View/Open - UZSpace Home - University of Zululand
View/Open - UZSpace Home - University of Zululand
View/Open - UZSpace Home - University of Zululand
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
8S<br />
Bangaphuma bemanti, iNkhosi ihlala ndzawonye ingaphumeli ngaphandle<br />
ngalesikhatsi basahambile. Iyawuze iphumele ngaphandle mhlazane<br />
sekutawucala incwafa lencane. Name ngabe ngumuphi umsebenti lewentako<br />
iwentela lapho isuke ibhace khona ngaleso sikhatsi.<br />
3.5.2 IncwaJa Lencane<br />
Incwala lencane ayigidvwa bantfu bonkhe kodvwa kuba ngulabo labasedvute<br />
kanye nalawo majaha labutseka. Batsi bangabuya bemanti bese bahlangana<br />
eLudzidzini baphetse lemitsi kanye nemanti bebayekuwakha elwandle<br />
nasemifuleni leyehlukene. Lubisi (2002) nabefika eLudzidzini bangena<br />
esibayeni ngalelo sango labaphuma ngalo. Uchubeka achaze kutsi nabangena<br />
esibayeni, lomholi wabo ubongelela inkhosi atsi nakacedza kungene Iibutfo<br />
leBalondoloZi nendvuna yalo lebese icala Inqaba kaNq<strong>of</strong>ula. Batsi<br />
nabasemkhatsini wesibaya beme babese bacala Iihubo lencwala lokusho kutsi<br />
asavuliwe emahubo encwala. Phela ahlonishwa kakhulu emahubo encwala,<br />
akahlatjelwa nje name kunini. Atsi angavulwa ngencwala lencane aze<br />
ayekelwa nakujubeka incwala lenkhulu. Emabutfo aphele/a ngemvunulo yawo<br />
angene esibayeni kanye naso Silo kugidvwe. Nakuphele kugidvwa kwencwala<br />
lencane ngulapho sekutawukhishwa bafana labayokukha lusekwane.<br />
3.5.3 Lusekwane<br />
Khumalo (2003) utsi lusekwane sihlahla lesiphatselene nenkholo yemaSwati,<br />
ngako-ke kumele luhlonishwe lungaphatfwa nanome ngubani. Ngaleso sizatfu<br />
lusekwane lukhiwa bafana nemajaha lasengakateki. Kufuneka bantfu<br />
labamsulwa ngobe lolusekwane lusetjentiswa ekwakheni inhlambelo<br />
lekuyindzawo lapho inkhosi yelashelwa khona ngencwala yentiwe onkhe