View/Open - UZSpace Home - University of Zululand
View/Open - UZSpace Home - University of Zululand
View/Open - UZSpace Home - University of Zululand
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
53<br />
akangenangeni nje emkhatsini wabo. Khumalo (2003) utsi yinye indlela<br />
yekubutseka lendlula kuyo onkhe emajaha embutfo, kube ngukhona<br />
akhululeka kugaba simohlwane. EmaSwati- ke ayahlonipha, angeke nje<br />
ukhandze umuntfu longakabutseki asagabe simohlwane. Umuntfu<br />
longakabutseki ubonakala ngekugaba ihholomi. Kubutseka kute iminyaka<br />
lejutjiwe, kuya ngekutsi Iowa muntfu ushisekela kanganani kuba sedvute<br />
nenkhosi yakhe ngaso sonkhe sikhatsi. Labanye babutseka basebancane<br />
kantsi labanye babutseka sebakhulile impela. Loku kwenteka ngesikhatsi<br />
kunemsebenti lotsite lotakwentiwa ebukhosini njengekuvuna emabele nome<br />
lokunye. Lijaha lelitimisele kuyawubutseka Iitsi Iingeva nje kutsiwa 'Uyezwa<br />
na!', Iivele Iigige umtfwalo walo Iinikele khona emsebentini wenkhosi.<br />
Emabutfo nakahlehla ahamba ngetigaba tawo, akahlangahlangani nje. Loku<br />
kwenta kutsi labangakabutseki bative balahlekile ngobe behluka<br />
nangemvunulo yabo. Ingani phela lababutsekile babonakala ngasimohlwane<br />
kanye nelichuzu. Khumalo (Iocashuniwe ) uchaza kanje:<br />
Kubutseka kutinikela enkhosini.<br />
Umuntfu ubutsekiswa embikwawo<br />
onkhe emajaha abukile. Kuba<br />
namunye lobhekene nave, nguye<br />
lamnika inkiliva kutsi agijime ayewukha<br />
emanti abuye awetfwele enhloko.<br />
Uchubeka achaze lowaMntungwa kutsi umuntfu akanikwa umuntfu lametayele<br />
kutsi kube nguye lombutsekisako ngobe angamvela buhlungu. Phela<br />
kufuneka agijime asaya nome asabuya nalenkiliva yemanti. Nakefika umasha<br />
nayo isenhloko ehle enyuka etihoncweni. Ekugcineni ukhonjwa sihlahla<br />
lekumele asinisele ngalamanti. Usuke asamanti nte, kodvwa loko akwenti<br />
bamyekele uyazushiswa ashiso netiga letitsite ngulowo lanikwe vena kanye<br />
nalamanye emabutfo. Asentiwe konkhe uhlaliswa phasi anikwe imiyalo bese<br />
unikwa Iigama lakhe lembutfo latawubitwa ngalo aphindze atiwe ngalo