ngiyona tihamba nave natiyawugeca umhlanga.<br />
Natiphuma tehlukana tigaba letimbili labancane bona bawugeca<br />
kaBhamsakhe lena ngaseMdvutjane ngobe kudvutane khona. Kantsi laba<br />
labadzala bona bawugeca eSidvokodvo. Kodvwa kuyenteka ngalesinye<br />
sikhatsi bayewugeca eMbuluzi epulazini eMphisi. Uyahlonishwa-ke lelisiko<br />
name ngabe tintfombi tendlulaphi, akekho-ke longangenela endleleni ngobe<br />
loko kukhombisa kungahloniphi bukhosi. Dlamini (2003) uts!, tintfombi<br />
tishikisha ngeJunyawo tiya noma tibuya, akugitjelwa mati nome ibhasi. Utsi<br />
sive siwuhlonipha kakhulu umhlanga, loka utsi kubonakala kakhulu rapho