View/Open - UZSpace Home - University of Zululand
View/Open - UZSpace Home - University of Zululand
View/Open - UZSpace Home - University of Zululand
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
4.0 KUTEKA<br />
4.1 Singeniso<br />
97<br />
SAHLUK04<br />
Kuteka yindlela yemaSwati yekutsatsa umfati. Umuntfu utekwa kanye,<br />
ugcotjiswa Iibovu kanye. Nome sangahamba ayekwendza embili angeke<br />
agcotjiswe kwesibili. Uba ngumfati wendvodza leyamteka ekucaleni, lokwenta<br />
kutsi itsi ingafa alandvwe ateyizilela. Leli Iisiko lelihlonishwa kakhulu esiveni<br />
semaSwati futsi Iichaza kwekutsi asikho sehlukaniso emihambeni yaso. Bantfu<br />
labatekene behlukaniswa kufa kuphela. Uma umfati ake wehlulwa kubeketela<br />
emendvweni akemukeleki emmangweni futsi ubese ubitwa ngeligama<br />
lelenyanyekako 'Iibuya'. Umfati weliSwati lohlonipha batali bakhe kanye<br />
nemasiko esive, uyabeketela ahlale ekhakhakhe nome indvodza seyifile<br />
bamngene bakhula bakhe.<br />
Nome kute sehlukaniso emaSwatini kodvwa tikhona timo letitsite letenta kutsi<br />
bambonge bekhakhakhe. Khumalo (2003) utsi timbili tintfo letingabeketeleki<br />
emfatini, kutsakatsa nekuphinga. Utsi indvodza ingaze itfole loko kumkayo<br />
iyehlu(eka kubeketela ngobe lomfati wayo kusho kutsi akalihloniphi likhaya<br />
leyise kutsi angaze atfolakale asaphingile. Kuteka ngesiSwati kulandzela nati<br />
tigaba letilandzelako.<br />
4.1.1 Kumekeza<br />
Umfati weliSwati usuke angakendzi nangakamekezi wagcotjiswa libovu lalowo<br />
moo. Kulotjolwa nekugidza umtsimba akumentiabengumfati. Indvodza<br />
lehlakaniphile imtsatsa iyemfaka esibayeni abe ngumfati wayo ngobe<br />
seyimente lisiko lelihlonishwa kakhulu emaSwatini. Kumekeza Iisiko