View/Open - UZSpace Home - University of Zululand
View/Open - UZSpace Home - University of Zululand
View/Open - UZSpace Home - University of Zululand
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
7<br />
Kungako kuba lukhuni kwehlukanisa Iisiko nemkhuba. Umkhuba wentiwa<br />
ngumuntfu lawutsandzako kantsi Iisiko lentiwa nguye wonkhe umuntfu.<br />
Tibhimbi: Lena ngimikhosi nome imigidvo yesive lemikhulu lapho<br />
kwentlwa khona emasiko nome imisimeto letsite lengiyona isimise sive<br />
semaSwati njengemkhosi wencwala lokungumkhosi wekujuba umnyaka.<br />
1.7 Umlandvo ngalokufisha<br />
Kudzabuka kwesive semaSwati ngekusho kwaMatsebula (1980), sasikanye<br />
naletinye tive letimnyama letikhona kulo lonkhe lelentasi ne-Afrika. Letive<br />
tifaka ekhatsi beSutfu, beNguni kanye naletinye tive letimnyama. Utsi<br />
tachamuka enkhabeni yelive Ie-Afrika tehla tibheke eNingizimu tihamba<br />
tisala endleleni letinye tato. Matsebula utsi beNguni nebe5utfu befika<br />
behlukana emkhatsini wemfula iUmpopo neSabi.<br />
TlVe tebeNguni tifaka ekhatsi emaZulu, emaSwati kanye nemaXhosa.<br />
Tachubeka njalo tibheke eNingizimu tafike tehlukana Msi natifika emfuleni<br />
Ugwa. Kwatsi emaSwati labeholwa nguDlamini ehla njalo agudla tintsaba<br />
teLubombo aze ayewufika eDalagubhe, efika ahlaliseka endzaweni<br />
yakaTembe ngasemfuleni ITembe. Nguko loku lokwenta kutsi bantfu<br />
bakaDlamini nalamuhla basabitwa ngekutsi bakaTembe. Bahlala lapho<br />
bahle bahlasela tivana letatihlala etintsabeni teLubombo. Dlamini III<br />
nguye lowaba netiwombe letinyentana ekuhlaseleni. Loko kwenta kutsi<br />
landze Iinani lebalandzeli bakhe bakaDlamini. Matsebula (Iocashuniwe)<br />
utsi ngalokuhlasela kwakhe letive teLubombo, ngiko lokwenta achazwe<br />
njengemuntfu lowacedza Lubombo ngekuhlehletela abophele lokuhle<br />
emfuntini. Nguleso sizatfu ke lesenta kutsi nakunanatelwa bakaDlamini<br />
kutsiwe: