06.05.2013 Views

View/Open - UZSpace Home - University of Zululand

View/Open - UZSpace Home - University of Zululand

View/Open - UZSpace Home - University of Zululand

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

12<br />

wesive kusukela emandvulo kusabusa emakhosi ekucala esiveni<br />

semaSwati. Matsebula (1980:9) uchaza umphakatsi ngalendlela:<br />

This is the spiritual and ceremonial home<br />

<strong>of</strong> the nation and the national capital.<br />

Lomphakatsi-ke wona wakhiwa sive, awufani nalena lesetigodzini. Kuvele<br />

kumenyetwe sive sonkhe kutsi siphelele emsebentini wenkhosi.<br />

Simemetelo nangabe siphuma emsakatweni siye sikhishwe ngiyo indvuna<br />

yakaLobamba Jim Gama lokhona nyalo nga- 2003 kantsi itolo bekuvakala<br />

Iiphimbo laVusumuzi Bhembe. Lesimemetelo asipheleli emsakatweni<br />

ngobe umsakato yintfo lefikako emaSwatini, indvuna iphindze itfumele<br />

etigodzini letehlukene kuze kutsi Iowa nalowo mphatsi wesigodzi<br />

agcugcutele bantfu bakhe. Loko kukhombisa kusihlonipha sive<br />

ngaseluhlangotsini Iwebukhosi, ngobe kungavele kutsiwe bantfu batawuva<br />

timemetelo emsakatweni kantsi labanye bete naleyo misakato. Tikhulu -ke<br />

tinetindlela letimbili tekwatisa bantfu, tingakhipha tigijimi letihamba Iikhaya<br />

ngelikhaya timemeta nome-ke nangabe simemetelo siphutfuma, bantfu<br />

bavele babitelwe emhlanganweni bese bayatiswa bahlangene. Ngalendlela<br />

kuhlala kukhona kuhloniphana emkhatsini wesive nebukhosi baso futsi<br />

kuhlale kuligugu kwenta imisebenti yenkhosi.<br />

Umphakatsi lohlala indlovukazi awufani nalona wenkhosi. Indlovukazi<br />

lensha ihlala lapho bekuhlala khona leyo leyilandzelako njengobe nje<br />

Mhlekazi Ntombi TtfwaJa ahJeti eLudzidzini lapho bekuhleti khona Gogo<br />

Dzeliwe Shongwe losewakhotsama. Inkhosi ayihlali emphakatsi walenye<br />

inkhosi, nguleyo naleyo nkhosi Iba nemphakatsi wave lowakhiwa<br />

masinyane nje emva kwekutsi kwatiswe kutsi sengiyo inkhosi.<br />

Lomphakatsi wenkhosi kuyaye kutsiwe ' liIawu', ngulapho inkhosi ibusela<br />

khona ngesikhatsi sayo ize ikhotsame. Angeke iyewubusela elawini leyise

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!